### Pag-unawa sa Rollbacks sa Blockchain Sa konteksto ng blockchain, ang rollback ay nangyayari kapag ang kasaysayan ng transaksyon ay binabaligtad upang tugunan ang mga kritikal na isyu tulad ng malalaking pag-hack o kahinaan ng protocol, na posibleng nagbabantang sa integridad ng network. Ang kamakailang pag-hack sa Bybit, na nagresulta sa pagkawala ng $1. 46 bilyon, ay nagtaas ng mga tanong tungkol sa posibilidad na i-rollback ang mga naapektuhang transaksyon sa Ethereum. **Ben Zhou**, CEO ng Bybit, ay tinukoy ang isyu ng rollback noong Pebrero 22, na nagsasaad na anumang desisyon ay dapat isama ang input ng komunidad sa pamamagitan ng pagboto sa halip na mga unilateral na pagpili. Gayunpaman, si **Samson Mow**, CEO ng Jan3, ay tahasang sumuporta sa rollback upang mabawi ang mga nakaw na pondo at maiwasan ang kanilang maling paggamit ng mga grupo tulad ng North Korea. Sa katulad na paraan, si **Arthur Hayes**, co-founder ng BitMEX, ay humiling kay **Vitalik Buterin**, tagapagtatag ng Ethereum, na suportahan ang isang pag-backtrack ng chain. Sa kabila ng mga tawag na ito, ang pag-rollback ng mga transaksyon ay nagdudulot ng mahahalagang hamon sa mga prinsipyo ng blockchain, lalo na ang immutability at decentralization. Ang pagkamit ng isang rollback ay teoretikal na posible sa pamamagitan ng **soft** o **hard forks**, o sa pamamagitan ng **blockchain patch**, ngunit nangangailangan ito ng labis na konsensus mula sa mga kalahok—isang kumplikado at masalimuot na proseso. #### Pangkalahatang-ideya ng Bybit Hack Noong Pebrero 21, 2025, ang mga hacker ay gumamit ng malware upang sabugan ang multisignature system ng Bybit, na nag-steal ng humigit-kumulang $1. 46 bilyon. Ang pag-atake ay ikinonekta sa Lazarus Group ng North Korea, na kilala sa pag-target sa mga crypto exchange. Sa pamamagitan ng mga phishing tactics, niloko ng mga umaatake ang mga executive ng Bybit, na nagresulta sa pag-reredirect ng humigit-kumulang 401, 000 Ether (ETH) sa kanilang mga account. Ngayon, nag-aalok ang Bybit ng bounty sa sinumang makakatulong na mabawi ang mga nakaw na pondo. #### Mga Hamon ng Pag-rollback ng Transaksyon sa Ethereum **Immutability** ay isang pangunahing prinsipyo na nagpoprotekta sa nakaraang mga transaksyon mula sa pagbabagong-buhay, na sumasalungat sa ideya ng mga rollback. Ang isang rollback ay maghihigpit sa tiwala ng mga gumagamit at magiging sanhi ng pagkasira sa DeFi ecosystem, na maaaring makasira sa reputasyon ng Ethereum at pangmatagalang kakayahang mabuhay. Bukod dito, ang kumplikadong ecosystem ng Ethereum ay ginagawang hindi praktikal ang mga teknikal na rollback. Tinanggihan ng Ethereum ang isang rollback matapos ang insidente sa Bybit, na pinagtibay ang kanilang pangako sa immutability—isang desisyon na nakatuon sa pagpapanatili ng integridad ng network at pagtatakda ng pamantayan para sa iba pang blockchain networks. #### Teknikal na Limitasyon ng mga Rollback Ang Ethereum ay nakakita ng napakalaking paglago at kumplikasyon mula sa kanyang pagsisimula, na ginagawang mahirap ang pag-rollback ng mga transaksyon.

Halimbawa, ang mga nakaw na asset ay maaaring mabilis na ipagpalit o ilipat, na nagpapahirap sa mga pagsisikap ng pagbawi. Hindi tulad ng mga naunang pagkakataon ng mga rollback, tulad ng tugon ng Bitcoin sa isang software flaw noong 2010 o pamamahala ng Ethereum sa The DAO exploit noong 2016, ang desentralisado at magkakaugnay na kalikasan ng Ethereum ngayon ay ginagawang halos imposibleng gawin ang ganitong mga interbensyon. ##### Ang insidente ng DAO Noong 2016, nakaranas ang Ethereum ng isang exploit sa The DAO. Hindi tulad ng pag-hack sa Bybit, na nagmula sa isang kompromiso sa interface, ang insidente ng The DAO ay nagmula sa isang kahinaan sa application layer, na nagpapahintulot sa mga developer na i-coordinate ang isang manu-manong pagbabago sa blockchain upang ibalik ang mga pondo. Nagdulot ito ng dibisyon sa komunidad ng Ethereum, na nagresulta sa paglikha ng Ethereum Classic. #### Pag-hack sa Bybit vs. Mga Naunang Insidente Ang pag-hack sa Bybit ay fundamentally naiiba mula sa naunang mga pangyayari dahil ito ay kinasangkutan ng mga compromised user interfaces sa halip na mga kahinaan ng protocol. Ang mga umaatake ay nakakagarantiya na ilipat ang mga pondo nang mabilis, hindi tulad ng kaso ng The DAO, kung saan ang mga pondo ay na-freeze, na nagpapabilis ng oras ng resolusyon. #### Mga Isyu sa Seguridad Habang ang teknolohiya ng blockchain at ang mga aplikasyon nito ay umuunlad, ang paglitaw ng mga banta tulad ng **blind signing attacks** ay lumalaki. Ang mga pag-atake na ito ay umaasa sa malware na sinamahan ng mapanlinlang na mga user interface. Itinuro ng mga mananaliksik ang mga kahinaan sa mga implementasyon ng multisignature, tulad ng mga ginamit ng Bybit. Upang labanan ang mga panganib na ito, dapat na pahusayin ng mga developer ang mga estratehiya sa seguridad habang ang mga gumagamit ay maaaring gumamit ng mga tool tulad ng timelocks upang ipagpaliban ang mga hindi awtorisadong pagbabago. Sa kabuuan, habang ang konsepto ng mga rollback sa blockchain ay teoretikal na posible, ang praktikal na mga limitasyon, pagsunod sa immutability, at ang umuunlad na tanawin ng mga banta ay nagtatanghal ng makabuluhang mga hamon sa matagumpay na pagpapatupad ng ganitong aksyon.