2025 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 18 ရက်နေ့ကနေ၊ ကလိုဖိုးနီးယားပြည်နယ်က အမေရစ်ကရီးယားနိုင်ငံအကြီးဆုံး တရားစီရင်စနစ် ဖြစ်ပြီး ရံႈးလမ်းအရင်ဆုံးဖွဲ့စည်းမှုအနေနဲ့ စနစ်တကျ ပုံဖော်အသုံးပြုခွင့်ရှိတဲ့ တီထွင်ဆန်းသစ်တဲ့အလုပ်စဉ် AI (အတိအကျပြုလုပ်မှုအညစ်အကြေး) ကို တရားဝင်အတိုင်းအတာတွင် ထိန်းချုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ AI ပန်းထက် အားလုံးကျော်ကြားလာပြီး မိဘမောင်ဘလူတွေနဲ့ တရားစီရင်မှုလုပ်ငန်းများပေါ်တွင် ထိရောက်မှုများမြင့်လာခဲ့သလို၊ ကလိုဖိုးနီးယားရဲ့ တရားစီရင်ပုဂ္ဂိုလ်အဖွဲ့က 2024 ခုနှစ် AI အလုပ်များအတွက် ထွက်ရှိခဲ့တဲ့အပြင် မူဝါဒအသစ်အနေနဲ့ နိုင်ငံတချို့ကောင်းကောင်း တော်တော်များများအပြင်၊ အသီးသီးမှာမြန်မာကြား AI ချိတ်ဆက်သည့်အခါ မူဝါဒအသစ်များကိုလည်း အဓိကထားနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မူဝါဒအသစ်ရဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းမှာ အချို့အပိုင်းကို ပြောင်းလဲနိုင်တဲ့ ကျေနပ်ရမယ့်နည်းလမ်းထဲမှာ တရားစီရင်ရေးအတွက်လည်း အဓိကရှိမယ့်နည်းလမ်းခပ်မှတ်စဉ်အတိုင်း လုပ်စဉ်တွေကို ကိုယ်ပိုင်လိုက်စားနိုင်မယ်။ AI ကိုအသုံးပြုရာမှာ မူဝါဒအရ ပြုလုပ်ထားတဲ့ အချက်အလက်များကို ထိန်းချုပ်သိမ်းမထားနိုင်နေဘူးဆိုရင်လည်း၊ မတရားမူပိုင်ခြင်းများလည်း မဖြစ်ဖို့အတွက် ကိုယ်တိုင်စီစစ်ပါမည်။ သို့မဟုတ် ဖြစ်နိုင်တဲ့ ဘီယာ၊ ညစ်စင်မှု၊ မထင်မှတ်နိုင်တဲ့ ပုံစံများကိုဖယ်ရှားနိုင်ရန်အတွက် တင်းကြပ်စနစ်များကိုလည်း ထည့်သွင်းထားပါတယ်။ အလင်းအမြင်အရ သေချာစွာဖော်ပြထားပါတယ်။ တရားရုံးတွေကို မည်သည့်အရာများ AI ဖြင့် ပြုလုပ်ထားတာဆိုတာကို ပြောပြဖို့ လိုအပ်ပြီး လူ့အာရုံစိုက်မှုကို ဆက်လက်ထားရှိရမယ်။ ထို့အပြင် တရားရုံးဝင်စာရင်းက လမ်းညွှန်တစ်ခုအနေနဲ့ AI ဖြင့်ပဲ ရေးဆွဲထားတာဆိုရင်မဆိုနေဖြစ်ပြီး၊ တရားသူ Vila‌ျမော့နိုင်ငံတော်ချုပ် BRad Hill ဆိုသူကလည်း AI ပြဿနာများအတွက် တစ်ကာလီကပ်လွန်းချိန်မှာ ဥပဒေရေးထဲမှာ ယုံကြည်ရပြီး လိုအပ်ချက်ကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် အသွင်အပြင်အမြဲတမ်း ပြင်ဆင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်ဆိုတာကို ပြောကြားခဲ့သည်။ ကလိုဖိုးနီးယားရဲ့ တရားစီရင်မှုစနစ်ဟာမိုက်တပ်တုံးတွေဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ တရားရုံ ၆၅ ရုံး၊ တာဝန်ကျော်လေးသန်းခန့်၏ လူပန်းပုန်းခင် ၁, ၈၀၀ ဝန်းကျင်အချိန်တုန်း တစ်နှစ်လျှင်စီမံကိန်းရန် ၅ သန်းခန့်စက်မှု အမှုများကို စီစဉ်မြှင့်တင်ထားသည်။ ဒီလိုကျဉ်းမတ်မတ်ရဲ့ AI အသုံးပြုမှုကို နိုင်ငံခြားကြား ကြည့်နိုင်နိုင်ငံတွေ၊ ဥပမာအားဖြင့် အီလီနိုင်း၊ ဒေလာဝဲနှင့်အာဇီရီးယားလည်း ထားကြားနေပြီး ဒီအခြေအနေမှာကလည်း AI ကံတော်ရာပေါ်မှာ အéasကဆောင်သမျှချထားပါတယ်။ ဒီလိုနယ်ပယ်ဟာ အအသစ်အတွက် လုပ်ပါးတဲ့နည်းလမ်းလည်းဖြစ်ပြီး ဘယ်လိုလည်း အတောအတွင်းအနစ်နာခံနိုင်အောင်လည်း အနာဂတ်ကိုလည်းပြင်ဆင်ထားတယ်။ သမ္မတစဖြစ်အနေနဲ့ အတွက်မျိုးမဲ့ AI လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို တော်တော်များများ ထိန်းသိမ်းထားပြီး၊ မူဝါဒအသစ်တိုင်း တရားဝင်အသုံးပြုခွင့်တွေနဲ့ သူပုန်တတ်ကြားတာကို လုံလောက်အောင်စီစဉ်နိုင်ခဲ့တာပါ။ ဒီအခြေခံမူဝါဒ က ဦးစားပေးထားတဲ့အချက်က အမြဲတမ်းသာ ထင်မှတ်ခံထားရမယ်။ ထို့အပြင် ဥပဒေက တဲ့တိုင်းဖောက်ရန် မასက်စိတ်ပေးကားနဲ့။ AI ဆိုလာင်းများမှာချစ်စိတ်ချတဲ့ ယုံကြည်မှု၊ ကျစ်ကျစ်လေးလေးကိုယ့်လက်စွာထိန်းချုပ်နိုင်ရမည်။ အီးအိုင်အေးရဲ့ ထောက်ပံ့မှုလည်း အဖိုးအခဖြစ်ပြီး လူ့အနာဂတ်အတွက် ယုံကြည်စိတ်ချမှုရရှိအောင် မြှင့်တင်ထားသည့် မူဝါဒအသစ်ပြင်ဆင်မှုများ၏အဓိကလက္ခဏာဖြစ်သည်။ ယူဆပါစေ၊ ဒီမူဝါဒအသစ် က တရားရုံများကို မည်သို့ပုံစံသစ်တွေနဲ့ အသုံးပြုနိုင်မည့်နည်းလမ်းများကို မျှတစွာ ရေးဆွဲပေးပြီး၊ ကံကြမ္မာကို ကောင်းစေပါမည်။