Η προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη (AI) αναμένεται να μεταμορφώσει τη θεμελιώδη φυσική και να προσφέρει γνώσεις σχετικά με τη μοίρα του σύμπαντος, όπως σημειώνει ο μελλοντικός γενικός διευθυντής του CERN, καθηγητής Μαρκό Θόμσον, ο οποίος θα αναλάβει τα καθήκοντά του στις 1 Ιανουαρίου 2026. Τονίζει ότι η μηχανική μάθηση διευκολύνει σημαντικές προόδους στη σωματιδιακή φυσική, παρόμοιες με τις προβλέψεις που χρησιμοποιούν AI για τις δομές των πρωτεϊνών, που έχουν αναγνωριστεί με Νόμπελ. Στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), εφαρμόζονται σύνθετες μέθοδοι για να ανιχνευθούν σπάνια γεγονότα που θα μπορούσαν να εξηγήσουν πώς τα σωματίδια απέκτησαν μάζα μετά την μεγάλης έκρηξης και να αξιολογήσουν τη σταθερότητα του σύμπαντος. Ο Θόμσον τονίζει ότι αυτές οι εξελίξεις αντιπροσωπεύουν σημαντικές βελτιώσεις, μετασχηματίζοντας το πεδίο με τη χρήση περίπλοκων τεχνικών AI για την αντιμετώπιση πολύπλοκων δεδομένων, παρόμοιες με αυτές στην αναδίπλωση των πρωτεϊνών. Αυτός ο δυναμισμός έρχεται καθώς το CERN υποστηρίζει τον Μελλοντικό Κυκλικό Επιταχυντή, μια προτεινόμενη εγκατάσταση 90 χιλιομέτρων που θα ξεπερνά την ικανότητα του LHC. Παρά τον σκεπτικισμό σχετικά με την οικονομική βιωσιμότητα του έργου 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων και την πρόσφατη έλλειψη καινοτόμων αποτελεσμάτων από τον LHC, ο Θόμσον πιστεύει ότι η AI ενισχύει την αναζήτηση νέας φυσικής, με προσδοκίες για σημαντικές ανακαλύψεις μετά το 2030, λόγω ενός προγραμματισμένου αναβαθμισμένου που θα πολλαπλασιάσει δέκα φορές την ένταση δέσμης του LHC. Μία καθοριστική μέτρηση περιλαμβάνει την παρακολούθηση δύο μποσονίων Χιγκς ταυτόχρονα, επιτρέποντας στους επιστήμονες να μελετήσουν τη αυτο-συζευγμένη Χιγκς—καθοριστική για την κατανόηση του πώς τα σωματίδια απέκτησαν μάζα αμέσως μετά την μεγάλη έκρηξη.

Ο Θόμσον, αρχικά διστακτικός σχετικά με αυτή την ικανότητα, είναι τώρα αισιόδοξος για την πραγματοποίηση σημαντικών μετρήσεων. Αυτή η κατανόηση της αυτο-συζευγμένης Χιγκς θα μπορούσε να αποκαλύψει αν το πεδίο Χιγκς έχει φτάσει σε σταθερή κατάσταση ή αν είναι δυνατή μια μελλοντική, δραστική μετάβαση, ένα σενάριο που ευθυγραμμίζεται με κάποιες προβλέψεις του Καθιερωμένου Μοντέλου. Ωστόσο, οι ειδικοί όπως ο Δρ. Μάθιου ΜακΚάλοχ διαβεβαιώνουν ότι τέτοιες εξελίξεις δεν θα απειλήσουν την ανθρωπότητα σύντομα. Ο Θόμσον σημειώνει επίσης ότι η AI είναι ενσωματωμένη σε διάφορες λειτουργίες του LHC, ενισχύοντας τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων. Καθώς ο LHC παράγει περίπου 40 εκατομμύρια συγκρούσεις ανά δευτερόλεπτο, η AI βοηθά στο να προσδιορίζεται γρήγορα ποια γεγονότα είναι αξιοσημείωτα. Αυτό έχει επιτρέψει στους επιστήμονες να επιτύχουν περισσότερα με τα δεδομένα τους από ότι θεωρούνταν προηγουμένως εφικτό, σημειώνοντας τουλάχιστον δύο δεκαετίες προόδου σε μόλις δέκα χρόνια λόγω των συμβολών της AI. Επιπλέον, ενώ η σκοτεινή ύλη παραμένει ελκυστική, η γενετική AI μπορεί να διευκολύνει ευρύτερες εξερευνητικές ερωτήσεις σχετικά με άγνωστες πτυχές των δεδομένων, βοηθώντας έτσι πιθανώς την αναζήτηση αυτής της μυστηριώδους ουσίας που πιστεύεται ότι συνιστά μεγάλο μέρος του σύμπαντος.