झांस्कर Geothermal and Minerals यांनी भूउष्णतर्ज आणि खनिज क्षेत्रात मोठी प्रगती केली असून, 30 वर्षांपासून पहिल्यांदा व्यापारीदृष्ट्या योग्य अशा भूउष्णतर्ज प्रणालीची शोध लावली आहे. या यशामध्ये कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) चा वापर झाल्याने नवीनीकरणक्षम ऊर्जा शोध आणि विकासात नवीन युग सुरु झाले आहे. "Big Blind" हे नवीन भूउष्णतर्ज प्रणाली पश्चिम नॅवाडा मधील दुर्गम भागात आहे. आश्चर्याचं म्हणजे, तिथे पूर्वी कोणतेही पृष्ठभागी किंवा भूगोलिक चिन्ह न दिसता भूउष्णतर्ज सक्रियता दिसून आली नाही, ज्याने AI च्या क्रांतिकारी प्रभावाला अधोरेखित केलं आहे. परंपरागतपणे, भूउष्णतर्जाचा शोध घेण्यासाठी विस्तृत उत्खनन आणि अनेक न वापरलेली कुआं खणावली जात असत, ज्यामुळे खर्च जास्त होतो आणि पर्यावरणावर परिणाम व्हायचा. AI च्या मदतीने, झांस्कर ने मोठ्या डेटासेट्सचा विश्लेषण करून आशाजनक भूउष्णतर्ज स्थळांची अधिक अचूक भाकित केली, ज्यामुळे निरुपयोगी खोदकाम वाचले, संशोधन खर्च कमी झाले आणि पर्यावरणीय परिणाम कमी झाले. हे यश झांस्करच्या पूर्वीच्या प्रकल्पांवर आधारित आहे, जसे की उत्तर नॅवाडा मधील Pumpernickel आणि न्यू मेक्सिको मधील Lightning Dock, जिथे तंत्रज्ञान-आधारित पद्धती वापरून भूउष्णतर्ज विकास करण्यात आला होता. मात्र, Big Blind विशेषतः त्याच्या स्थानामुळे वेगळं ठरतो कारण ही जागा पूर्वी भूउष्णतर्ज सक्रियतेसाठी अनैतिक मानली जात होती. या शोधामुळे अनवट व जिल्ह्यातील भूउष्णतर्जा संसाधनांच्या असंख्य उपयुक्ततेवर प्रकाश टाकला आहे. झांस्कर आता Big Blind ला शोधनंतर विकासासाठी परवाने मिळवण्याची तयारी करत आहे, आणि या दशकात या भूउष्णतर्ज प्रकल्पातून विद्युत निर्मिती करणं उद्दिष्ट ठरवलं आहे. ही योजना तांत्रिक प्रगतीचा उपयोग करून नवीन भूउष्णतर्ज स्रोत शोधण्याचा आणि अमेरिकेच्या नवीनीकरणक्षम ऊर्जा धोरणाचा भाग आहे.

अशा प्रकल्पांमुळे स्वच्छ उर्जा वापराला चालना, ग्रीनहाउस गॅस उत्सर्जनात कपात, आणि ऊर्जा सुरक्षितता मजबूत होण्याची शक्यता आहे. याचा प्रभाव झांस्कर आणि नॅवाडा परिसरातच मर्यादित नाही, तर जागतिक स्तरावरही दिसून येतो. आंतरराष्ट्रीय ऊर्जा संस्थेच्या अभ्यासानुसार, 2050 पर्यंत भूउष्णतर्ज ऊर्जा जागतिक वीज मागणी वाढवण्यात मोठा वाटा भरण्याची शक्यता आहे, जिथे योग्य धोरणे व कुशल मनुष्यबळ उपलब्ध असेल, तर ते जागतिक वाढीच्या 15% भागपेक्षा जास्त असू शकते. Big Blind शोध हे दाखवते की नवे तंत्रज्ञान व नवाचार वापरून भूउष्णतर्ज च्या अनवट दिसणाऱ्या शक्यता अनावरण करता येतात. सूर्य व वायु यांप्रमाणेच, भूउष्णतर्ज हे देखील एक विश्वासार्ह, स्थायी संसाधन आहे. AI व प्रगत तंत्रज्ञानांमध्ये गुंतवणूक करून भूउष्णतर्ज च्या भविष्यातील भूमिकेला मोठा आधार मिळेल व जागतिक उर्जा गरजा जबाबदारीने पूर्ण केल्या जाऊ शकतात. जग सामोरे जात असलेल्या हवामान बदल आणि स्वच्छ उर्जेच्या गरजेला उद्दर प्रत्युत्तर देताना, Big Blind सारखे प्रगतीचे उदाहरण संशोधन व विकासाला अधिकार देण्याचे महत्त्व अधोरेखित करतात. या संसाधनाचा यशस्वी विकास करण्यासाठी उद्योग, नियामक संस्था व समुदाय यांच्या सहकार्याची गरज आहे, पण यामुळे ऊर्जा टिकवणूक व पर्यावरणीय टिकाऊपणाला मोठे योगदान मिळेल. ऊर्जा गरजा वाढत असताना, जीवाश्म इंधनांच्या किमतीतील अस्थिरता व पर्यावरणीय आव्हानांमध्ये झांस्करची ही शोध नितांत ऐक्य व ऊर्जा प्रणालीत विविधता आणण्याचा एक आशावादी पाऊल आहे. Big Blind केवळ तांत्रिक बुद्धिमत्तेचेच नव्हे, तर व्यापारी दृष्टिकोनाने विकसित करण्याचा एक मार्ग देखील दाखवतो. जगभरातील भूउष्णतर्ज प्रयत्नांमध्ये AI-आधारित शोधनुकृतींना प्रोत्साहन मिळत राहील. हा माईलस्टोन शोध दाखवतो की सतत तंत्रज्ञान व AI चा उपयोग करून जागतिक स्तरावर अनेक गुपित व प्रशासकीय भूउष्णतर्ज संसाधने उघड होऊ शकतात, ज्यामुळे स्थायी ऊर्जा निर्मितीचे नवे संधी निर्माण होतील. तसंच, ही संधी भविष्यकालीन काळात स्वच्छ व नवीनीकरणक्षम भूउष्णतर्ज ऊर्जा कार्बन-केंद्रित स्त्रोतांवर अवलंबित्व कमी करेल, या आशेने की, ही जागतिक हवामान बदलविरूद्ध लढाईत मदत करेल आणि भविष्यातील पिढ्यांसाठी टिकाऊ ऊर्जा प्रणाली उभारली जाईल.