Trí tuệ nhân tạo (AI) đang nhanh chóng nổi lên như một lực lượng chuyển đổi trong việc định hình lại lĩnh vực vận tải, mang lại những tiến bộ đáng kể để nâng cao an toàn, hiệu quả và tiện lợi cho tất cả các phương tiện tham gia giao thông. Các ứng dụng chính bao gồm xe tự lái và hệ thống hạ tầng thông minh, đều sử dụng công nghệ tiên tiến để điều hướng và quản lý môi trường giao thông phức tạp. Xe tự lái, hay còn gọi là ô tô tự hành, hoạt động mà không cần kiểm soát của con người bằng cách sử dụng các thuật toán AI để diễn giải dữ liệu cảm biến, đưa ra quyết định theo thời gian thực và điều khiển an toàn trong điều kiện giao thông đa dạng và không thể đoán trước. Những phương tiện này dùng máy học, thị giác máy tính và học sâu để nhận diện đối tượng, dự đoán hành vi của các người tham gia giao thông khác và tối ưu hóa tuyến đường. Bằng cách giảm thiểu lỗi do con người - nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn - xe tự lái có tiềm năng nâng cao đáng kể an toàn đường bộ và giảm tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông. Ngoài các phương tiện cá nhân, AI đang cách mạng hóa quản lý giao thông qua hạ tầng thông minh. Các hệ thống điều khiển tín hiệu tự điều chỉnh và đèn giao thông thông minh phân tích dữ liệu giao thông trực tiếp để điều chỉnh thời gian đèn tín hiệu một cách linh hoạt, giảm ùn tắc trong giờ cao điểm và cải thiện luồng giao thông. Những hệ thống này có thể giao tiếp với xe tự lái và các thiết bị kết nối khác, hình thành các mạng lưới tích hợp giúp chuyển động trơn tru hơn và giảm thiểu thời gian chờ đợi. Thêm vào đó, các công nghệ vận tải sử dụng AI còn đóng góp vào lợi ích môi trường bằng cách tối ưu hóa tuyến đường và giảm thiểu tình trạng dừng, nổ máy liên tục, qua đó giảm tiêu hao nhiên liệu và khí thải – hỗ trợ các thành phố chống ô nhiễm và đạt được các mục tiêu bền vững. Dù có nhiều tiến bộ đầy hứa hẹn, vẫn còn một số thách thức cần vượt qua để phổ biến AI trong ngành vận tải.

Các khuôn khổ pháp lý cần được cập nhật để phù hợp với các đặc thù của xe tự hành và hạ tầng thông minh, đảm bảo an toàn công cộng mà không cản trở đổi mới sáng tạo. Các nhà lập pháp phải thiết lập các tiêu chuẩn cho việc thử nghiệm xe, quyền riêng tư dữ liệu và trách nhiệm pháp lý liên quan đến các hệ thống sử dụng AI. Các mối quan tâm về đạo đức cũng cần được chú ý, nhất là về quyết định trong các tình huống khẩn cấp, trách nhiệm cho các lỗi của máy móc và ảnh hưởng đến việc làm trong ngành. Ví dụ, các tình huống dilemma về cách xe tự hành ưu tiên tính mạng con người trong các tai nạn không thể tránh khỏi nhấn mạnh sự cần thiết của các cuộc đối thoại minh bạch, bao gồm các nhà công nghệ, ethicist, nhà lập pháp và cộng đồng. Hơn nữa, việc tích hợp AI vào hạ tầng vận tải đòi hỏi đầu tư lớn cho các nâng cấp công nghệ và an ninh mạng để bảo vệ hệ thống khỏi các cuộc tấn công mạng tiềm tàng, duy trì niềm tin và tránh các sự cố gián đoạn. Các hợp tác giữa các tập đoàn lớn, nhà nghiên cứu và chính phủ vẫn đang diễn ra, với các chương trình thử nghiệm thực tế và mở rộng nhằm thu thập dữ liệu và nhận diện cho các bước tiến trong tương lai. Tóm lại, AI đứng đầu trong cuộc cách mạng vận tải bằng cách thúc đẩy các phương tiện tự hành và hạ tầng thông minh hứa hẹn mang lại phương tiện an toàn hơn, hiệu quả hơn và thân thiện với môi trường hơn. Tuy nhiên, việc thực hiện đầy đủ các lợi ích này phụ thuộc vào khả năng giải quyết các thách thức về pháp lý, đạo đức và an ninh. Việc tích hợp cẩn thận AI vào hệ thống vận tải sẽ rất quan trọng để hình thành một tương lai di chuyển công bằng, bền vững và có lợi cho tất cả mọi người.