व्यवसायात कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा (AI) वापर करतांना, अनेक दृष्टिकोन आहेत: बाजाराच्या संधी ओळखणं, ग्राहकांच्या समस्या सोडवणं, भागधारकांना आकर्षित करणं, किंवा भविष्यातील ट्रेंड्सची भाकीत करण्यासाठी—जिथे विचारधारा नेतृत्वाची भूमिका असते. निर्यातीचा दुसरा मार्ग म्हणजे उद्योगातील jargon वापरणं, SaaS B2B संदर्भात AI बद्दल चर्चा करणे, खरेदीचे ROI, किंवा मॉडेल डिस्टिलेशनसह क्लिष्ट धोरणांवर चर्चा करणे, पण स्पष्टता अधिक महत्त्वाची आहे. सध्यातरी ROI चर्चा मध्ये “वर्टिकल” बाजारपेठेवर लक्ष केंद्रित केले जाते. भाषिक अर्थाने हा शब्द जसे का वाटू शकतो—जसे वर उमलणारा इमारत—तेवढा नाही, तर वर्टिकल बाजार म्हणजे एक विशिष्ट व्यवसाय क्षेत्र जो विशिष्ट ग्राहक समूहांना सेवा देतो. Investopedia च्या जुली यंग यांच्या मते, वर्टिकल बाजार विशेष ग्राहक गटांना लक्ष करतात जसे की केवळ रूग्णालयांसाठी बनवलेले सॉफ्टवेअर अथवा वित्तीय कंपनींसाठी विशेष उपकरणे. या केंद्रिततेमुळे खोलवर ज्ञान मिळते व कदाचित जास्त नफा मिळतो, पण मर्यादित बाजारपेठ आणि उच्च प्रवेश बंधने असल्यामुळे संधी आणि स्पर्धा दोन्ही वाढतात. सोप्या भाषेत सांगताना: वर्टिकल बाजार म्हणजे एखाद्या व्यवसायाने एका प्रकारच्या ग्राहकांवर लक्ष केंद्रित केलेले असते; उदाहरणार्थ, केवळ हॉस्पिटलसाठी सॉफ्टवेअर तयार करणे, सर्व उद्योगांसाठी नाही. या विशेषतेमुळे ग्राहकांचे चांगले ज्ञान मिळते, पण खरेदीदार संख्या कमी आणि आव्हाने अधिक असतात. “वर्टिकल सॉफ्टवेअर” या विशिष्ट क्षेत्रोंमध्ये विविध स्तरांवर सेवा देते—जसे खासगी नर्सिंग घरांसाठी डॉक्टरी व्यवस्थापन प्रणाली. अलीकडील Stanford च्या “Applied AI: Turning Industries into Innovation Engines” या पॅनेलमध्ये, तज्ञ श्री पंगलार (Mayfield), ब्रातीन साहा (DigitalOcean), लिसा डोलन (Link Ventures), आणि फिलिप रथेले (Neo4J) यांनी वर्टिकल्समधील कार्यप्रवाह आणि ज्ञानकामासाठी AI चा वापर याविषयी चर्चा केली.

डोलन यांनी पारंपरिक कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्याच्या उदाहरणावर प्रकाश टाकला—ज्यात कनिष्ठ कर्मचारी मूलभूत कामे शिकतात व मग प्रगत होतात—आणि याच दृष्टिकोन AI एजंट प्रशिक्षणातही वापरायला हवा, ज्यामुळे कॉर्पोरेटविश्वास वाढेल व उद्योगभर विस्तार शक्य होईल असे सांगितले. साहा यांनी जनरेटिव्ह AI व मोठ्या भाषेच्या मॉडेल्सला (LLMs) आधुनिकतेचे उदाहरण दिले, ज्या उच्च-मूल्य कीड्यानोनिक्स जसे की आरोग्यता, वित्त, व कायदेशीर सेवांमध्ये स्वयंचलितता आणू शकतात, आणि त्यातून ROI मिळू शकतो खर्चात कपात करून. रथेले यांनी सांगितले की, जरी नियमित प्रक्रियांमध्ये खर्चिक बचत मोठी असते, पण खरी किंमत मुख्य प्राधान्य असलेल्या महत्त्वाच्या एप्लिकेशनमध्ये असते जिथे गुणवत्तापूर्ण उत्तरे अनिवार्य असतात, कारण चुका महागात पडू शकतात. डोलन यांनी स्पष्ट केले की, CRM सारख्या स्वतंत्र सिस्टीमवर होणारे स्वयंचलन कमी रुपांतरकारी असते; ज्या अधिक केंद्रीकृत प्रक्रियांना लक्ष्य करणे अधिक प्रभावी आहे, पण प्रगती ही हळूहळू होते. मूल्यनिर्धारणाबाबत, रथेले यांनी कंपन्यांना मार्गदर्शन केले की, तांत्रिक दृष्ट्या, चौड/passérence किंवा विशिष्ट दृष्टिकोनाप्रमाणे निर्णय घेणे आवश्यक आहे. वर्टिकल सॉफ्टवेअर, जे अंतिम ग्राहकांपासून जवळचे आहे, ते मूल्य-आधारित किंमत आकारू शकते, पारंपरिक जागे-आधारित मॉडेलपेक्षा जास्त. डोलन यांनीही एक बदल पाहिला—प्रति-साठीपेक्षा throughput-based मूल्यनिर्धारणाकडे—आणि सांगितले की, ग्राहकांशी व्हर्च्युअल संबंध व कार्यप्रवाह हाच AI मॉडेल्समधील सुधारणा करतो. रथेले यांनीही सहमत होऊन म्हटले की, AI एजंटांना मानवी जागी शुल्क आकारण्याचे धोरण टाळले पाहिजे, कारण खरेदीदारांना असं आवडत नाही व याला टिकाव नाही. AI च्या भूमिकेमध्ये बदल होत आहे, diskut पट Saha यांनी—AI साधनापासून विश्वासार्ह सहकऱ्या पर्यंत— सर्वप्रथम कामांसाठी मदत करणारे, पण विश्वास वाढल्यावर व अधिक जबाबदा-या स्वीकारल्यावर, ते मोठ्या प्रमाणात जबाबदाऱ्या घेऊ शकतात, आणि यामुळे संस्था अशाच प्रकारच्या अनेक AI एजंट्सचा वापर करू शकतात. सारांश, व्यवसायांवर AI चा परिणाम म्हणजे स्वयंचलन वाढवणे, शहाण्या AI एजंट्स, खर्च बचतीसाठी विश्लेषणे, आणि सहकार्याच्या आधुनिक मॉडेल्स. जसे किताबी AI विकसित होत जाते, व्यवसायांना त्याचा खूप विचारपूर्वक वापर करायला हवा, नवाचार, मूल्य तयार करणे व टिकाऊपणा या मूलभूत तत्त्वांबरोबर वर्टिकल बाजारपेठांमध्ये व त्याबाहेर त्याचा समतोल राखत.