မတ်လအလယ်အလတ်တွင် Stanford University သည် Blockchain နှင့် AI တို့အပေါင်းအစည်းအဝေးကို ကျင်းပခဲ့ပြီး ပိုမိုကြီးမားသော ဆရာများ၊ စတားအပ်ကုမ္ပဏီခေါင်းဆောင်များ၊ ဗန်းချ်နယ်အပ်နှံသူများ (VCs) ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ ဤအဖြစ်အပျက်၏အဓိကအာရုံစိုက်မှုမှာ Blockchain နှင့် AI တို့၏ ပူးတွဲဖွဲ့စည်းမှုကို ဦးတည်ခဲ့သည်။ သို့သော် Bitcoin ၏ ဈေးကွက်အထွန်းအထဲရှိနေခြင်းနှင့် Bitcoin Layer 2 ဖြေရှင်းချက်များတွင် ထွန်းလင်းလာသော नईနည်းစနစ်များကို တွေးပါက ဤညီအနက်ပင် Bitcoin နှင့် AI ပိုမိုအာရုံစိုက်မှုကြီးမားရန် လိုချင်ခဲ့ပြီးပါသည်။ အဖြစ်အပျက်အတွင်း အဓိကပြဿနာတစ်ခုက သည် Blockchain နှင့် AI တို့သည် များစွာအနေဖြင့် သီးခြားနေသော လယ်ယာများအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ကြပြီး ယင်းတို့တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၊ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ သုတေသီများနှင့် လူ့အဖွဲ့ဝင်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ ယင်းဧည့်ခံများကို ဗဟုသုတပြုမြင်ရမည်ဆိုသည်မှာ ညစ်ညမ်းမှုကြီးသည်လည်း ဦးစားပေးခဲ့ကြ၏။ တစ်ချို့က Blockchain နှင့် AI တို့ကို ပေါင်းစည်းခြင်းမှာ မအောင်မြင်နိုင်ပါသလားဟု မေးမြန်းပြီး၊ ဤအကျဉ်းမှာ Blockchain OR AI Conference ဟု ခေါ်သောအခါ ပိုမိုတိကျခြင်းကိုရရှိနိုင်သည်။ ဥပမာတစ်ခုအနေဖြင့် အနီးကပ္ မျှဝေသူတစ်ဦးက AI ကဏ္ဍအပေါ် အကျယ်အဝန်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို မျှဝေခဲ့ပြီး၊ သူက ပုံများ၊ အသံနှင့် ကုဒ် တို့တွင် ထူးခြားသော တိုးတက်မှုများကို ပြသခဲ့သည်။ အချိန်အတော်များများမှာ DeepMind သုတေသီတစ်ဦးက မျက်နှာပုံစံနေပါသည့် adversarial machine learning ကို ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ထိုကဲ့သို့ အသေးအပြား ပြင်ဆင်မှုများဖြင့် AI ၏ထုတ်ပေးမှုကို ထိခိုက်စေကြောင်း ပြောခဲ့သည်။ ထူးခြားအနေနဲ့ ငါးလုံးပဲ pixels များကို ပြောင်းလဲတာကြောင့် AI သည် ဂါမူမကလာမီကို မှားဖော်ပြခဲ့သည်။ Blockchain နှင့်ပတ်သက်ပြီး စကားဝိုင်းများအနေဖြင့် မျိုးစုံသော protocol များအကြောင်းကိုအဓိကမေးမြန်းခဲ့ကြသော်လည်း ပိုများသော technology များမှာ ဆန်းစစ်မှုကြီးသော များနှင့် ရေးသားထားသော အကြံပြုချက်များသာရှိနေသည်။ Blockchain နှင့် AI နှစ်ခုအကြား ပူးပေါင်းသည့်နှစ်ခုက လုပ်ငန်းအရမ်းမကြာမီပဲဖြစ်နေသော်လည်း မူလအသုံးပြုမှုများ မရာမကြာမီဖြစ်သေးပါ။ Proof of Computation အထောက်အထားထုတ်လွှင့်မှုအကြောင်းအရာတွင် အကြီးအခံများစွာက အလင်းရောင်ရိုက်ပြခဲ့ပြီး Stanford ၏ အကောင့် ဗြုလေ့ ကိရိယာဗူးကြီးဖြစ်သော Dan Boneh က SNARKs (succinct non-interactive arguments of knowledge) နှင့် zero-knowledge proofs တို့အကြောင်း ပြောခဲ့သည်။ ဤအကြောင်းအရာများသည် ထုတ်လုပ်မှု မှတ်ချက်များရှိလျှင် လုပ်ဆောင်ချက်ကို ထောက်ပြနိုင်သော အခြေခံသင်္ချာစနစ်ကိစ္စများဖြစ်ပါသည်။ ဤစစ်ဆေးမှုကို blockchain နှင့် cryptography တွင် အခြေခံထားပြီး အကြမ်းမကြီးဖြစ်သည်မှာ သင်္ချာဖြစ်တာအရ ကြီးမားသော အရေအတွက်ကို ပွားပါက၊ အဲဒီအရာကို အတည်ပြုရန် လွယ်ကူသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကြီးမားသောမုချာတစ်ခုကို ဖွင့်ပိတ်ရန် လုပ်ငန်းရော၊ hash များကို မျှတစွာစစ်ဆေးရန် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ များစွာ ရှိသည်။ စစ်ဆေးမှုနှင့် အတည်ပြုမှုအကြား ပို၍ကွာခြားမှုသည် blockchain စနစ်များအတွက် မည်သူမဆို လေ့လာစေနိုင်စေသည်။ Bitcoin ၌ node များသည် လက်မှတ်ရေးထိုးမှုနှင့် miners ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များကို အတည်ပြုပေးကြသည်။ SNARKs မှာ ယင်းစနစ်ကို တစ်ဆင့်မြှင့်တင်၍ မျှဝေသည့် cryptographic proof များကို မိတ်ဆက်ပေးပြီး ထိုအချက်အလက်ကို မဝင်ရှင်းနိုင်ဘဲ အတည်ပြုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ AI ကိုယ်စားလှယ်များ ပိုမိုလွန်ကဲလာလျှင်၊ မြင်သာသောလုပ်ငန်းစဉ်များကို အော့ပေးလျှက်ပေးအပ်နိုင်မှုကို လုပ်နိုင်ရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါသည်။ အသုံးပြုသူများထံက သိဆေးခြင်း၊ ကာကွယ်မှုနှင့် လုံခြုံရေးစိုးရိမ်မှုကြောင့် OpenAI ကဲ့သည့် ပလက်ဖောင်းများသို့ အချက်အလက်အကြီးကြီးများကို တင်ကြသောကြောင့်။ ဤအရာကို privacy-preserving verification ဟု ခေါ်ပါသည်။ ဤနည်းလမ်းသည် AI ကို ပုံမှန်အချက်အလက် မဖော်ပြဘဲ သိရှိနိုင်ညီစွာ သက်သက်မဲ့နိုင်ရန် အတွက် ဖြစ်သည်။ ဤနည်းပညာသည် ကျန်းမာရေး၊တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် ငွေကြေးစနစ်များတွင် သုံးနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ယခုကာလအတွင်း လုပ်ငန်းများစွာကို တိုးတက်စေမည့်အခွင့်အလမ်းဖြစ်လာမည်ဟု မြင်တွေးကြသည်။ ထိုအပေါ်က အကြံကို blockchain စနစ်များမှ တီထွင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး Boneh က ún နူလာမှတ်ချက်အနေနဲ့Bitcoin မှာ ထွန်းလင်းလာခဲ့၏။ ၎င်းက AI ၌ အသုံးပြုနိုင်မည့် တစ်ကြိမ်တည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ အနာဂတ်တွင် ဂုဏ်ပြုပါက ကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်ခံအစည်းအဝေးများတွင် Bitcoin ၏ ထည့်သွင်းထားမှုများပိုမိုတိုးမြှင့်လာမည်။ ဥပမာအားဖြင့် BitVM သည် zero-knowledge proof များကိုအခြေခံပြီး Bitcoin နှင့် Layer 2 protocol အသစ်များကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ၎င်းကြောင့် AI ကိုယ်စားလှယ်များသည် Bitcoin ၏စီးပွားရေးစနစ်များနှင့် တိုက်ရိုက်အလုပ်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

အီတလီနိုင်ငံ၏ဒေတာကာကွယ်ဆောင်ရွက်မှုအာဏာပိုင်သည် Luka Inc

လူကွန်Designိ ဝမ်ဒန်ဟော်ဗ်, imec ၏ မျှဝေမှုအမှုဆောင်အရာရှိချုပ်, မြန်မာနိုင်ငံတွင် နည်းပညာလောကအတွက်အကျိုးအမြတ်ရှိသော ပိုမိုစိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်နိုင်သော ချပ်ဒီဇိုင်းများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏လျင်မြန်မှုအပေါ် အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ သူမစကားလုံးများတွင်၊ လူကွန်ဒန်ဟော်ဗ် သင့်တော်သောချပ်ဒီဇိုင်းများအခိုင်အမာမရှိမှုကို ခံယူပြီး၊ လာမဲ့အနာဂတ်ဖြေရှင်းမှုများအတွက် မျဉ်းရင်းအနေနှင့် ပိုမိုကျဲ့ကျယ်မှုနှင့် သာယာအာရုံမေတ္တာ ရရှိစေမည့် အင္တာနက်အရာအရာအပါအဝင် AI လုပ်ငန်းများအတွက် ပိုမိုအမြဲတမ်းဖြစ်နိုင်သည့် စိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်နိုင်မှုများအတွက် အခြေခံ ဖန်တီးမှုအတွင်း ဖော်ထုတ်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ အနာဂတ်တွင် လူနာ ထိန်းသောင့်ပေးသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ၊ မော်တော်ယာဉ်စက်မှု၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် သုံးစွဲသူအီလက်ထရောနစ်များ စသောအပိုင်းများတွင် AI ပိုမိုစူးစမ်းလာခြင်းနှင့်နောက်ကြသော များေသာ hardware များနဲ့ ပိုမိုခက်ခဲလာသောစီမံကိန်းများကို ကိုင်တွယ်နိုင်ရန်သူရုပ်ရှင်သည် ထုတ်လုပ်မှုများ၏ သက်တမ်းကြာမြင့်စေရန်၊ ပိုမိုမြန်ဆန်စေရန်နှင့် schaalပိုမိုချဲ့ထွင်နိုင်စေရန် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အာရုံစိုက်နေသည်။ လူကွန်ဒန်ဟော်ဗ်သည် ဝမ်းသာစကားအတွင်း, တစ်ချပ်၏အချက်အချာများကို ချိတ်ဆက်ပေးသော များစွာသော နယ်ပယ်များတွင် အသုံးဖျက်နိုင်သည့် သမားအထောက်အကူဖြစ်လာသော network-on-chip (NoC) နည်းပညာကို ကြီးမားစွာ ဂရုစိုက်ထားသည်။ တီထွင်ဖန်တီးမှုများအတွက်သုံးပါမည့် မျဉ်းရင်းများ (supercells) ကိုသာမကအကြမ်းဖျင်းဖွဲ့စည်းမှုများနှင့်လည်း ရောနှောပြီးသော ဒီဇိုင်းများပြုလုပ်ခြင်းကို မြှင့်တင်ရာတွင် မအောင်မြင်စေရန် ဆောင်ရွက်နေသည်။ ဤအယူအသစ်သည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း အပါအဝင် ပိုမိုဂုဏ်အသစ်များပြည့်ဝစေရန်၊ ယေဘူယျအားဖြင့်၊ ခုတလောရှိ chip components များနှင့်အတူဆက်စပ်နိုင်သည့်အပြင် AI algorithms များ၏ လိုအပ်ချက်များအတွက် များစွာသော operational demands များကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်သည့်ကိရိယာများလည်း ဖြစ်လာမည်။ လူကွန်ဒန်ဟော်ဗ်၏ အာရုံစိုက်မှုသည် network-on-chip connectivity ကို အလိုလိုချိတ်ဆက်ခြင်းအပေါ် အလေးပေးထားခြင်းကြောင့် အရေးကြီးသည်။ NoC နည်းပညာသည်၊ processing element များစွာကို ချိတ်ဆက်နိုင်စေပြီး bottleneck များမရှိဘဲ ထိရောက်သော အချက်အလက်လက်လှမ်းမီစေခြင်း၊ parallel computing ကို ထောက်ပံ့ကာ စုစုပြီး အမြန်နှုန်းတိုးစေခြင်းတို့ကို ပံ့ပိုးသည်။ Supercells နှင့် NoC ကိုပေါင်းစပ်အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည့်အခါ chips များကို specific AI လုပ်ငန်းများအတွက် မူလတန်းစိတ်ကြိုက်ပြင်နိုင်ပြီး၊ အလုပ်အကိုင်လိုအပ်ချက်အလိုက် hardware resources များကိုအ dynamically ပြင်ဆင်နိုင်စေသည်။ ဤမဟာဗျူဟာသည် တည်ငြိမ်သက်သော သင်္ချာလွှာအချက်အလက်များအတွက်သာ မက၊ သက်တမ်း लंबेထားနိုင်စေပြီး AI မော်ဒယ်အသစ်များနှင့်၊ ပျံ့နှံ့လာသော applications များကို အလျင်အမြန်အပ်ဒိတ်လုပ်နိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် Modular architectures များသည်၊ မူလအပိုအကြားများကို စံချိန်မြှင့်ပြီး ဆက်စပ်နိုင်သည့်အချက်များပေါ်တွင် ပိုမိုစိတ်ကြိုက်တပ်ဆင်နိုင်အောင် အစိတ်အပိုင်းများကို စံများဇယားဖြစ်စေပါသည်။ ဆီမီကွန်ဒစ်စက္ကူလုပ်ငန်းသည် ယခုအခါ၊ မျိုးစုံနည်းပညာအတတ်များကို သဘာဝအပြင်အဆင်အတိုင်း ပြုပြင်ရန် သာမက၊၊ အလုပ်အကိုင်များကို ချက်ချင်းအဆင်ပြေစေရန်အတွက် စပါးအပါအဝင်အရာများအသစ်များကို ချဲ့ထွင်တင်ဆက်ထားသည်။ မာစတာဖြစ်မှုများသည်၊ သူတို့အသစ်ပြုလုပ်တဲ့ chip architecture များအတွက်အရေးပါလာနေပြီး၊ လူနာအလျားအမြဲကြီးမားသော AI တိုးတက်မှုများကို ထိန်းချုပ်ရန် အတွက် အကြီးအကျယ်အလုံးစုံရဲ့ တိုးတက်မှုလိုနေသည်။ imec ၏ ဥက္ကဋ္ဌနှင့်အတူ စတင်ပြသသော ဦးစီးဌာန၏လုပ်ငန်းစဉ်သည် ပိုမိုကောင်းမွန် သေးသော်လည်း၊၊ စီးပွားရေးအဆင့်ကို မြှင့်တင်နေရတဲ့ ဥမ္မတမှ အခိုင်အမာ ။

စွမ်းအင်စနစ်များကို ပိုမို intelligent နှင့် ထိရောက်လာစေသော အလုပ်မုတ် အာကျဉ်အထောက်အပံ့ပေးနေသည့် ကုမ္ပဏီ AI သည် အာဏာစနစ်များကို ပြောင်းလဲနေသည်။ အခုအခါ ကျဖွဲ့စက်လက်ကြီး စနစ်များမှ တစ်ဆင့် စနစ်များကို ရင်းနှီးမြုပ်နှံစေနိုင်ပြီး blockchain နည်းပညာက ချစ်မြတ်ရာနှင့် တကယ့်အကျိုးပြုမှုကို ထည့်သွင်းထားသည်။ ထို့ကြောင့် AI နှင့် blockchain ၏ ပေါင်းစည်းမှုသည် စွမ်းအင်အသုံးစရိတ်ကို လူ့အုပ်ချုပ်မှုအဖြစ် ဗဟိုရေးနိုင်ရေးနှင့် လူလုပ်အားဖြင့် ကမ္ဘာသို့ တစ်မှာလျော်စွာရှိနေသည့် တည်နေရာကို မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပြောင်းလဲလာစေရန် အရေးကြီးသည်။ Blockchain နည်းပညာသည် လူကြားအကြား စွမ်းအင်လဲလှယ်မှုများကို ရင်းနှီးမြုပ်နှံနိုင်စေပြီး၊ စားသုံးသူများကို တိုက်ရိုက်ဝယ်ယူရန်နှင့်အလားအလာရှိနေသော စွမ်းအင်ကို ရောင်းဝယ်နိုင်စေသည်။ AI သည် အသုံးပြုသူများအတွက် သူတို့၏ စွမ်းအင်အသုံးစရိတ်များကို နားလည်မှု၊ ကောင်းမွန်စွာထိန်းချုပ်နိုင်မှုများအတွက် ကူညီပေးသည်။ ACTAI Global ၏ ကို-ဖောင်ဒါနှင့် အကြီးအကဲ Bill Tai (ဓာတ်ပုံပါ) ပြောကြားခဲ့သောအခါများအရ၊ ယင်းအဆင့်မြင့်နည်းပညာများသည် စွမ်းအင်စက်မှုလုပ်ငန်းတွင် ဖန်တီးမှု၊ ယှဉ်ပြိုင်မှုနှင့် သက်တမ်းတိုးမြှင့်တင်ရေးအတွက် အလွန်အမင်းအလားအလာရှိသည်။ Tai သည် “Blockchain နှင့် AI ကို Crypto အဖြစ်အပျက်အလွှာဖြင့် မ တင်ဖြေခြင်းအပြင် ဆက်စပ်ထားသည်။ ကျွန်တော် Powerledger ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းမှာ ရင်းနှီးမြုပ်နှံထားပြီး၊ ယင်းသည် ပျမ်းမျှကြီးမားသော ရပ်ရွာစနစ်အခြေခံထားသော လူကြားအကြား စွမ်းအင်လဲလှယ်မှုစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤစနစ်သည် စွမ်းအင်အရင်းအနှီးများကို ခြားနားစွာ ဖော်ထုတ်နိုင်ပြီး blockchain ကို မူအမြစ်အဖြစ် သုံးပြီး ငွေလွှဲအောင်မြင်စေသည်။ နှင့် AI ကို အတွင်းတွင် ပေါင်းစည်းထားသည်။ မည်သူမဆို မလိုအပ်သော စွမ်းအင်များကို တည်းဖြတ်အသုံးပြုနိုင်စေရန်၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် မော်ဒယ်ကြီးများကို တင်းတိပ်စွာ ထည့်သွင်းနိုင်ပါသည်။” အစိတ်အပိုင်းများကို Meta (Large Language Model - LLM) ဖြင့် တပ်ဆင်ထားပါက၊ မည်သည့်အင်အားအသုံးပြုစနစ်မဆို မော်တော်တာဝန်အလိုအလျောက် စနစ်မြှင့်တင်စေမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ Tai သည် Cerebras Supernova လှုပ်ရှားမှုတွင် John Furrier ၏ TheCUBE တွင် ဆွေးနွေးခဲ့ရာက ပေးအပ်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် AI နှင့် blockchain ၏ ပေါင်းစည်းမှုသည် စွမ်းအင်နယ်ပယ်ကို အပြောင်းအလဲများတွင် မဖြစ်မနေရန် လူ့အဖွဲ့အစည်းအသစ်များနှင့် နည်းပညာအသစ်များကို ဦးတည်ပြီး ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။ (* အကြောင်းကြားချက်အောက်တွင် ထည့်ပါသည်။) AI-Blockchain ပေါင်းစည်းမှု၏ စွမ်းအင်နယ်ပယ်အပေါ် သက်ရောက်မှု အကူအညီမဲ့အဖွဲ့အစည်း ACTAI Global သည် သန့်ရှင်းသော စွမ်းအင်နှင့် သဘာဝထိန်းသိမ်းရေးအပေါ် လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဖန်တီးတင်ဆက်ခြင်း၊ စီမံကိန်းတိုးတက်မှုနှင့် ပွား့များစေခြင်းအား မျှော်လင့်ထားသည်။ ထို့ကြောင့် Tai ၏ မူလိုက်ရမည့် မြင်ကွင်းအရ AI နှင့် blockchain ၏ ပေါင်းစည်းမှုသည် စွမ်းအင်စနစ်များအတွင်း ကျက်သရေပေးပြီး ထိရောက်မှု၊ ရှင်းလင်းမှုနှင့် သက်တမ်းတိုးစေနိုင်ခြင်းကို မျှော်လင့်နိုင်သည်။ Tai က ဆိုသည်မှာ “ACTAI Global — အားကစား၊ တောထဲသမားများ၊ နည်းပညာရှင်များ၊ အနုပညာရှင်များနှင့် မျှော်လင့်သူများကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ဤအဖွဲ့အစည်းများတွင်း မျိုးစုံသော လူများကို လုံးဝပုဂ္ဂိုလ်အနေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးမယ်။ ကျွန်တော်သည် ကုမ္ပဏီများစွာကို ရင်းနှီးမြုပ်နှံထားပြီး၊ chips မှ စပြီး ဆက်စပ်အသုပ်ချုပ်ပစ္စည်းများ၊ ၉၀ မုဒ်နှစ်များအတွင်း အွန်လိုင်းကျယ်ပြန့်စေသော ဒေတာစင်ဦးစီးမှ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ AI၊ blockchain နှင့် မျှော်လင့်ရသည့် စွမ်းအင်အမြှောက်အကျပ်များကြား တွေ့ကြုံနေသည်။” Hut 8 Corp

နယူးအိုလင်းစ်မြို့မှာ လူနေသူများ၏ပေးနေသော လူမျိုးအနေနဲ့ မျက်နှာပုံအမှတ်အသားကို အတုမဲ့ အာআইစနစ်အပေါ်အခြေခံပြီး မြန်မြန်မြန် လုံခြုံရေးအတွက် မျက်နှာဖုံးအမြင်တစ်ခု လုပ်ဆောင်မည့်အဆင့်သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ဤပြန်လည်ပြုပြင်မှုသည် မြို့ပြမဟုတ်ဌာနက လူတွေကိုမူကား အဓိက အစွမ်းထက်စနစ်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချနေပြီး အများပြည်သူ၏ လုံခြုံရေးကိုကောင်းမွန်စေဖို့အတွက် ကူညီပေးနိုင်မည့်အပြောင်းအလဲဖြစ်သည်။ နယူးအိုလင်းစ်ပီပွာဌာန (NOPD) သည် Project NOLA ၏ ကိုယ်ပိုင်ကင်မရာသုံးရာကွန်ရက် ၂၀၀ ကျော်မှ ဒေတာများကို မကြာသေးခင်နှစ်ပေါင်းနှစ်ကတည်းက အသုံးချနေခဲ့ပြီး ဤပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုက လူများကို ရုပ်ကြံခဲယ့်မိတ်ထုတ်နိုင်စေကာ AI ချဲ့ထွင်ထားတဲ့ မျက်နှာချက်အသစ်နဲ့ ခန့်မှန်းနိုင်မှုကို ရရှိစေနိုင်သည်။ Project NOLA သည် မြို့အဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး မြို့အနှံ့ရှိ ကင်မရာအကျယ်အဝန်းကို ထိန်းသိန်းထားခဲ့ပြီး မြို့သူများသည် တိုက်ရိုက်လောကကြည့်တွင် မြင်တွေ့နိုင်စေရန်နှင့်အနယ်နယ်အရပ်ရပ်က မှတ်သားနိုင်အောင် စီစဉ်ထားသော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ AI နည်းပညာ ထည့်သွင်းအသုံးချခြင်းသည် NOPD ၏စွမ်းရည်ကို ပိုမိုမြှင့်တင်ပေးနိုင်ပြီး ရုပ်ပုံအကဲဖြတ်မှုများနှင့်အတူ ပိုမိုမိန့်ခွန်းမြန်စေကာ ရုပ်သိမ်းဖမ်းဆီးနိုင်စေသည်။ ဤနည်းပညာအသစ်သည် မြို့အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် ဥပဒေစဉ်လမ်းကြောင်း ပြုပြင်မှုအသစ်အဖြစ် အလေးပေးရမည့်အရေးပါဖြစ်လာသည်။ ဤနည်းပညာအသစ်သည် မတူညီသောအကျိုးသက်ရောက်မှုများကို တစ်ကြောင်းစီအနေဖြင့် ကျော်ကြားနေဆဲဖြစ်ပေ။ ထောက်ခံသူများက ကျေနပ်မှုရှိစေနိုင်ဖို့ AI ဖြင့် မျက်နှာအတုအသစ်အတွက် အကြံပေးယုံကြည်စိတ်အထောက်အထားအဖြစ်အသုံးပြုနိုင်စေကြောင်းပြောကြသည်။ ၎င်းသည် ရုပ်သိမ်းဖမ်းဆီးမှုများ မြန်မြန်မြန် ပြီးမတိုင်မီ စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်သည့်အတွက် သက်ဆိုင်သူများကို ချက်ချင်း ရှာဖွေနိုင်စေပြီး အကြားအမြင်ကို မြှင့်တင်စေသည်။ ဤကြောင့် နယူးအိုလင်းစ်မြို့မှာ မိုးဖိနပ်ရဲ့ ဥပဒေနိုင်ငံအပေါ် ဗဟိုချထားဖို့အရေးကြီးမည်။ ဒါပေမယ့် ဤနည်းပညာအသစ်အပေါ်မှာ ကိုယ်ဉာဏ်ရည်၊ လူ့အခွင့်အရေးများနှင့် မျိုးနွယ်အုပ်စုများအပေါ် ဥပဒေကျဉ်းပြတ်၊ မူလတန်းနေမည့်အစွန်းများနဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ဘေးအန္တရာယ်ရောက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ သတင်းအချက်အလက်စနစ်များ၊ မြို့အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လူအများအပေါ်လေးနက်စွာ အသိပေးရန်၊ တိကျသောစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် မူဝါဒများ ရေးဆွဲရန်မလိုအပ်ပါ။ ဥပဒေအရ မျက်နှာအတုစနစ်အသုံးချမှုသည် ပြဿနာများစွာရှိနေပြီး အဓိကအားဖြင့် ပြည်နယ်နှင့် မြို့များ မှ သတ်မှတ်ခြင်း၊ ပိတ်ပင်ခြင်း သို့မဟုတ် ညွှန်းမြိန်ထားမှုကို ထားရှိရန် စည်းမျဉ်းကျပ်ချက်များပါဝင်သည်။ ဤနစ်နှစ်မြို့မှာ လုပ်ဆောင်ခြင်းအား မူလတန်းအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာနှင့် ညီညွတ်ေအောင် ရပ်တည်နိုင်သည့် မူဝါဒအသစ်များအဖြစ် ဖြစ်လာနိုင်သည်။ Project NOLA ရဲ့ ကင်မရာအကျယ်အဝန်းကြောင့် စမ်းသပ်မှုပြုလုပ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာ NOPD အတွက် အကျိုးစေခဲ့သည်မှာ ဗဟိုချထားအောင် AI အထောက်အပံ့များသည် ရောငျတဖျားမှာ ခြားနားမှုများပြားခဲ့စေ သည်ဟု သက်သေခံနိုင်ကြောင်းပြသခဲ့သည်။ အနာဂတ်တွင် ထိုစနစ်ကို ပိုမိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဥပဒေစည်းမျဉ်းများထဲတွင် ဝင်ရောက်စေဖို့အရေးကြီးသည်။ ၎င်းအတွက် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၊ ဒေတာစောင့်ရှောက်မှုနှင့် အသုံးပြုခွင့်များအဖွဲ့အစည်းစံချိန်များ ဖွဲ့စည်းရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပြီး၊ လူအပေါ် မမှားယွင်းမှုများကို မဖြစ်ဖွယ်အောင် ရပ်တည်စေရန်၊ ရှောင်ကြဉ်စေရန် များစွာဖွဲ့စည်းလိုက်ရမည်။ လုံခြုံရေးအပြင် AI စနစ်များသည် မြို့ပြစီမံခန့်ခွဲမှုများ၊ သွန်းမြော်မှုစောင့်ကြည့်မှု၊အရေးပုံအပ်တဲ့ပေါင်းများစွာကို တိုးတက်စေမည်ဖြစ်သည်။ ထာဝရ တာဝန်ကို ထား၍ လူနယ်မြေများ၏ အခွင့်အရေးများနှင့် အသိုင်းအဝိုင်းအိုင်အမေရဲ့ ယုံကြည်စိတ်အား မျက်နှာကြက်ထားပေးရမည်။ နယူးအိုလင်းစ်မြို့မှ ဤနည်းပညာအသစ်က ပိုမိုတိကျ၍ မူအခြေခံအခွင့်အရေးများကိုမပျက်မကန်း သေချာစွာ ပေးအပ်နိုင်ပြီး လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအပေါ်က သဘောတူညီမှုတစ်ရပ်နှင့် တစ်စိတ်တစ်ဒြပ်ရပ်နိုင်ည်ရေး ဖော်ဆောင်ပါမည်။

ရစ်ပples၊ ဘဏ်ရေးငွေကြေးအကြောင်းအရာများအတွက် လုပ်ဆောင်သူအနေနဲ့ XRP (XRP) ဆိုတဲ့ cryptocurrency ကို ဘာသာစကားအကမ္ဘာတစ်လွှား အသစ်စိုက်ခိုင်းခဲ့ပါတယ်။ ယင်းအပြင် သံလွှာကြေးနန်းကြီးအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ blockchainငွေပေးချေမှုများကို ယူအေင်းတွင် ထူထောင်ခဲ့ပြီး၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်အမှတ်အသားများအပေါ် ဖော်ပြချိတ်ဆက်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်မည့်အနေအထားတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ မေလ ၁၉ ရက်နေ့ ရစ်ပples ကြေညာချက်အရ၊ ယူအေတွင် ပထမဆုံးအွန်လိုင်းဘဏ်ဖြစ်တဲ့ Zand Bank နှင့်၊ လုပ်ငန်းများအတွက် ဒီဂျစ်တယ်ပေးချေမှုပလက်ဖောင်းပေးခြင်းဖြစ်တဲ့ Mamo ဆိုတဲ့ ဖင်တက် (fintech) ကုမ္ပဏီများသည် ဤ blockchain ပေးချေမှုစနစ်၏ အဓိကအသုံးပြုသူများဖြစ်မည်ဖြစ်ပါတယ်။ ဤအဖွဲ့အဖွဲ့များသည် “Ripple Payments” ကို အသုံးပြု၍ အကန့်အသတ်နောက်ကျမှုမရှိသော ခရစ်ပတေးငွေပေးချေမှုများအတွက် လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ Ripple Payments သည် သာမန်လူသုံး currency များနှင့် cryptocurrency များနှင့် stablecoins များကို ပေါင်းစပ်ထားသော ပလက်ဖောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ မြန်ဆန်သော ငွေချေမှုအပြီးအပိတ်ကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ယင်းစနစ်သည် ယဉ်ကျေးမူသောနည်းလမ်းများနှင့် မသက်ဆိုင်သည့် အချိန်များနှင့် သက်ဆိုင်မှုမရှိသောအပြင် Web3 ကြောင့် ကိုက်ညီသောအခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လတွင် Dubai Financial Services Authority (DFSA) မှ crypto ငွေပေးချေမှုဝန်ဆောင်မှုများ ပံ့ပိုးရန်လိုင်စင်ရရှိခဲ့သည်။ Reece Merrick သည် Ripple ၏ အရှေ့အလယ်တောင်ဘက်နှင့်အာဖရိက ကိုယ်စားလှယ်မန်နေဂျာအနေနဲ့ “ယင်းလိုင်စင်ရရှိမှုက Ripple ကို ငွေပေးချေမှုများအတွက် အချို့၏အခက်အခဲများကို ဖြေရှင်းရန် တိုးတက်လာစေပါတယ်။ ထိုအခက်အခဲများမှာ မြင့်မားသောငွေပေးခြားကြေးများ၊ အချိန်ကြာသော ငွေရယူသွင်းမှူကာလများနဲ့ မပြတ်တောက်သောအ တန်းအလွဲများ ဖြစ်ကြပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါအချက်အလက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး၊ Ripple သည် Chipper Cash ဟုခေါ်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအကောင့်ကူးလူးမှုများကို မြန်ဆန်အောင် မျှပြောနိုင်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ယူအေသည် crypto အသုံးပြုမှုအရ 151 ပြည်နယ်များအနက် ၅၆နှင့်အတူ တစ်နိုင်ငံအဖြစ် အဆင့်သတ်မှတ်ထားခြင်း ရခဲ့သည်။ Chainalysis ဟုခေါ်သော blockchain စမ်းသပ်မှု platform သည် 2024 ခုနှစ်အစီရင်ခံစာအရ ယူအေကို အနေအထားအရ ၅၆வது ရေတွက်ခဲ့သည်။ ထိုနိုင်ငံက ချိုးကွက်ချုပ်စီးပွားရေး (decentralized finance), stablecoin အသုံးပြုမှုအပြီးအပိတ် နှင့် altcoin ပါဝင်မှု အာရုံစိုက်မှုအရကောင်းမွန်ခဲ့သည်။ ယူအေသည် သူ့အရည်အချင်းအပေါ် မတူနီယံစီမံကိန်းအမျိုးအစားများကို လုပ်ဆောင်လာခဲ့ပြီး၊ ဥရောပရှေးမီရီယားအဖြစ် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရယူခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့်၊ Abu Dhabi နှင့် Dubai တို့ကလည်း ခရစ်ပတိုင်း၊ crypto ပြည်နယ်များအဖြစ် တည်ငြိမ်လာနိုင်ရန် လုပ်အားထုတ်နေကြသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် Tether ရဲ့ USDt (USDT) ကို Abu Dhabi မှ တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ထိုနောက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် Circle ၏ USDC (USDC) နှင့် EURC ကို စတင်မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရခဲ့ပြီး၊ ဒါ့အပြင် ယူအေက ဂျစ်တာ (Digital Dirham) ကို လုပ်ဆောင်ရန်စီစဉ်မှုများလည်း ကျင်းပနေပါသည်။ ဤအကောင့်တွင် စင်တာဘဏ်အခြေခံဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး (CBDC) အနေနဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။ မေလ ၁၉ ရက်နေ့မှာ Dubai ၏ Virtual Assets Regulatory Authority (VARA) သည် ခရစ်ပတိုက်ပစ္စည်းများအတွက် ထပ်တိုးစည်းကမ်းများ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး၊ မျိုးရင်းကစားခြင်း (margin trading) နှင့် token ထုတ်လုပ်ခြင်းတို့အတွက် အထူးသီးသန့် ဥပဒေသစ်များကို ထည့်သွင်းစီမံခဲ့သည်။ လုပ်ငန်းများသည် ဤအပြောင်းအလဲများနှင့်ကိုက်ညီဖို့ ဇွန်လ ၁၉ အထိ သတ်မှတ်ထားထားသည်။

တည်ဆောက်ရေးအတုနည်းပညာ (AI) သည် စက်မရွာနိုင်သောယာဉ်များ၏ တိုးတက်မှုများကို ဦးတည်စေသော အခြေခံနည်းပညာအဖြစ် ကမ္ဘာတလွှား လမ်းပေါ်သို့ မောင်းနှင်မှုကို အခြေခံပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ မော်တော်ယာဉ်လုပ်ငန်းအပိုင်းအစသားငယ်များသည် မော်တော်ယာဉ်များကို အလိုအလျောက်စက်မှု AI ဖြင့် ဘာသာရပ်များစွာကို ခွဲခြားစစ်တမ်းချင်းပြုလုပ်ရင်း၊ ချက်ချင်းမောင်းနှင်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်များယူနိုင်စွမ်းရှိစေရန်နှင့် ရှုပ်ရှုပ်သော၊ လှုပ်ရှားနေသော ပတ်ဝန်းကျင်အနာဂတ်များကို အောင်မြင်စွာချုံ့ချုံ့လျင်မြန်စွာ မောင်းနှင်နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်စေရန် အရေးကြီးပါသည်။ ဒီအကြမ်းအနက် ချက်ချင်းတိုးတက်လာမှုသည် လူသုံးနိုင်စွမ်းမြှင့်တင်မှုနှင့် လုံခြုံမှုတိုးတက်မှုကို ထိုးထွင်းမြင်နိုင်စေပြီး ယာဉ်မောင်းသူများနှင့် ခရီးဆောင်သူများအတွက် ပိုမိုလုံခြုံချောမွေ့စေခြင်းကို ဝန်းရံပါသည်။ ဒီ မျိုးစုံအပြောင်းအလဲများအဖွဲ့အစည်း၌ နာမည်ကြီးကုမ္ပဏီများအနက် AutoDrive Technologies ကဲ့သို့သော ကုမ္ပဏီများသည် AI ဦးတည်၍ သီးသန့် မော်တော်ယာဉ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်အတွက် ကုန် invests ထားပါသည်။ ဤကုမ္ပဏီများသည် မြင့်မားသော အနည်းငယ်အော်ဂဲသားများနှင့် စက်မှုသင်ယူမှု မော်ဒယ်များကို အသုံးပြုကာ ယာဉ်များကို ပတ်ဝန်းကျင်ကို မှန်ကန်စွာ သုံးသပ်နိုင်စေပြီး၊ မဖြစ်နိုင်သော အန္တရာယ်များကို မူတည်ပြီး ခန့်မှန်းနိုင်ပြသရန်၊ ပြောင်းလဲနေသော လမ်းပန်းတိုင်များအပေါ်တွင် ချက်ချင်း ဆင့်ပြောနိုင်စေရန်ကူညီပါသည်။ ဤစနစ်များကို ပိုမို မြှင့်တင်ကာ AutoDrive Technologies နှင့် ယုတျသော ကုမ္ပဏီများက လူအမှားကို လျော့ပါးစေရန်နှင့် လမ်းပန်းထဲအခြေအနေများကို ပိုမိုအေးချမ်းစေခြင်းဖြင့် လမ်းမကြမ်းတမ်းရေးတိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ သိုပေမဲ့ အနေအပ်များပြားပြား ရှိကတည်းက၊ အဆုံးမထားနိုင်သော မောင်းနှင်နိုင်မှုကို ရောက်ရှိရန် အခက်အခဲအချို့ ပိုမိုထင်ရှားလာပါသည်။ တစ်ခုမှာ AI စနစ်များသည် မျှော်လင့်မထားနိုင်သော လမ်းပေါ်အခြေအနေများကို ထိရောက်စွာကို ကိုင်တွယ်နိုင်ရန် ဖြစ်သည်။ လမ်းပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေသော လုပ်ရပ်များစွာမှာ မျှမ့င်းအပျင်း၊ မတူညီသော အခြားယာဉ်များ၏ အပြုအမူများ၊ မတော်တဆအခိုက်အတန့်များ၊ မကောင်းသောမိုးလေကြိုးများနှင့် လမ်းပန်းချောမွေ့မှု လဲလှယ်မှုများပါဝင်သည်။ AI သည် ဤအရာများကို ချက်ချင်းကိုင်တွယ်နိုင်ပြီး၊ လုံခြုံမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းအတွက် ထင်ရှားပြုရန် လိုအပ်သည်။ ထို့အပြင် စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်များသည် ထပ်မံရှုပ်ထွေးမှုများကို ယူဆောင်လာသည်။ မော်တော်ယာဉ်နည်းပညာ၏ မြန်ဆန်စွာ တိုးတက်နေမှုကြောင့်၊ ထိပ်တန်းဥပဒေများနှင့် လုံခြုံရေးစနစ်များကို တစ်နှစ်အတွင်းပင် ဖြတ်လမ်းခွဲမည့်အချိန်အထိ မအောင်မြင်နိုင်ပေ။ ထိန်းချုပ်သူများက ယာဉ်များကို လုံခြုံရေးနှင့် ဓာတ်မတည့်မှုစံနှုန်းများကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရေးအတွက် ဥပဒေများလုပ်ဆောင်နေပြီး၊ ဒီနည်းပညာ၏ ထွန်းလင်းမှုဘုံးနှင့် ပရိုက်ရှင်းကို တတ်နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ ဤအရာများသည် လူတန်းစားအပိုင်အမြတ်ကို ယုံကြည်စိတ်ချမှုရရှိစေရန် အရေးပါသည်။ ထို့အပြင် AI သည် အလေးအနက်ဆုံးအခြေအနေများတွင် ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်စေသော သာသနာများထဲတွင် ယုံကြည်စိတ်ချမှု များလာပြီး၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အရေးကြီးလာသည်။ မည်သည့်အခြေနရာမဆို မဖြစ်နိုင်လောက်သော မတိုင်မီ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ရှောင်ရှားရန် နှင့် ယုံကြည်စိတ်ချမှု မြှင့်တင်နိုင်ရန် မော်တော်ယာဉ်အကြီးအကျယ်များတွင် သာသနာများ အထူးထားမည်ဖြစ်သည်။ ဒီအပြင် ဤသာသနာများကို ဖော်ပြမည်ဆိုပါက လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း၏ စိတ်မူများကို လျော့ပါးစေပြီး မော်တော်ယာဉ်များအပေါ် ယုံကြည်မှု မြှင့်တင်ပါမည်။ အနာဂတ်တွင် AI နှင့် 5G တွဲဖက်အသုံးပြုခြင်း၊ အင်တာနက်အရာတို့ (IoT) နှင့် မြင့်မားသော ဒေတာစမ်းသပ်မှုများကို ပိုမိုတိုးတက်စေရန် မျှော်လင့်သည်။ ယာဉ်ကြား (V2V) နှင့် လမ်းပတ် (V2I) ဆက်သွယ်ရေးများ မြှင့်တင်ကြပြီး၊ ယာဉ်များ သတင်းအချက်အလက်များကို အသိပေးနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ ပိုမိုသိရှိနိုင်သော ခရီးစဉ်များ၊ လမ်းအသွားအလာများကို ပေါင်းစည်း၍ ပိုမိုအာရုံစိုက်နိုင်သော သယ်ယူပေးအခန်းကဏ္ဍအသစ်တစ်ခု ဖန်တီးမည်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတလွှား မြို့မြို့များတွင် စမ်းသပ်ကြည့်မည့် ပရောဂျက်များနှင့် အတင်အတူ AI ထိန်းချုပ် သယ်ယူသော လူအများအသုံးအတုနည်းပညာများကိုအသုံးချခြင်းသည် သယ်ယူပို့ဆောင်မှု ၌ ပြောင်းလဲမှုကြီးမားလေး ဖြစ်လာမည်။ မြို့ပြစီမံခန့်ခွဲရေး၊ ပျင်းရိမှုချခြင်းနှင့် ဓာတ်ငွေအလွန်အသုံးပြုမှုကို လျော့ချစေပြီး၊ လူများအတွက် ဝင်ရောက်ခွင့်ရရှိမှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ဥပဒေဦးစီးကြံစည်မှုများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပါသည်။ သော်လည်း စိန်ခေါ်မှုများ အစအနများရှိသော်လည်း နည်းပညာပွင့်လင်းမှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှုအပြည့်အဝ ရှုထောင့်အောင်မြင်မှုတစ်လက်မဲ့ ကြိုးပမ်းမှုများသည် ခေတ်မီယာဉ်များကြောင့် လူမူလည်ပတ်မှုအသစ်များကို ပြောင်းလဲရမည့်အနာဂတ္တစ်ကြောင်း လမ်းကြောင်း ဖော်ဆောင်နေသည်။