2024 च्या उशिरochemistryन, Google Search चे बाजार हिस्सा 90% च्या खाली जाऊन 89. 34% वर पोहोचले, म्हणजे जवळपास दशकभरातील पहिलं प्रमाण आहे, ज्यामुळे वापरकर्त्यांच्या वागणुकीत आणि प्राधान्यांमध्ये महत्त्वाचा बदल दिसू लागला. जरी Google ने 2025 च्या सुरुवातीस थोडक्याच कालावधीत 90% पेक्षा जास्त बाजार हिस्सा परत मिळवला, तरी एकूण प्रवृत्ती दर्शवत होती की हा घसरणाचा सिलसिला कायम राहील. या बदलामुळे तंत्रज्ञान आणि व्यवसाय क्षेत्रात Search च्या भविष्यासंबंधित खूप चर्चा सुरू झाल्या, विशेषतः AI-चालित पर्यायांच्या झपाट्याने वृद्धीमुळे. Google चा वर्चस्व कमी होण्यामागे मुख्यतः AI-आधारित टूल्सची प्रगती आहे जी थेट, संभाषणात्मक उत्तर देतील, त्यामुळे पारंपरिक सर्च इंजिन्सच्या तुलनेत अधिक सोपी आणि परिणामकारक माहिती मिळते. पारंपरिक सर्च इंजिन्स जसे की लिंक्सची यादी देतात, त्यापेक्षा AI इंटरफेस संक्षिप्त, संबंधित माहिती अधिक सहज उपलब्ध करतात. उद्योजक मारियो नवफळ यांनी या सोयीचा उल्लेख केला असून, Grok सारख्या AI प्लॅटफॉर्म्सनी वापरकर्त्यांना अनेक वेब पृष्ठं सापडवण्याची गरज नाही, असे सांगितले. प्रसिद्ध व्यक्ती जसे एलोन मस्क यांनीही भाकीत केलं आहे की, जागतिक स्तरावर AI शेवटी पारंपरिक सर्च इंजिन्सना अनावश्यक करेल. AI शोध तंत्रज्ञानाला अनेक फायदे आहेत. SEO रँकिंग्स आणि जाहिराती टाळून, AI टूल्स माहिती सहज उपलब्ध करून देतात, ज्यामुळे वेळ वाचतो आणि वापरकर्ता संवाद साधण्याचा मार्ग अधिक सोपा होतो. याशिवाय, AI व्यवस्थाने विविध स्रोतांमधून ज्ञान संकलित करण्याची क्षमता आहे जी पारंपरिक सर्च इंजिन्स करू शकत नाहीत. पण, AI शोध स्वीकारताना काही आव्हानेही आहेत. मुख्य चिंतांपैकी एक आहे "हल्लुसिनेशन" (hallucinations), जिथे AI विश्वासार्ह दिसणारे, पण तथ्यात्मकदृष्ट्या चुकीचे किंवा ढोंग करणारे उत्तर देऊ शकते, त्यामुळे वापरकर्त्यांना त्यांची वैधता तपासावी लागते.

अशा सामग्रीची विश्वासार्हता टाकण्याचा आधार त्याच्यावर असलेल्या तांत्रिक डेटा व अल्गोरिदमला सतत अद्ययावत ठेवण्यावर आहे. AI शोधासाठी पैसे मिळवण्याचे मॉडेल हेही मोठे आव्हान आहे. पारंपरिक सर्च इंजिन्स जसे Google, जाहिरातींवर अधिक अवलंबून असतात. AI प्लॅटफॉर्म्सनी महसूल टिकवण्यासाठी आणि वापरकर्त्यांचा अनुभव नाहक बिघडवू न देता, रक्कम कशी मिळवायची यावर लक्ष केंद्रित करावे लागेल. सदस्यता आधारित मॉडेल्सची कल्पना सुचवली गेली आहे, पण त्यामुळं काही वापरकर्त्यांना अडचण येऊ शकते. तसेच, AI प्रणालींवरही SEO तंत्र जसे वापरले जाऊ शकते, ज्यामुळे माहितीची प्रामाणिकता टिकवणं अधिक क्लिष्ट होऊन जाते. कायदेशीर आणि नैतिक बाबीही AI शोधाच्या विकासाला अवघड करतात. बौद्धिक संपदा हक्क (IP rights) यावर विशेष लक्ष दिले जाते, कारण AI प्रणाली मोठ्या प्रमाणावर कॉपीराइट केलेल्या सामग्रीवर प्रशिक्षण घेतात आणि प्रतिसाद तयार करतात, त्यामुळे न्याय्यतेसंबंधित व कायदेशीर चर्चा होतात, तसेच निर्मात्यांचा हक्कही लक्षात घेतला जातो. पारदर्शकता, डेटा गोपनीयता व अल्गोरिदममधील पूर्वग्रह (bias) या देखील महत्त्वाच्या मुद्द्यांपैकी आहेत, ज्यांची काळजी घेणे आवश्यक आहे, जेणेकरून विश्वास कायम राहील आणि ही साधने योग्य व जबाबदार राहतील. सरतेशेवटी, Google चा बाजार हिस्सा घटण्यामुळे AI च्या माहिती मिळवण्याच्या क्षमतेवर वाढलेला भर दिसतो, परंतु त्यासोबतच या नव्या तंत्रज्ञानाबाबत विशिष्ट आव्हानंही समोर येतात. AI अधिक सोपं, सुलभ व बौद्धिक शोध वापरकर्ता अनुभव देतो, पण त्यात खात्री, विश्वास, महसूल गोळा करणे व नैतिकता यावर त्याचे परिणाम होतात. भविष्यकालीन प्रगतीसाठी, विकसक, नियामक, सामग्री निर्माते आणि वापरकर्त्यांची सहकार्य आवश्यक आहे, जेणेकरून AI-आधारित शोध प्रणाली विश्वासार्ह, समान व टिकू शकणारी राहील. या सर्व फेरबदलांमध्ये सतर्कतेने मैत्री करण्याची गरज आहे, कारण या विविध पैलूंच्या आव्हानांना योग्य तो सामना केल्याशिवाय, त्याचे यशस्वी व दीर्घकालीन वापर संभव नाही.