In een baanbrekende zet in Amerikaanse rechtbanken gebruikte de familie van Chris Pelkey, een man die in 2021 werd doodgeschoten tijdens een road rage-incident in Arizona, kunstmatige intelligentie (AI) om een video te maken waarin hij een slachtofferverklaring aflegt tijdens de veroordelingszitting van zijn dader. Pelkey werd op 13 november 2021 door Gabriel Paul Horcasitas neergeschoten toen beiden stil stonden bij een rood licht; de schietpartij vond plaats nadat Pelkey uit zijn vrachtwagen was gestapt en naar Horcasitas’ auto goedde. De door AI gegenereerde Pelkey stelde aan Horcasitas dat het jammer was dat ze onder zulke omstandigheden hadden ontmoet en suggereerde dat ze in een ander leven vrienden hadden kunnen zijn. De avatar sprak over vergeving, geloof in God, en moedigde mensen aan om elke dag te koesteren en van elkaar te houden, zich bewust van de onzekerheid van het leven. Het gebruik van AI om slachtofferverklaringen uit te spreken, terwijl AI-betrokkenheid in rechtbanken meestal beperkt bleef tot administratieve of onderzoeks taken, vormt een nieuw en wettelijk geaccepteerd manier in Arizona om informatie over te brengen buiten de bewijslevering. Rechter Todd Lang van de Superior Court in Maricopa County, die de zaak behandelt, prees de AI-presentatie en merkte op dat deze de emoties van Pelkey’s familie weerspiegelde — zij hadden hun woede over zijn dood geuit en het strengste vonnis geëist. Bijna 50 brieven van familie en vrienden benadrukten de gevoelens van de avatar. Horcasitas, 54 jaar, werd schuldig bevonden aan manslag en kreeg een gevangenisstraf van 10, 5 jaar. Zijn advocaat, Jason Lamm, diende kort daarna een appel in, in de verwachting dat het hoger beroep zal onderzoeken of de rechter op de juiste wijze op de AI-video heeft vertrouwd bij de uitspraak. Pelkey’s zus, Stacey Wales, bedacht dat haar broer “zou spreken” via AI.

Ze had moeite om woorden te vinden voor de zitting vanwege het lange proces, maar vond helderheid in het uitdrukken van wat Chris wellicht had willen zeggen, met de nadruk op vergeving. Wales benadrukte dat ze met een ethische aanpak AI gebruiken als een krachtig maar constructief hulpmiddel, niet als iets schadelijk. Chris Pelkey, oorspronkelijk uit Poughkeepsie, New York, woonde later in Arizona. Als veteraan van drie vliegen in Irak en Afghanistan was hij actief in zijn lokale kerk en deed hij mee aan zendingsreizen. Arizona’s wetgeving staat toe dat slachtofferverklaringen in welk digitaal formaat dan ook worden afgelegd, legde slachtoffersrechtenadvocaat Jessica Gattuso uit, die de familie vertegenwoordigde. Rechtervoorzitter van de Arizona Supreme Court, Ann Timmer, merkte op dat de groeiende toegankelijkheid van AI de aanleiding was voor de oprichting van een commissie door de staat om best practices voor het gebruik van AI in de rechtbanken te ontwikkelen. Echter, experts waarschuwen voor de potentiële risico’s van AI; hoogleraar Gary Marchant benadrukte dat “deepfake” bewijs dat door AI wordt gegenereerd, steeds vaker in de rechtbank kan worden ingebracht, waardoor rechters en jury’s mogelijk worden misleid omdat zij visuele informatie snel vertrouwen. Deze zaak markeert een belangrijke stap in de integratie van AI-technologie binnen het rechtssysteem, terwijl het onderstrepen van de noodzaak van zorgvuldig toezicht noodzakelijk blijft.