Toen ChatGPT in 2022 werd gelanceerd, was ik een van de vroege gebruikers die experimenteerde met verzoeken zoals liedjes, diner menu's en samenvattingen. Hoewel de kwaliteit varieerde, werd al snel duidelijk dat deze technologie meer was dan een nieuwigheid; het markeerde een cruciaal moment in de geschiedenis en betekende een grote verandering voor de creatieve kunsten. AI kan nu snel en goedkoop het werk van schrijvers, acteurs en artiesten nabootsen. Hoewel het nog niet perfect is, ontwikkelt het zich snel. Dit vormt een bedreiging voor mensen in creatieve beroepen, nu machines steeds meer menselijke capaciteiten evenaren. Reacties op de impact van AI verschillen. Sommigen, zoals Lee Sedol, de Go-kampioen, hebben hun nederlaag erkend. Anderen, zoals Nick Cave, wijzen op de unieke emotionele diepte van menselijke kunst en beweren dat machines het vermogen tot echte creativiteit missen.

Het is echter onpraktisch om de waarde van kunst te beperken tot alleen diepgaande werken, want daarmee worden vele creatieve bijdragen over het hoofd gezien. Het creatieproces zelf biedt waarde. De daad van maken en de inspanning die daarmee gepaard gaat, bieden persoonlijke groei en voldoening, die niet vervangen kunnen worden door simpelweg een machine aan te sturen. De groei van AI draait meer om winst dan om creativiteit, waarbij bedrijven enorme datasets zonder toestemming gebruiken om deze systemen te trainen. Deze toe-eigening van auteursrechtelijk beschermd materiaal zonder compensatie bedreigt de creatieve industrieën. Deze praktijk lijkt op de uitbuiting die we in andere technologische ontwrichtingen hebben gezien. Als reactie daarop zijn er juridische stappen onderweg om het gebruik van data door AI als een schending van het auteursrecht te beschouwen. Om dit tegen te gaan, hebben we robuuste regelgeving nodig die transparantie in AI-trainingsdatasets waarborgt, systemen voor het handhaven van auteursrechtwetten en internationale overeenkomsten die de rechten van makers beschermen. Het is cruciaal om de unieke waarde van menselijke creativiteit en haar betekenis in een door AI gedreven wereld onder woorden te brengen. Uiteindelijk moeten we nieuwe argumenten formuleren voor het belang van menselijke creativiteit, niet alleen om deze technologieën tegen te gaan, maar ook om een toekomst te voorzien waarin kunst en technologie op een zinvolle manier naast elkaar bestaan.