Recentelijk heb ik de opkomende rol van Pakistan in de cryptoruimte besproken met Raza Rumi op Naya Daur TV. Fundamentaal gezien is blockchain een revolutionair digitaal grootboeksysteem—veilig, gedecentraliseerd en verspreid over vele computers zonder afhankelijkheid van een centrale autoriteit. Stel je het voor als een gedeeld notitieboekje waarin elke transactie of contract permanent wordt vastgelegd, zichtbaar voor bevoegde partijen en onveranderlijk. Cryptocurrencies zoals Bitcoin zijn slechts één aspect van blockchain-technologie; de toepassingen ervan gaan veel verder, waaronder supply chain tracking, leningenbeheer en vastgoedregistraties. Het is cruciaal om een onderscheid te maken tussen cryptocurrencies, die de headlines domineren, en het bredere blockchain-potentieel, dat zowel kansen als uitdagingen biedt. Blockchain ontstond in 2008, bedacht door de mysterieuze Satoshi Nakamoto—mogelijk een individu of groep—met de visie om banken en tussenpersonen te verstoren door vertrouwensloze systemen te creëren. Toch blijft deze visie medio 2025 onvolledig: veelbelovend in theorie maar gehinderd door trage transactiesnelheden, beveiligingsrisico's en onduidelijke praktische voordelen. De technologie bevindt zich nog in ontwikkeling en verdient kritische scepsis. **Oorsprong en Hype** Tijdens de financiële crisis van 2008 stelde Satoshi Bitcoin voor, de eerste blockchain-gedragen cryptocurrency die bedoeld was om elektronische transacties zonder vertrouwen in een tussenpersoon mogelijk te maken. Nakamoto bleef anoniem nadat hij in januari 2009 het eerste blok van Bitcoin had gelanceerd, met daarin een kopteks die kritiek uitte op bankbezuinigingen—een symbolische daad tegen gecentraliseerd financieel beheer. Satoshi verdween in 2010, achterlatend ongeveer een miljoen Bitcoins, bedoeld om financiële toegang te bieden aan de onbankeerden. In 2015 introduceerde Vitalik Buterin Ethereum, waarmee blockchain-gebruik werd uitgebreid via “smart contracts”—zelf-uitvoerende overeenkomsten die lijken op geautomatiseerde verkoopmachines voor leningen of vastgoedtransacties. De cryptogolf van 2017 stimuleerde enorme investeringen en speculatief gedrag. Naast crypto veranderde ook de adoptie door bedrijven: Walmart gebruikte blockchain voor voedselveiligheid, en IBM’s Food Trust volgde dit voorbeeld, geprezen om de transparantie in de supply chain te verbeteren. Traditionele banken schrokken niet terug; Jamie Dimon van JPMorgan bekritiseerde crypto aanvankelijk maar lanceerde later in 2020 Onyx, om blockchain voor financiële verbeteringen aan te wenden. **Markt en Betekenis** De wereldwijde markt voor blockchain—software, netwerken en services—groeide in 2023 van 12, 4 miljard dollar naar een verwacht 20, 1 miljard in 2024, met prognoses van 248, 9 miljard dollar in 2029. Ondanks de snelle groei blijft dit klein vergeleken met de 7, 5 biljoen dollar die dagelijks in conventionele financiën wordt verwerkt. Decentralized Finance (DeFi)-platforms, een andere innovatie die bankloze leningen en handel mogelijk maakt, worden verwacht in 2025 meer dan 100 miljard dollar te bedragen. Niet alle investeringen slagen echter; sommige initiatieven verdwijnen zonder impact. Meer dan 100 landen, waaronder China en Europese landen, onderzoeken centrale bank digitale valuta’s (CBDC’s) die op blockchain zijn gebaseerd voor veilige en efficiënte betalingen. **Institutionele Adoptie** Grote banken en overheden vermijden de wilde volatiliteit van crypto en gebruiken blockchain in plaats daarvan om legacy-systemen te moderniseren. JPMorgan Chase, dat aanvankelijk sceptisch was, omarmde blockchain met Onyx, waarmee snelle betalingen via JPM Coin en een netwerk dat meer dan 400 banken verbindt, mogelijk worden. Goldman Sachs biedt cryptohandel aan institutionele klanten en experimenteert met blockchain om obligatietransacties te versnellen, wat kosten- en tijdsbesparingen belooft. BNY Mellon en HSBC verdiepen zich in digitale asset custodieën en blockchain-gebaseerde goudhandel. Citibank gebruikt de technologie voor de verwerking van effecten. Overheden testen ook blockchain-gedragen CBDC’s; de FedNow van de Amerikaanse Federal Reserve, gelanceerd in 2023, verbetert de overboekingssnelheid geïnspireerd door blockchain. In plaats van de anarchistische geest die Satoshi zich voorstelde, passen deze instellingen blockchain toe binnen strikte regelgevingskaders. **Case Study: Praktisch gebruik van blockchain door DBS Bank** De Singaporese DBS Bank illustreert gecontroleerde toepassing van blockchain. In tegenstelling tot de publieke ledger van Bitcoin gebruikt DBS privé-blockchains die alleen toegankelijk zijn voor vertrouwde deelnemers. In oktober 2024 lanceerde DBS “DBS Token Services”, dat blockchain integreert met haar payment platform om directe, 24/7 afwikkeling mogelijk te maken. Een pilot met Ant International gebruikte “Treasury Tokens” om naadloos geld over valuta’s te transfereren zonder vertragingen tijdens bankuren. DBS werkte ook samen om subsidies uit te delen via smart contracts, wat zorgt voor transparante en geautomatiseerde financiering voor gekwalificeerde technologiebedrijven. Sinds 2020 verzorgt DBS Digital Exchange veilige en conforme handel in digitale obligaties, aandelen en crypto custody, waarbij transparantie wordt gebalanceerd met regelgeving. Volgens Lim Soon Chong van DBS dient deze aanpak klanten efficiënt, terwijl kosten en vertragingen worden verminderd. **Potentiële toepassing Fed voor schatkistobligaties** Zou de Federal Reserve blockchain kunnen gebruiken voor haar 27 biljoen dollar grote markt van schatkistobligaties?Momenteel verloopt handel en registratie traag en via tussenpersonen.

Blockchain zou een onveranderlijk, onmiddellijk grootboek kunnen bieden dat voor alle betrokkenen zichtbaar is, waardoor helderheid en efficiëntie toenemen. De Fed zou kunnen kiezen voor een private blockchain, die controle en naleving waarborgt, in tegenstelling tot de open blockchain-modellen van crypto. Project Guardian, waarbij de Fed en banken zoals DBS betrokken zijn, onderzoekt deze mogelijkheid met het doel processen te versnellen en kosten te verlagen. De uitdagingen zijn echter groot: ondoordringbare veiligheid, schaalbaarheid en regelgevende duidelijkheid zijn noodzakelijk. Zoals Fed-gouverneur Michelle Bowman in 2024 opmerkte, moet innovatie in evenwicht zijn met veiligheid. Blockchain is nog niet klaar om de obligatiemarkt volledig te hervormen, maar een voorzichtige aanpak zoals die van DBS biedt hoop. **Uitdagingen en tekortkomingen** Cryptocurrencies blijven volatiel en onstabiel, ver verwijderd van echt geld, met een dagelijks volume van ongeveer 100 miljard dollar in 2025, vergeleken met 7, 5 biljoen dollar in traditionele financiën. ECB-president Christine Lagarde zei in 2021 dat crypto meer show is dan een systemisch gevaar. Blockchain-netwerken hebben trage transactiesnelheden—Bitcoin verwerkt 7 transacties per seconde, Ethereum ongeveer 30, terwijl Visa rond de 1. 700 komt. Energieverbruik is enorm; alleen Bitcoin-mining gebruikt jaarlijks circa 150 terawattuur, vergelijkbaar met een klein land, wat Elon Musk ertoe bracht om in 2021 Tesla’s Bitcoin-betalingen stop te zetten. Criminele activiteiten vormen een serieus probleem. In 2023 ontvingen ransomware-actievelingen 449, 1 miljoen dollar aan cryptocurrency, waarbij blockchain’s pseudonimiteit werd misbruikt. Hackaanvallen zoals Mt. Gox ($450 miljoen verloren in 2014), Poly Network ($610 miljoen in 2021) en Wormhole ($320 miljoen in 2022) tonen kwetsbaarheden. Beveiligingsexperts erkennen dat de kern van blockchain veilig is, maar dat de toepassingen erbovenop vaak kwetsbare schakels vormen. **Is blockchain altijd nodig?** Vaak dienen traditionele databases—sneller en goedkoper—beter voor veel trackingbehoeften zoals medische dossiers of stemmen. Privé-blockchains zoals die van DBS verwerpen het oorspronkelijke vertrouwensloze concept, waardoor Bill Gates in 2018 verklaarde dat veel blockchainprojecten “oplossingen zoeken voor een probleem”. Transactiekosten op platforms als Ethereum kunnen heel hoog zijn. Regulatoire druk neemt toe: China verbiedt crypto volledig, en de VS verstevigen de handhaving. Voormalig Goldman Sachs-topman Gary Cohn benadrukte in 2022 de grote juridische risico’s, hoewel sommige niches—zoals de aanpak van DBS en delen van DeFi—praktische toepassingen laten zien. **Conclusie** Tegen mei 2025 wijkt de weg van blockchain af. De snelle groei van de markt—van 12, 4 miljard dollar in 2023 naar mogelijk 248, 9 miljard in 2029—hangt af van het overwinnen van technische, beveiligings- en regelgevingsuitdagingen. Criminaliteit, juridische onzekerheid en opkomende bedreigingen zoals quantum computing, zoals Michio Kaku aangeeft, vormen risico’s. Hoewel het aandeel van crypto relatief klein blijft ten opzichte van traditionele financiën, bieden institutionele toepassingen zoals DBS’s privé-blockchain en mogelijke implementaties door de Fed gematigd optimisme. De visie van Satoshi—een contantsysteem zonder tussenpersonen dat de onbankeerden empowerment geeft—blijft inspirerend, zowel via de slimme contracten van Vitalik Buterin als door institutionele experimenten. Toch moet het enthousiasme worden getemperd. Cryptocurrency is geen echt geld; speculatie en criminaliteit ondermijnen de belofte. Grote hacks tonen kwetsbaarheden aan. Experts zoals Ray Dalio en Joseph Stiglitz waarschuwen voor de hype en bubbels. Blockchain-technologie bevat veelbelovende mogelijkheden om financiën en toeleveringsketens te moderniseren, maar moet ernstige problemen over snelheid, energieverbruik en beveiliging overwinnen. Leiders als Janet Yellen, Bill Gates en Christine Lagarde dringen aan op voorzichtigheid. Uiteindelijk is blockchain een krachtig maar onvolmaakt instrument—waardoor zorgvuldig testen noodzakelijk is, niet blinde overtuiging.