مفهوم یک متا بلاک‌چین — یک هماهنگ‌کننده جهانی که داده‌های چندین زنجیره را به سامانه‌ای کارآمد ادغام می‌کند — جدید نیست. از آنجا که بلاک‌چین‌ها بدون نیاز به مجوز و قابل حسابرسی برای عموم هستند، سوال پیش می‌آید: چرا نباید یک دفترکل نهایی وجود داشته باشد؟ این ایده اخیراً دوباره سر زبان‌ها افتاد وقتی که آنتونی یاکوونکو، یکی از بنیان‌گذاران سولانا، در توییتر با ۵۷۶ هزار دنبال‌کننده، دیدگاه خود را به اشتراک گذاشت: «باید یک متا بلاک‌چین وجود داشته باشد. هر جایی داده بفرستید — اتریوم، سلستیا، سولانا — و از قاعده خاصی برای ادغام داده‌ها از تمامی زنجیره‌ها در یک ترتیب واحد استفاده کنید. » پست او در عرض سه روز بیش از ۸۴ هزار بازدید و نزدیک به ۵۰۰ لایک گرفت، توجه را جلب کرد و برخی پروژه‌ها مدعی شدند که قبلاً چنین متا بلاک‌چینی ساخته‌اند. ### دیدگاه یاکوونکو درباره متا بلاک‌چین یاکوونکو پیشنهاد می‌دهد که یک متا بلاک‌چین با بهینه‌سازی در دسترس بودن داده‌ها (DA) عمل کند، به طوری که تراکنش‌ها به هدرهای بلوک‌های جدید در لایه‌های مختلف DA مانند اتریوم، سلستیا و سولانا ارجاع دهند. او توضیح داد: «راه‌حلی ساده‌تر این است که تراکنش‌ها هدرهای بلوک‌های اخیر از لایه‌های احتمالی DA را مرجع قرار دهند. مثلا، تراکنش‌های بر روی سولانا شامل آخرین بلوک‌های مشاهده شده از اتریوم و سلستیا باشد، که ترتیب آن‌ها را تضمین می‌کند. » از نظر تئوری، چنین متا بلاک‌چینی می‌تواند انقلابی در تعامل‌پذیری زنجیره‌های بلاک‌چین ایجاد کند، به طوری که توسعه‌دهندگان بتوانند در هر لحظه داده‌ها را روی امن‌ترین یا کم‌هزینه‌ترین زنجیره ذخیره کنند — با استفاده از سولانا برای سرعت، اتریوم برای امنیت، یا سلستیا برای بهره‌وری داده‌ها. این می‌تواند پایان راه‌حل‌های فعلی تعامل‌پذیری مانند پل‌های بین‌زنجیره‌ای باشد و راه را برای ورود به عصر جدیدی در Web3 هموار کند. با این حال، همه موافق نبودند. نیک وایت، توسعه‌دهنده سلستیا، استدلال کرد که چندبرابری در بهره‌مندی از داده‌های DA مسائل را پیچیده‌تر می‌کند، چون رول‌آپ‌ها نیاز دارند روی هر لایه DA نود اجرا کنند و قوانین انتخاب شاخه را پیچیده‌تر می‌سازد و بار اضافی ایجاد می‌کند، هرچند که مزایای کمی دارد. ### توسعه‌های فراتر از بلاک‌چین در پاسخ، یکی از اعضای تیم لایه تسویه‌حساب جهانی، دایمیشن، شباهت‌هایی با کار آن‌ها را ذکر کرد و گفت که آن‌ها در حال ادغام سولانا برای امکان ارسال داده در هر زنجیره با قوانین انتخاب شاخه در لایه اول خود هستند.

چند هفته قبل از توییت یاکوونکو، دایمیشن نسخه «بیشتر از این» (Beyond) را راه‌اندازی کرد که عملاً به یک متا بلاک‌چین تبدیل شد. «Beyond» به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد رول‌آپ‌ها را روی هر لایه اول مستقر کنند، در حالی که لایه اول به عنوان لایه داده عمل می‌کند و دایمیشن پلی‌های رول‌آپ را تضمین می‌کند، سپرده‌گذاری، برداشت و حل‌وفصل اختلافات را با دارایی‌های سطح بلاک‌چین مدیریت می‌کند و کم‌ترین اعتماد را طلب دارد. دایمیشن با اجازه دادن به رول‌آپ‌ها برای بهره‌برداری از امنیت داده‌های زنجیره پایه، و در عین حال نقش یک لایه متا برای تعاملات بین‌زنجیره‌ای را ایفا کردن، برتری ویژه‌ای دارد. ییشای هارل، هم‌بنیان‌گذار، توضیح داد: «با جدا کردن تسویه‌حساب از اجرا، ما به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهیم بهترین لایه اول را بر اساس نیازهای خود انتخاب کنند بدون اینکه سرعت یا امنیت را قربانی کنند. » تغییر دایمیشن از یک پلتفرم رول‌آپ به یک لایه تسویه‌حساب جهانی، گامی مهم در تحقق دیدگاه متا بلاک‌چین است. نمونه دیگری که کاربران ذکر کردند، توین (Twine)، یک شبکه چندتسویه‌حساب است که امکان تجمع زنجیره‌ها را با روش «اضافه اجباری» (forced include) فراهم می‌کند؛ روشی که تراکنش‌ها را به صورت قطعی ترتیب می‌دهد تا بلوک‌ها تشکیل شوند. توین، با شعار «یک بار استقرار، در هر جا اجرا کن»، در حال حاضر توسعه‌دهندگان را دعوت به ساخت روی شبکه توسعه (Devnet) خود می‌کند تا توسعه برنامه‌های داخل زنجیره‌ای را بازطراحی کنند. ### به سمت یک وب3 متصل‌تر ایده متا بلاک‌چین بسیار جذاب است و آینده‌ای را تصور می‌کند که شبکه‌ها به صورت یکپارچه همکاری می‌کنند، بهره‌وری و دسترسی را بهبود می‌بخشند. این مفهوم چالش‌های مقیاس‌پذیری بلاک‌چین را حل می‌کند و در عین حال نوآوری را ترویج می‌دهد، چرا که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد از مزایای چندین زنجیره بهره ببرند، نه اینکه محدود به یک اکوسیستم یا توافق اجماع خاص باشند. پیشرفت در این مسیر برای ساختن اقتصادی دیجیتال واقعاً متصل، حیاتی است. فراموش نکنید که این مطلب را لایک کنید و با دیگران به اشتراک بگذارید!