Янн Лекун, хиймэл оюун ухааны салбарт тэргэнцэр болсон шинжлэх ухааны тэргүүлэх figures-ийн нэг, энэ долоо хоногийн Лхагва гарагт жилийн эцэс хүртэл Meta компанийн хиймэл оюун ухааны тэргүүн судлаачийн албан тушаалаасаа гарч буйгаа зарлалаа. Энэ нь хиймэл оюун ухааны судалгааны салбарт томоохон эрин үеийн төгсгөл болж байна. Лекун хэдэн жил Meta-ийн хиймэл оюун ухааны санаачилгыг удирдаж, үүнийг бүхэлд нь авч байсныхаа дараа өөрөө дэвшилтэт хиймэл оюун ухааны боловсруулалтанд түшиглэсэн шинэ бизнес эхлүүлэхээр төлөвлөж байна. Түүний үзэл баримтлал нь физик орчноо илүү гүн гүнзгий ойлгодог, тогтмол санамжтай, нарийн төвөгтэй бодлогыг шийдвэрлэж чадах хиймэл оюун ухааны систем бүтээхэд чиглэж байна. Энэ нь технологи, амьдралын чанарт хувьсгал хийж чадахуйц дэвшилтэт боломжуудыг агуулж байна. Лекунгийн энэ мэдэгдэл нь хэдэн арван жилийн турш хиймэл оюун ухааны салбарт хийсэн шинэ санаачилгуудын дараа гарч байгаа бөгөөд тэр цаг хугацааны турш орчин үеийн хиймэл оюун ухааны судлалыг бүтээнэ. Тэрбээр компанийн гадна шинэ санаа олж нэвтрүүлэх, энгийн судалгааны үндсэн дээр ажилах сонирхолоо илэрхийлж байна. Meta (хуучин Facebook) албан ёсны тайлбар өгөөгүй ч шинжээчид түүний ажлаас гарахыг компанийн хиймэл оюун ухааны стратегид томоохон өөрчлөлт, түргэн шуурхай бизнесжуулалт, хүний оюун ухаан түвшинг давж гарч чадах artificial superintelligence хэмээх хувилбарын зорилготой хандлагын урьдчилсан шинж гэж харж байна. Meta компанийн захирал Марк Цукерберг хиймэл оюун ухааны хөгжлийг хурдасгах чиглэлийг дэмжиж, том хөрөнгө оруулалт хийж байгаа бол Лекун ойрын хугацаанд зуучтай, ёс зүйн асуудал түгшүүртэй байгаа нөхцөлд хариуцлагатай AI хөгжүүлэлтийг уриалж байна. Энэ үзэл бодлын зөрүү нь компаниас гарч, өөрийн биеийн судалгаанд төвлөрөх шийдвэрт нөлөөлсөн байж магадгүй. Лекун 2013 онд Facebook-д хиймэл оюун ухааны судалгааны удирдагчаар орж, Facebook AI Research (FAIR) лабораторыг байгуулсан. Энэ төв нь одоо дэлхийд нэр хүндтэй хэрнээ машин сургалт, компьютерын хараа ба байгалийн хэлний боловсруулалт гэх мэт чиглэлээр хөгжилд ноцтой хувь нэмэр оруулсан байна.

2023 оны эхээр тэр дотоод үүрэг хариултаа бууруулж, компанийн анхаарал хандалт өөрчлөгдөж байгаа үед үе шаттайгаар гарч эхэлжээ. Хэвлэхэд компаниас гадна Лекун нь Нью-Йорк Их сургуульд профессор байхаас гадна судалгаа, багшлах үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлж, монгол, франц улсад боловсрол эзэмшсэн. Тэрбээр компьютерын шинжлэх ухааны доктор зэргийг эзэмшиж, optical character recognition зэрэг технологид хувь нэмэр оруулав. Түүнд олон урамшуулал, хүндэтгэл хүртсэн. Шинэ бизнес эхлэхээр явахдаа Лекун хиймэл оюун ухааны салбарын ирээдүйн хөгжлийг хэрхэн тодорхойлохыг дэлхий анхааралтай харж байна. Түүний зорилго нь физик орчныхоо мэдээллийг илүү гүнзгий ухамсарлан ажиглаж, харилцан үйлчлэх чадвартай хиймэл оюун ухаан хөгжүүлэхэд оршиж байна. Энэ нь робототехник, автоном системүүд, когнитив тооцооллын шинэ бүтээлүүдэд шинэ орон зай нээж болох юм. Дүгнэж хэлбэл, Янн Лекүний Meta-с гарах шийдвэр нь хиймэл оюун ухааны судалгаа, салбарын онцгой мөч тулгарч байна. Энэ нь эгэл болон үндсэн судалгааны хоорондох зөрүүг илэрхийлж, шинэ гарц нээх боломж олгосон үйл явдал юм. Түүний шинэ төсөл нь корпорацийн хязгаарлалтгүйгээр шинэ санаачилга гаргах боломжийг олгож, ирээдүйн хиймэл оюун ухааны чиг хандлагыг олон жилд нөлөөлөх гүүр болох хүлээлттэй байна.