Marketerzy od dawna zdają sobie sprawę, że uwagę można uznać za prawdziwą walutę w zaciekłej rywalizacji o skupienie konsumentów. W obliczu rosnącej liczby platform cyfrowych, codziennie docierają do nas tysiące wiadomości, co utrudnia zdobycie i utrzymanie uwagi. Ta rzadkość doprowadziła do rozwoju wyrafinowanych taktyk wykorzystujących psychologię człowieka, w szczególności wrodzone pragnienie rzadkości i ekskluzywności. Zastosowanie zasad ekonomii sprawia, że firmy postrzegają uwagę jako ograniczone zasoby i tworzą sztuczne niedobory, aby zwiększyć zaangażowanie i sprzedaż. Kluczowym elementem jest „zasada niedoboru” z ekonomii behawioralnej, według której ograniczona dostępność podnosi postrzeganą wartość. Marketerzy wykorzystują to, generując pilność poprzez szybkie wyprzedaże, limitowane edycje czy odliczania czasowe, wywołując strach przed brakiem okazji (FOMO) i skłaniając konsumentów do szybkich działań. Jak podkreślono w niedawnym artykule na HackerNoon, ta strategia wykracza poza zwykłe perswazje — jest celową taktyką psychologiczną, przekształcającą bierne przeglądanie w impulsywne zakupy. Pod względem psychologicznym moc niedoboru opiera się na badaniach takich jak te Robert Cialdini o wywieraniu wpływu, które pokazują, że ludzie bardziej cenią okazje ulotne. W świecie cyfrowym marki takie jak Supreme czy Nike wypuszczają małe partie produktów, co tworzy szum wokół ekskluzywności i sprzyja rynku wtórnemu. Dyskusje na mediach społecznościowych, w tym na X, pokazują, jak „niedobór podsyca pożądanie”, a algorytmy napędzane danymi i boty inspirowane Machiavellim strategicznie powstrzymują się od ujawniania pełnej obecności, by zwiększyć atrakcyjność. Te metody nie są przypadkowe; opierają się na analizie przewidywania zachowań konsumentów. Ekonomia uwagi przekształca całe sektory. Platformy streamingowe korzystają z ekskluzywnych przestrzeni na treści, aby utrzymać abonentów, podczas gdy aplikacje takie jak TikTok wykorzystują algorytmiczne kanały do viralowych, czasowo ograniczonych wyzwań. W artykule z 2023 roku na Medium wskazano, że uwaga stała się „nową walutą”, co zmusza marki do konkurowania nie tylko jakością, ale też szybkością reakcji.

Reklama kontekstowa napędzana przez sztuczną inteligencję, opisana przez Forbes Council w 2022 roku, wyświetla odpowiednie reklamy bez nachalnego śledzenia, korzystając z ulotnych momentów skupienia. Średni czas skupienia uwagi kurczy się do około ośmiu sekund (Economic Times), dlatego marketerzy przyjmują strategie hybrydowe. Jedną z nich jest „wzmacnianie pożądania” przez social proof, gdzie treści tworzone przez użytkowników kreują wrażenie niedoboru. Influencerzy na X, jak Bruno Nwogu, podkreślają ekskluzywność, aby napędzać organiczne zainteresowanie. To nawiązanie do koncepcji ekonomii uwagi przedstawionej przez Wikipedia, która zastosowała teorię ekonomiczną do zarządzania nadmiarem informacji, traktując uwagę jako ograniczone, wymierne dobro. Nadmierne stosowanie niedoboru niesie jednak ryzyko zmęczenia konsumentów i backlashu, szczególnie gdy marki fałszują braki, co prowadzi do oskarżeń o manipulację. Analiza z 2023 roku opublikowana w ScienceDirect przewiduje bardziej etyczne, oparte na sztucznej inteligencji sygnały niedoboru, które mają utrzymać zaangażowanie. Ebooki PathFactory od 2016 roku dokumentują tę zmianę, ostrzegając, że tradycyjny marketing szybko przestaje działać w obliczu zmieniających się oczekiwań kupujących, jeśli nie dostosuje się do granic uwagi. Patrząc w przyszłość, dynamika niedoboru i pożądania wskazuje na bardziej immersyjną formę marketingu, możliwą do zrealizowania za pomocą rzeczywistości wirtualnej lub technologii blockchain, gwarantujących weryfikowalną ekskluzywność. Niedawne dyskusje na X, w tym prezentacja HackerNoon o niedoborze jako „psychologicznej wojnie”, pokazują rosnącą świadomość wśród profesjonalistów. Blog Marka Mansona z 2014 roku, który był szeroko ponownie udostępniany, podkreśla, jak komercjalizacja uwagi zamienia użytkowników w produkty. Dla marketerów wyzwaniem są równowaga i transparentność — korzystać z niedoboru, aby wyróżnić się spośród hałasu, ale jednocześnie budować zaufanie. Podsumowując, w miarę nasilania się konkurencji, marki muszą udoskonalić narzędzia oparte na niedoborze, łącząc analizę danych z ludzkim wyczuciem. Bezlitoszna logika niedoboru wciąż się rozwija i ewoluuje, wymagając od marketerów nie tylko przyciągania uwagi, ale także jej zdobywania poprzez autentyczną wartość i zaangażowanie.