ऑक्टोबर 2023 मध्ये, नेपल्स विद्यापीठातील पॅपायरॉलजिस्ट फेडेरिका निकोलाडी हिला इ. स. 79 मध्ये माउंट व्हेसुव्हियसच्या उद्रेकात जळलेल्या पॅपिरस स्क्रोलच्या तुकड्याचा एक प्रतिमा प्राप्त झाला. हे स्क्रोल, हर्क्युलनियममधील एका प्राचीन व्हिलामध्ये सापडलेल्या बर्‍याच स्क्रोल्सपैकी एक, त्याच्या नाजूक, कार्बनाइज्ड स्थितीमुळे मोठ्याने वाचले जाऊ शकले नाही. निकोलाडी आता वेसुनीियस चॅलेंजचा भाग आहे, हा एक प्रकल्प आहे जो कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) चा वापर करून ऐतिहासिक मजकूर उघडतो. AI मुळे, प्रतिमा स्क्रोल्समधून ग्रीक अक्षरे उघड करतात, एकेकाळी अप्रवेशनीय असलेल्या मजकुरांना वाचनीय बनवतात आणि तिच्या क्षेत्रासाठी एक परिवर्तनकारी क्षण बनवितात. या संदर्भातील AI चा वापर प्राचीन मजकुरांचा अभ्यास करण्यात एक व्यापक बदल दर्शवतो.

न्युरल नेटवर्क्स, विशेषतः संयोजी आणि पुनरावृत्ती नेटवर्क्स, ऐतिहासिक मजकुरांमधील अंतर भरून काढण्यासाठी आणि ग्रीक शिलालेखांपासून चिनी ऑरेकल बोन लिपीपर्यंतच्या भाषांचे भाषांतर करण्यासाठी शक्य केले आहे. ऑक्सफोर्ड विद्यापीठातील थिया सोम्मर्शील्ड आणि यानिस अससाेल यांच्या प्रकल्पांनी मशीन शिकण्याचा वापर करून ग्रीक मजकुरांच्या हरवलेल्या भागांचे अचूक पुनर्स्थापन केले आहे. त्यांचे मॉडेल, इथाका, ट्रान्सफॉर्मर मॉडेल्सचा वापर करून भाषा अधिक चांगल्या प्रकारे समजण्यासोबतच या पद्धतींमध्ये सुधारणा करण्यात आले आहे. दक्षिण कोरियात, संशोधक AI चा वापर करून हान्जा भाषेचे भाषांतर करण्यासाठी व्यापक ऐतिहासिक संग्रहांचा तर ग्रीसमध्ये मॉडेल्स लीनियर बी पाठांचा विश्लेषण करण्यात आणि अद्याप न उलगडलेल्या लीनियर ए लिपीसाठी अनुप्रयोगांसह सहाय्य करण्यात करीत आहेत. स्वयं वेसुनीियस चॅलेंजने स्क्रोल्समधील मजकुरांचे वाचन करण्याच्या समस्येवर मात केली आहे, जे उघडले जाऊ शकत नाहीत, उच्च-रिझोल्यूशन सीटी स्कॅन आणि प्रगत AI मॉडेल्सचा वापर करून वस्त्रांकन करण्यात आले आणि मजकूर वाचन करण्यात आले. केंटकी विद्यापीठातील ब्रेंट सीलेस आणि त्यांची टीम, या चॅलेंज सोबत भागीदारीत, लक्षणीय प्रगती केली आहे. त्यांच्या प्रयत्नांना सार्वजनिक स्पर्धेमुळे प्रोत्साहन मिळाले, ज्यामुळे फिलोडेमस यांनी विचारलेल्या ग्रीक तात्त्विक विचाराच्या वाचनक्षम मजकुराचे निर्माण झाले. या तंत्रांचा सूक्ष्म सुधार यावरील प्रयत्न चालू आहेत, आभासी वस्त्रांकनाच्या आव्हानांचा निराकरण आणि इतर लपवलेल्या मजकुरांसाठी हा पद्धत लागू करण्यासाठी प्रयत्न सुरू आहेत, ज्यासाठी हर्क्युलनियम स्क्रोल्ससह सर्व वाचन करण्याचे उद्दिष्ट आहे, जे प्राचीन जगातील प्रकशित ग्रंथांचा सर्वात मोठा शोध शक्य होईल.