Khi công nghệ blockchain ngày càng trở nên phổ biến và được chấp nhận rộng rãi, những lo ngại về tác động môi trường của nó—đặc biệt là mức tiêu thụ năng lượng cao—đã trở thành một chủ đề then chốt giữa các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và công chúng. Việc khai thác blockchain, đặc biệt là các hoạt động sử dụng thuật toán đồng thuận proof-of-work (PoW), bị soi xét vì tiêu thụ lượng lớn điện năng và góp phần làm suy thoái môi trường đáng kể. Blockchain hỗ trợ nhiều loại tiền điện tử và các ứng dụng phi tập trung bằng cách ghi lại các giao dịch một cách an toàn và xác minh các tài sản kỹ thuật số. Tuy nhiên, việc thêm các khối mới thường đòi hỏi các nhiệm vụ tính toán phức tạp cần nhiều công suất xử lý và năng lượng. Các thuật toán PoW, như của Bitcoin, dựa vào các thợ mỏ giải quyết các câu đố mã hóa khó khăn để xác nhận giao dịch và bảo vệ mạng lưới. Quá trình này tiêu tốn tài nguyên một cách có mục đích, nhằm đảm bảo độ an toàn và ngăn chặn gian lận. Nhược điểm lớn nhất là mức tiêu thụ năng lượng khổng lồ: khai thác sử dụng phần cứng mạnh mẽ hoạt động liên tục và yêu cầu lượng điện tương đương với của các quốc gia toàn diện. Bởi phần lớn điện toàn cầu được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch, điều này dẫn đến tăng khí nhà kính và thúc đẩy biến đổi khí hậu. Ngoài ra, tác động môi trường còn bao gồm rác thải điện tử từ phần cứng cũ kỹ và gây áp lực lên lưới điện địa phương, đôi khi làm tăng giá điện và gây khó khăn cho cơ sở hạ tầng của các cộng đồng gần đó. Những vấn đề này đã thúc đẩy ngành công nghiệp blockchain phải chuyển sang các hoạt động thân thiện hơn với môi trường và bền vững hơn. Đáp lại, nhiều sáng kiến và công nghệ mới nhằm giảm dấu chân sinh thái của khai thác blockchain đang được phát triển. Các cơ chế đồng thuận thay thế yêu cầu ít năng lượng hơn đang trong quá trình nghiên cứu. Ví dụ, các thuật toán proof-of-stake (PoS) thay thế các tính toán tốn kém bằng cách đặt cược tiền điện tử để xác minh giao dịch, qua đó giảm mạnh mức tiêu thụ năng lượng.

Ethereum, blockchain lớn thứ hai, đã chuyển từ PoW sang PoS để giải quyết các vấn đề này. Ngoài ra, việc tăng cường tích hợp năng lượng tái tạo—như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện—đang diễn ra trong các hoạt động khai thác, đặc biệt tại các khu vực giàu năng lượng sạch. Một số công ty đang di chuyển sang các lưới điện xanh hơn hoặc xây dựng hạ tầng năng lượng tái tạo riêng của mình. Các cơ quan quản lý và các nhà vận động vì môi trường đang hợp tác với ngành blockchain nhằm thúc đẩy tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Các đề xuất gồm có gắn nhãn carbon cho tiền điện tử, giới hạn tiêu thụ năng lượng và các ưu đãi cho các phương pháp bền vững hơn. Nhiều chính phủ đang xem xét tác động môi trường của hoạt động khai thác và cân nhắc các chính sách để cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và trách nhiệm sinh thái. Các hoạt động giáo dục và nâng cao nhận thức cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành ý kiến công chúng và quyết định của nhà đầu tư. Phản ứng của cộng đồng blockchain đối với các chỉ trích về môi trường sẽ ảnh hưởng lớn đến việc công nghệ này có thể duy trì và mở rộng trong dài hạn, khi các nhà phát triển, doanh nghiệp và người dùng cùng chia sẻ trách nhiệm về sự bền vững của hệ sinh thái. Dù gặp nhiều thách thức, blockchain vẫn có nhiều tiềm năng quan trọng trong lĩnh vực tài chính, quản lý chuỗi cung ứng, an ninh dữ liệu và nhiều lĩnh vực khác. Nỗ lực để điều chỉnh các lợi ích của công nghệ này phù hợp với việc bảo vệ môi trường vẫn là yếu tố then chốt cho sự phát triển có trách nhiệm và bền vững. Tóm lại, sự chú trọng ngày càng tăng vào tác động môi trường của blockchain phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu. Những bước chính để giảm thiểu dấu chân sinh thái của blockchain bao gồm chuyển đổi từ các thuật toán PoW tiêu thụ năng lượng cao sang các phương pháp đồng thuận hiệu quả hơn, thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo và ban hành các quy định phù hợp. Khi công nghệ tiếp tục tiến bộ, việc cân đối giữa phát triển công nghệ và bảo vệ môi trường sẽ vẫn luôn là ưu tiên hàng đầu.