Z. ai, dawniej znana jako Zhipu AI, jest wiodącą chińską firmą technologiczną specjalizującą się w sztucznej inteligencji. Uznawana za jedno z najbardziej wpływowych przedsiębiorstw „Tiger AI” w Chinach, Z. ai zajmuje trzecie miejsce w sektorze dużych modeli językowych (LLM) w Chinach na rok 2024, co odzwierciedla jej znaczący wkład technologiczny. Założona w celu opracowania najnowocześniejszych rozwiązań AI, firma specjalizuje się w tworzeniu zaawansowanych dużych modeli językowych stosowanych w różnych branżach, w tym w przetwarzaniu języka naturalnego, maszynowym tłumaczeniu, automatycznej obsłudze klienta oraz inteligentnej analizie danych. Wzrost Z. ai odzwierciedla narodową strategię Chin na rozwój AI. Określenie „Tiger AI” podkreśla jej szybki rozwój, innowacyjność i wpływ na krajowy krajobraz sztucznej inteligencji, czyniąc ją kluczowym graczem w ambicjach Chin, by stać się światowym liderem w tej dziedzinie. Jednakże w styczniu 2025 roku firma napotkała poważne trudności, gdy Departament Handlu USA wpisał ją na listę podmiotów (Entity List), skutecznie blokując Z. ai. Działanie to ogranicza jej dostęp do technologii, oprogramowania i komponentów pochodzących z USA bez specjalnych licencji, głównie ze względów bezpieczeństwa narodowego. Ten krok ze strony USA podkreśla narastające napięcia geopolityczne wokół zaawansowanych technologii AI, wynikające z obaw, że takie systemy mogą być wykorzystywane do celów wojskowych, cyberwywiadu lub innych zagrożeń dla interesów USA.

Kontrola eksportu ma na celu ograniczenie transferu technologii, które mogą stanowić ryzyko strategiczne. Dla Z. ai te ograniczenia stanowią istotne wyzwanie operacyjne, mogące hamować innowacje poprzez ograniczenie dostępu do kluczowego sprzętu, oprogramowania oraz usług chmurowych z USA, zmuszając firmę do poszukiwania alternatywnych dostawców. Sytuacja ta jest przykładem złożonych relacji między postępem technologicznym a polityką międzynarodową, gdy wyścig AI na świecie splata się z kwestiami bezpieczeństwa narodowego. Chińskie firmy AI, takie jak Z. ai, muszą balansować pomiędzy szybkim rozwojem a rosnącą międzynarodową kontrolą i regulacjami. Podsumowując, Z. ai odzwierciedla rosnące możliwości i wpływ Chin w dziedzinie AI, jednak jej wpisanie na czarną listę przez USA uwypukla wyzwania geopolityczne związane z sektorem AI. Jej doświadczenia dają wgląd w ewolucję relacji między rozwojem AI, bezpieczeństwem a polityką międzynarodową.