Noong Mayo 2025, nananatiling isang pangunahing hamon ang blockchain trilemma sa sektor ng cryptocurrency at blockchain. Tinawag ito ni Vitalik Buterin, co-founder ng Ethereum, bilang trilemma dahil inilalarawan nito ang kahirapan sa sabay-sabay na makamit ang tatlong mahalagang katangian ng blockchain: decentralization, seguridad, at scalability. Ang konseptong ito ay patuloy na nakakaapekto sa pag-unlad ng blockchain, na may mga patuloy na pagsusumikap na balansehin ang mga halagang ito nang hindi nakakawalang-saysay sa alinman sa mga ito. **Ano ang Blockchain Trilemma?** Binibigyang-diin ng blockchain trilemma ang mga trade-off na kinakaharap ng mga developer kapag nagtutayo ng mga network. Bawat bahagi ay mahalaga, ngunit ang pagpapabuti sa isang aspeto ay karaniwang nakasasama sa iba: - **Decentralization:** Ito ang pangunahing prinsipyo ng blockchain, kung saan ikinahihati ang kontrol sa bawat kalahok sa halip na isang entidad lamang. Pinapalakas nito ang resistensya laban sa censorship at kabiguan, ngunit nagpapasubali sa pagkakaisa ng konsensus at nagpapabagal sa mga transaksyon. - **Seguridad:** Pinoprotektahan nito ang mga network mula sa mga pag-atake tulad ng double-spending o takeover sa pamamagitan ng mga mekanismo tulad ng proof-of-work o proof-of-stake. Ang matatag na seguridad ay maaaring magdulot ng pagbagal ng bilis o mas mataas na gastos. - **Scalability:** Ang kakayahang magproseso ng maraming transaksyon nang mabilis ay kritikal para sa mas malawak na pagtanggap. Halimbawa, ang Bitcoin ay nakakaproseso lamang ng humigit-kumulang pito hanggang siyam na transaksyon kada segundo—napakababa para sa global na paggamit. Ang pagpapabuti sa scalability ay kadalasang nagreresulta sa pagkompromiso sa decentralization o seguridad. Ipinapakita ng trilemma na walang blockchain ang ganap na makakamit ang lahat ng tatlong katangiang ito nang sabay-sabay—halimbawa, ang pagpapataas ng scalability ay maaaring magdulot ng sentralisasyon sa ilang bahagi, habang ang pagbibigay-diin sa seguridad ay maaaring magpabagal sa bilis ng transaksyon, na nakaaapekto sa scalability. **Bakit Mahalaga ang Blockchain Trilemma** Higit pa sa isang teknikal na isyu, ang trilemma ay isang pangunahing balakid sa mas malawak na pagtanggap sa blockchain. Para makipagsabayan sa tradisyunal na sistema tulad ng bangko, kailangang maging decentralized (para sa tiwala), secure (para maiwasan ang panlilinlang), at scalable (para masuportahan ang global na volume). Hangga't hindi naibabalanse ang mga ito, nananatiling hindi pa naabot ang buong potensyal ng blockchain. Ang tensyong ito ay humuhubog sa mga desisyon sa disenyo: pinaprioritize ng Bitcoin ang seguridad at decentralization ngunit mahina ito sa scalability, habang ang ilang mas bagong blockchain ay inuuna ang scalability ngunit sa kapinsalaan ng decentralization, na mas malapit sa nakatigil na sentralisadong sistema. **Mga Kasalukuyang Pagsisikap na Malutas ang Trilemma** Hanggang 2025, walang isang blockchain ang ganap na nakasolusyon sa trilemma, ngunit may mga makabuluhang pag-unlad: - **Layer-2 Protocols:** Binubuo sa ibabaw ng kasalukuyang mga blockchain upang mapabuti ang scalability nang hindi binabago ang pangunahing layer.

Halimbawa, ang Lightning Network para sa Bitcoin ay nagpapahintulot ng mas mabilis na off-chain na transaksyon habang pinapanatili ang seguridad at decentralization. - **Sharding:** Ang Ethereum 2. 0 ay nagpasok ng sharding, na naghahati sa network sa mas maliliit na parallel na mga chains upang mapataas ang throughput habang tinatangkang mapanatili ang seguridad at decentralization. - **Sidechains:** Ito ay hiwalay na mga chains na nagpoproseso ng mga transaksyon upang mabawasan ang load sa pangunahing chain, tulad ng Polygon para sa Ethereum, na nagpapahusay sa scalability nang hindi isinasakripisyo ang seguridad o decentralization. - **Makabagong Consensus Mechanisms:** Ginagamit ang mga pinahusay na algoritmo tulad ng proof-of-stake upang mai-angat ang seguridad at scalability habang pinananatili ang decentralization—isang halimbawa nito ay ang paglipat ng Ethereum sa PoS. May mga lumalabas ding proyekto tulad ng Kaspa at Aleph Zero na nakakakuha ng interes. Ang Kaspa ay gumagamit ng blockDAG (Directed Acyclic Graph) upang mag-alok ng mataas na scalability habang pinananatili ang decentralization at seguridad. Ang Aleph Zero naman ay gumagamit ng zero-knowledge proofs at advanced cryptography upang mapataas ang scalability nang hindi nakakompromiso ang iba pang haligi. Ang mga diskusyon sa mga plataporma gaya ng X ay nagtuturo sa Kaspa bilang isang promising na solusyon sa trilemma at sa trabaho ng Aleph Zero sa mga kaugnay nitong “ZK trilemma” na isyu, kahit walang tiyak na breakthrough na naiuulat hanggang Mayo 2025. **Mga Hamon at Trade-offs** Hinahambing ang trilemma sa CAP theorem sa distributed systems, na nagsasabing dalawang lamang sa tatlong garantiya—konsistensya, availability, at partition tolerance—ang maaaring makamit nang sabay-sabay. Ganoon din sa blockchain, kailangang piliin ng mga developer ang pangunahing katangian depende sa gamit—halimbawa, ang Bitcoin ay para sa store of value, ang Ethereum ay para sa decentralized app platform, at ang Solana ay para sa high-throughput na network. **Tumingin sa Hinaharap** Nananatiling sentro ang blockchain trilemma sa pananaliksik at pag-unlad hanggang 2025. Kahit na walang isang proyekto ang ganap na nakasagip dito, patuloy ang inobasyon na nagtutulak sa hangganan. Ang Ethereum, Kaspa, at Aleph Zero ay nagpapakita ng progreso tungo sa isang balanseng blockchain na decentralized, secure, at scalable. Habang umuunlad ang blockchain, mahalaga ang paglutas sa trilemma upang makamit ang malawakang pagtanggap. Sa pamamagitan man ng layer-2 solutions, sharding, o mga bagong arkitektura, ang paghahanap ng tamang balanse ang siyang nagtutulak sa industriya pasulong. Sa ngayon, binibigyang-diin ng trilemma ang mga hamon at mga promising na posibilidad sa ilalim ng teknolohiyang decentralized.