Google DeepMind AlphaEvolve деп аталатын жасанды интеллект агентін ұсынды, ол жаңа компьютер алгоритмдерін ойлап табуға және оларды Google-дың кең көлемді есептеу инфрақұрылымында дереу пайдалана алатын қабілетімен ерекшеленеді. AlphaEvolve Google-дың Gemini үлкен тілді модельдерімен бірігіп, автоматтандырылған тестілеу, өңделу және жетілдіру әдісін қолданады. Әзірге ол Google деректер орталықтары, чиптер дизайны мен жасанды интеллектті оқыту жүйелерінде тиімділікті арттыруда, онжылдар бойы шешілмеген математикалық мәселелерді шешуде көмектесуде. AlphaEvolve, DeepMind зерттеушісі Matej Balog оны Gemini қуатты AI кодтау агенті деп сипаттай отырып, бірнеше жүз жолды қамтитын жоғары күрделі алгоритмдерді құра алады, ол қарапайым функциялардан айырмашылығы – озық логикалық құрылымдармен жасалған. Бұған дейінгі FunSearch жобасындағы жұмыс, бір функцияны дамытуға бағытталса, AlphaEvolve бүкіл код базасын дамытады, бұл ғылыми және практикалық есептеулер үшін күрделі алгоритмдер жасауда маңызды жетістікті көрсетеді. Жүйе бір жылдан астам уақыт бойы Google ішінде тыныш жұмыс істеуде, айтарлықтай нәтижелер беруде. AlphaEvolve табқан бір алгоритм Google-дың үлкен кластерлерді басқару жүйесі Borg-ты жетілдіреді, ол “қалқытылған ресурстарды” жою арқылы әлемдік есептеу ресурстарының орташа 0, 7% қайта қалпына келтіруге мүмкіндік береді — яғни, бір ресурс түрі шектеулі, ал басқа бөлімдерде бос тұрған машиналарды пайдаланады. Қызығы, бұл жасанды интеллект қарапайым әрі адам оқи алатын код шығарады, оны инженерлер оңай жөндеп, пайдалана алады. Деректер орталықтарынан басқа, AlphaEvolve Google-дің аппараттық жасақтамасын жетілдірді, әсіресе Tensor Processing Units (TPU) үшін маңызды арифметикалық схеманы қарапайымдандырды. TPU дизайнерлерінің тексеруінен кейін, бұл жетілдіру алда шығатын чип дизайндарына енгізілетін болады. Сонымен қатар, AlphaEvolve өзінің негізгі жүйелерін жақсартты, Gemini модельдерін оқытуда қолданылатын матрица көбейтуді оңтайландырды, нәтижесінде сол операция 23%-ға жылдамдатып, жалпы оқыту уақытын 1%-ға қысқартты. Осындай тиімділік артуы үлкен көлемдегі жасанды интеллект оқытуда энергия және ресурстарды үнемдеуге әкеледі. Математикалық инновациялар саласында, AlphaEvolve жаңа градиент-based оңтайландыру әдісін ойлап тауып, 56 жылдан бері сақталып келген рекордты жаңартты. Specific түрде, ол екі 4×4 күрделілік матрицаны көбейту үшін 48 скалярлық көбейтуді қолданатын жаңа алгоритм тапты, бұл Страссеннің 49 көбейтулері көрсеткішімен салыстырғанда ерекше жетістік болды — 1969 жылдан бері матемatikшылар таба алмай келген.

Бұл жетістік 14 матрица көбейту алгоритмінің заманына жаңа деңгей әкелді. AlphaEvolve-тің математикалық күші матрица мәселелерінен тыс та кеңейеді. Ол математикалық талдау, геометрия, комбинаторика және сан теориясы салаларындағы 50-ден астам ашық мәселені тексеріп, олардың шамамен 75%-ында ең үздік шешімдермен үйлесіп, 20%-ында оларға жақындаса да, жаңалықтар енгізді. Мысалы, ол жүздеген жылдар бойы шешілмеген “жабысу саны” мәселесінде 11 өлшемдегі орталық сфераға жанасатын 593 бірлік сфераның конфигурациясын тауып, бұрынғы рекорд - 592-ден асып түсті. AlphaEvolve-тің негізгі жаңалығы – оның эволюциялық тәсілі мен Gemini тілдік модельдерінің бірлестігі. Бұл жүйе Gemini Flash көмегімен жылдам жұмыс істесе, Gemini Pro арқылы тереңірек зерттеу жүргізеді. Код ұсыну мен өзгерту автоматты түрде жүзеге асады, ең нәтижелі алгоритмдер кейінгі даму циклдерін басқарады. Бұл процесс оқыту деректеріне ғана тәуелді емес, ол жаңа шешімдерді белсенді түрде іздейді, автоматты кері байланыстың көмегімен олардың дұрыстығы мен сапасын жетілдіреді. Бұл әдістеме AlphaEvolve-ке кез келген есепті шешуге мүмкіндік береді, ол үшін бағалау критерийі анықталған болуы керек — мысалы, деректер орталықтарында энергияны үнемдеу немесе математикалық дәлелдерді жақсарту сияқты. Алда Google DeepMind материал ғылымы, дәрі-дәрмек ашу және басқа күрделі алгоритмге негізделген салаларға қолдану жоспарланып отыр. Команда People + AI Research тобымен бірге қолданушы интерфейсін жасап жатыр және алдағы уақытта белгілі бір ғылыми зерттеушілерге арналған Еркін Қолдану Бағдарламасын бастамақшы, жалпы қол жетімділігін кеңейтуді қарастыруда. AlphaEvolve сирек кездесетін ғылыми құрал болып табылады, ол бір уақытта ғылым аймағында да, нақты әлемдегі әсері күшті деңгейде де жетістікке жете алады. Үлкен тілді модельдер дамыған сайын, AlphaEvolve-тің мүмкіндіктері де артады деп күтілуде. Бұл жүйе жасанды интеллекттің даму үлгісін көрсетеді: ол Google-дың цифрлық инфрақұрылысында басталып, оны қолдайтын аппараттық пен бағдарламалық жасақтаманы оңтайландырады, әрі адам баласының ғылыми және техникалық мәселенерін шешуде жаңа мүмкіндіктер ашады.