पोप लिओ XIV यांनी कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआय) च्या मुलांच्या बौद्धिक, न्यूरोलॉजिकल आणि अध्यात्मिक विकासावर होणाऱ्या परिणामांबाबत खोल चिंतेचे व्यक्त केले आहे. वेटिकनमध्ये नुकतीच झालेल्या एआय आणि नैतिकता या विषयावरील परिषदेत ते बोलत होते. त्यांनी मानवी गौरव संरक्षण करणाऱ्या नैतिक मानकांचे पालन करणे और विविध सांस्कृतीकांची महत्त्वपूर्णता लक्षात घेऊन एआय विकासाची तातडीची गरज यावर जोर दिला. तज्ञ, धर्मशास्त्रज्ञ आणि धोरणकर्त्यांना संबोधित करताना, त्यांनी आजच्या युवापिढीच्या असुरक्षिततेवर प्रकाश टाकला, ज्यांना असीम डिजिटल माहितीची झपाट्याने प्रवेश मिळतो. त्यांची चिंता होती की, माहिती मिळवण्याला खरी बुद्धिमत्ता किंवा समज म्हणून समजणे चुकीचे आहे, हे माहितीचे ओझे जास्त प्रमाणात असून ते खोल शिक्षण ऐवजी भाेतिक ज्ञानावर भर देण्याचा धोका वाढवत आहे. मात्र, लिओ XIV यांनी केवळ माहितीच्या वाढत्या प्रमाणाने घाबरण्यापेक्षा, खरी ज्ञानमयता वाढविणे आणि प्रत्येक व्यक्तीमधील अनोखी देवाने दिलेली क्षमता वाढविण्यावर भर दिला. त्यांनी युवा वर्गाला अध्यात्मिक वाढीकडे व बुद्धिमत्ता विकसित करणे या दिशेने मार्गदर्शन करण्यावर लक्ष केंद्रित केले—ज्या गुणवत्ता यंत्रणा व अल्गोरिदम त्यांच्यासाठी अद्यापही उपयुक्त ठरू शकत नाहीत, आणि हीच मानवाचा मानवी गौरव राखण्याची आणि सामाजिक प्रगतीसाठी आवश्यक आहे. त्यांचे भाषण वेटिकनच्या तंत्रज्ञान व नैतिकता यावर चालू असलेल्या संवादाचे पुढील भाग आहे, जे कृत्रिम बुद्धिमत्तेला अतीव परिवर्तन करणारा आव्हान मानतात, जसे की अतीतच्या सामाजिक बदलांवर पोप लिओ XIII यांनी लक्ष केंद्रित केले होते, जे उद्योग क्रांत्ती काळात कामगारांच्या हक्कांसाठी लढत होते. वेटिकनची एआयशी असलेली ही संवादाची परंपरा मानवी मूल्ये व स्वायत्ततेला बळी न देता उदयोन्मुख तंत्रज्ञानाची योग्य भूमिका सुनिश्चित करण्याच्या व्यापक प्रयत्नांचा भाग आहे. लिओ XIV यांनी पोप फ्रान्सिस यांच्या प्रयत्नांवर भर दिला, जेने मानव निरीक्षण आणि जागतिक धोरणांची मस्करी करण्याचा आग्रह धरतात. Holy See ही जागतिक संवादाचे केंद्र बनले आहे, जिथे तज्ञांच्या समित्या तयार केल्या जातात, जे न्याय, स्वतंत्रता, आणि नवोपाय यांच्या मध्ये संतुलन ठेवणारे तत्त्व निश्चित करतात. लिओ XIV यांचे भाषण या विचारवंतांच्या संभाषणांची महत्त्वपूर्ण गरज अधोरेखित करते, आणि पालक, शिक्षक, धार्मिक नेते व धोरणकर्त्यांना आवाहन करते की ते लहान मुलांच्या शिक्षणाच्या वातावरणाचं काळजीपूर्वक नियोजन करा.

त्यांनी सावध केले की, अनियंत्रित एआय वापर केल्यास, गंभीर विचारशक्ती ढासळली जाऊ शकते, लक्ष केंद्रित करण्याची क्षमता कमी होऊ शकते, आणि मूल्याधिष्ठित अध्यात्मिक आधारभूत स्तंभ कमजोर पडू शकतात. त्याऐवजी, त्यांनी असेच शिक्षण पुन्हा सुरू करण्याचा आग्रह केला, जे केवळ जिज्ञासा व बुद्धिमत्ता विकसित करीत नाही, तर सहानुभूती, नैतिक विचारसंबंधी निर्णय आणि अध्यात्मिक अंतर्दृष्टीस देखील प्रोत्साहन देते. त्यांनी जरी एआय च्या उपयुक्ततेवर मान्यता दिली, तरीही त्याला मानवी जन्माने मिळालेल्या अनमोल यात्रेचा पर्याय बनू देऊ नये असे त्यांनी स्पष्ट केले. हा संदेश समाजीणांत मोठ्या प्रमाणात चर्चांना निमंत्रित करतो, ज्यामध्ये ते योग्य जबाबदारीने तंत्रज्ञानाचा वापर करण्यावर भर देतात. प्रसिद्धीस्निहीत या तंत्रज्ञानामुळे रोजगार, खाजगीपणा, माहितीमाध्यम, व भेदाभेद यांसारखे धोके वाढत आहेत. लिओ XIV यांनी या तंत्रज्ञानाच्या नैतिक व अध्यात्मिक संदर्भात त्याचा विचार करण्याला प्रोत्साहन दिले, ज्यामुळे मानवतेच्या सारेपक्षा नुकसानीशिवाय या शक्तिशाली साधनांचा योग्य वापर करावा, हीच त्यांची प्रेरणा आहे. त्यांचा मुख्य संदेश आहे की, भविष्यातील काळासाठी, या शक्तिशाली साधनांनी मानवाच्या प्रवासाला वाढवले पाहिजे, कमी करणे आवश्यक नाही, तर त्यांबरोबर मानवतेचा आदर करणे अधिक गरजेचे आहे. सारांशतः, वेटिकनमधील एआय व नैतिकता परिषदेत पोप लिओ XIV यांच्या भाषणाने, आधुनिक तंत्रज्ञानाशी सावधपणे आणि विचारपूर्वक दररोजच्या आव्हानांना सामोरे जाण्याची किती तरी गरज आहे, हे अधोरेखित केले. मानवी मानस मानवी गौरव व खरी ज्ञानमयता घडविण्यावर दिलेले आपले लक्ष जागतिक स्तरावर जाणीवपूर्वक प्रयत्नांची दिशा ठरते. जसे जसे एआय विकसित होत जाईल, तसतसे सर्व भागधारकांनी या प्रभावी साधनांचा वापर मानवाच्या अनुभवाला वृद्धिंगत करणारा व्हावा, आणि त्याचवेळी मानवी मूल्ये व संवेदनशीलता जपली जावीत, हीच खरी इच्छा आहे.