Sa Center for Strategic and International Studies (CSIS), isang maliit na think tank na nakabase sa Washington, D. C. , nililikha ng Futures Lab ang mga proyekto upang gamitin ang artificial intelligence (AI) sa pagbabago ng diplomasya. Pinopondohan ito ng Opisina ng Pangulo ng Digital at Artificial Intelligence ng Pentagon, at sinusuri nito ang mga AI tulad ng ChatGPT at DeepSeek upang tugunan ang mga isyu tungkol sa digmaan at kapayapaan. Bagamat kamakailan lang nagamit ang mga kasangkapang AI sa mga nasyonal na ministeryo ng iba’t ibang bansa sa mga pangkaraniwang gawain tulad ng pagsulat ng talumpati, ngayon ay pinag-aaralan na ito para sa mga desisyong may mataas na panganib. Sinusubukan ng mga mananaliksik na gamitin ang AI sa paggawa ng mga kasunduan sa kapayapaan, pagpigil sa nuclear na digmaan, at pagmamatyag sa pagsunod sa tigil-putukan. Kasama sa mga bansa na nag-eeksperimento sa AI ang United States Defense at Department of State, pati na rin ang iba tulad ng U. K. at maging Iran, na nais baguhin ang paraan ng kanilang mga diplomasya, kabilang na ang pagpaplano ng negosasyon. Binanggit ni Benjamin Jensen, Direktor ng Futures Lab, na kahit matagal nang may ideya na makakatulong ang AI sa foreign policy, nananatiling maaga pa ang praktikal nitong paggamit. Sa isang pag-aaral, sinubukan ng mga mananaliksik ang walong modelo ng AI gamit ang libu-libong tanong tungkol sa mga scenario ng detersyon at pag-akyat ng krisis. Ipinakita ng mga resulta na ang mga modelo tulad ng GPT-4o mula sa OpenAI at Claude mula sa Anthropic ay mas pinipili ang "mapayapang" opsyon, na pumipili ng puwersa sa mas kaunting 17% ng mga kaso. Samantala, ang Meta’s Llama, Alibaba Cloud’s Qwen2, at Google’s Gemini ay nagpapakita ng mas agresibong pagkiling, na may pabor sa pag-akyat ng tensyon hanggang 45%. Bukod dito, nagkakaiba-iba ang tugon ng AI depende sa pananaw ng bansa, na nagsusulong ng mas agresibong polisiya para sa mga diplomata ng U. S. , U. K. , o France, at nagsusulong ng de-escalation para sa Russia o China, na nagpapakita kung gaano kahalaga ang pag-angkop ng mga modelo sa mga doktrina ng bansa. Ipinapaliwanag ni Russ Berkoff, retiradong opisyal ng Special Forces ng U. S. Army at AI strategist, na ang pagbabago-bago sa tugon ay dahil sa mga human biases na nakabaon sa mga developer, at hindi sa AI mismo. Ang ganitong hindi maasahang tugon ay nagdudulot ng tinatawag na “black box” na hamon, ayon kay Jensen, dahil ang mga sistema ng AI ay walang pinapahalagahang mga halaga o paniniwala, kundi naglalabas lang ng resulta sa pamamagitan ng kumplikadong matematikal na proseso. Nagsimula na rin ang CSIS ng isang interactive na programa na tinatawag na "Strategic Headwinds" upang tulungan ang negosasyon ng kapayapaan sa Ukraine, kung saan sinasanay ang isang AI gamit ang daan-daang kasunduan sa kapayapaan at balita upang matukoy ang mga pook na maaaring magresulta sa tigil-putukan. Sumusuporta si Mark Freeman, Executive Director ng Spain’s Institute for Integrated Transitions (IFIT), sa potensyal ng AI sa paglutas ng sigalot, pinapaboran nito ang mas mabilis na “framework agreements” at limitadong tigil-putukan kaysa sa matagal na negosasyon na kadalasang hindi gaanong epektibo.

Naniniwala siya na pwedeng mapabilis ng AI ang mga mabilisang pag-uusap na ito. Gayundin, si Andrew Moore, isang adjunct senior fellow sa Center for a New American Security, ay nakikita ang isang kinabukasan kung saan pwedeng magsimula ang AI ng negosasyon, magsimula ng simulasyon ng mga lider gaya nila Putin o Xi Jinping para sa pagsubok ng krisis, tumulong sa pagmamanman ng tigil-putukan, magsarbey ng satellite images, at magpatupad ng mga parusa, na awtomatikong magsasagawa ng mga gawain na dati ay kailangang gawin ng malalaking koponan. Pero tinatanggap ni Jensen na may mga hamon, kabilang na ang nakakatawang di-inaasahang resulta ng AI. Halimbawa, nang tanungin tungkol sa "detersyon sa Arctic, " na-misinterpret ng AI ang “detersyon” bilang pagpapatupad ng batas, at ang “Arctic” ay bilang malamig na lugar, na nagdulot ng mga kakaibang eksena tulad ng pag-aresto sa mga katutubong nagsasagot ng snowball. Ipinapakita nito na mahalaga ang tamang pagsasanay sa AI gamit ang espesipikong datos sa diplomasya at polisiya, imbes na sa karaniwang internet content na kadalasang puno ng hindi nauunawang impormasyon. Sinabi ni Stefan Heumann, Co-director ng Stiftung Neue Verantwortung sa Berlin, na hindi kayang palitan ng AI ang mahahalagang elemento ng tao gaya ng personal na relasyon ng mga lider na nakakaapekto nang malaki sa mga negosasyon. Napansin din niyang nahihirapan ang AI na tasahin ang mga pangmatagalang epekto ng mga pansamantalang hakbang, gaya ng pag-aaliw noong 1938 sa Munich kung saan ang simpleng salita tulad ng “de-escalate” ay hindi nakapaglalarawan sa kumplikadong katotohanan. Dagdag pa niya na mas mahusay ang AI sa bukas na kapaligiran kaysa sa mga sirkulong sarado gaya ng North Korea o Russia. Ganito rin ang pananaw ni Andrew Reddie, ang founder ng Berkeley Risk and Security Lab, na nagsasabing nakukuha nang higit na kalamangan ang mga kalaban sa larangan ng geopolitics dahil ang mga demokratikong bansa gaya ng U. S. ay naglalathala ng malaking bilang ng impormasyon na madaling magagamit sa pagtatrain ng AI ng kalaban, samantalang hindi ito ginagawa ng mga otoritaryang estado. Nanganganib din siya na hindi gaanong mapapakinabangan ang AI sa mga hindi inaasahang “black swan” na problema sa politika at seguridad na hindi nasasaklawan ng mga nakasanayang pattern. Sa kabila ng mga kritisismong ito, naniniwala si Jensen na maraming isyu ang kayang malampasan, ngunit binibigyang-diin niya ang mga praktikal na hamon. Nakikita niya ang dalawang mukha ng AI sa diplomasyang Amerikano: isa na kung saan ang AI, na sinanay sa mga gawain at dokumento gaya ng mga cables, ay makapagbibigay ng mahahalagang impormasyon upang epektibong maresolba ang mga urgenteng isyu, at ang mas mahinang paraan na hindi na binanggit dito. Malaki ang potensyal ng AI na baguhin ang diplomasya, ngunit nananatiling mahalaga ang maingat na pag-develop at tamang pagkakaangkop sa konteksto.