မတ်လအလယ်အလတ်တွင် Stanford University သည် Blockchain နှင့် AI တို့အပေါင်းအစည်းအဝေးကို ကျင်းပခဲ့ပြီး ပိုမိုကြီးမားသော ဆရာများ၊ စတားအပ်ကုမ္ပဏီခေါင်းဆောင်များ၊ ဗန်းချ်နယ်အပ်နှံသူများ (VCs) ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ ဤအဖြစ်အပျက်၏အဓိကအာရုံစိုက်မှုမှာ Blockchain နှင့် AI တို့၏ ပူးတွဲဖွဲ့စည်းမှုကို ဦးတည်ခဲ့သည်။ သို့သော် Bitcoin ၏ ဈေးကွက်အထွန်းအထဲရှိနေခြင်းနှင့် Bitcoin Layer 2 ဖြေရှင်းချက်များတွင် ထွန်းလင်းလာသော नईနည်းစနစ်များကို တွေးပါက ဤညီအနက်ပင် Bitcoin နှင့် AI ပိုမိုအာရုံစိုက်မှုကြီးမားရန် လိုချင်ခဲ့ပြီးပါသည်။ အဖြစ်အပျက်အတွင်း အဓိကပြဿနာတစ်ခုက သည် Blockchain နှင့် AI တို့သည် များစွာအနေဖြင့် သီးခြားနေသော လယ်ယာများအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ကြပြီး ယင်းတို့တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၊ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ သုတေသီများနှင့် လူ့အဖွဲ့ဝင်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ ယင်းဧည့်ခံများကို ဗဟုသုတပြုမြင်ရမည်ဆိုသည်မှာ ညစ်ညမ်းမှုကြီးသည်လည်း ဦးစားပေးခဲ့ကြ၏။ တစ်ချို့က Blockchain နှင့် AI တို့ကို ပေါင်းစည်းခြင်းမှာ မအောင်မြင်နိုင်ပါသလားဟု မေးမြန်းပြီး၊ ဤအကျဉ်းမှာ Blockchain OR AI Conference ဟု ခေါ်သောအခါ ပိုမိုတိကျခြင်းကိုရရှိနိုင်သည်။ ဥပမာတစ်ခုအနေဖြင့် အနီးကပ္ မျှဝေသူတစ်ဦးက AI ကဏ္ဍအပေါ် အကျယ်အဝန်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို မျှဝေခဲ့ပြီး၊ သူက ပုံများ၊ အသံနှင့် ကုဒ် တို့တွင် ထူးခြားသော တိုးတက်မှုများကို ပြသခဲ့သည်။ အချိန်အတော်များများမှာ DeepMind သုတေသီတစ်ဦးက မျက်နှာပုံစံနေပါသည့် adversarial machine learning ကို ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ထိုကဲ့သို့ အသေးအပြား ပြင်ဆင်မှုများဖြင့် AI ၏ထုတ်ပေးမှုကို ထိခိုက်စေကြောင်း ပြောခဲ့သည်။ ထူးခြားအနေနဲ့ ငါးလုံးပဲ pixels များကို ပြောင်းလဲတာကြောင့် AI သည် ဂါမူမကလာမီကို မှားဖော်ပြခဲ့သည်။ Blockchain နှင့်ပတ်သက်ပြီး စကားဝိုင်းများအနေဖြင့် မျိုးစုံသော protocol များအကြောင်းကိုအဓိကမေးမြန်းခဲ့ကြသော်လည်း ပိုများသော technology များမှာ ဆန်းစစ်မှုကြီးသော များနှင့် ရေးသားထားသော အကြံပြုချက်များသာရှိနေသည်။ Blockchain နှင့် AI နှစ်ခုအကြား ပူးပေါင်းသည့်နှစ်ခုက လုပ်ငန်းအရမ်းမကြာမီပဲဖြစ်နေသော်လည်း မူလအသုံးပြုမှုများ မရာမကြာမီဖြစ်သေးပါ။ Proof of Computation အထောက်အထားထုတ်လွှင့်မှုအကြောင်းအရာတွင် အကြီးအခံများစွာက အလင်းရောင်ရိုက်ပြခဲ့ပြီး Stanford ၏ အကောင့် ဗြုလေ့ ကိရိယာဗူးကြီးဖြစ်သော Dan Boneh က SNARKs (succinct non-interactive arguments of knowledge) နှင့် zero-knowledge proofs တို့အကြောင်း ပြောခဲ့သည်။ ဤအကြောင်းအရာများသည် ထုတ်လုပ်မှု မှတ်ချက်များရှိလျှင် လုပ်ဆောင်ချက်ကို ထောက်ပြနိုင်သော အခြေခံသင်္ချာစနစ်ကိစ္စများဖြစ်ပါသည်။ ဤစစ်ဆေးမှုကို blockchain နှင့် cryptography တွင် အခြေခံထားပြီး အကြမ်းမကြီးဖြစ်သည်မှာ သင်္ချာဖြစ်တာအရ ကြီးမားသော အရေအတွက်ကို ပွားပါက၊ အဲဒီအရာကို အတည်ပြုရန် လွယ်ကူသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကြီးမားသောမုချာတစ်ခုကို ဖွင့်ပိတ်ရန် လုပ်ငန်းရော၊ hash များကို မျှတစွာစစ်ဆေးရန် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ များစွာ ရှိသည်။ စစ်ဆေးမှုနှင့် အတည်ပြုမှုအကြား ပို၍ကွာခြားမှုသည် blockchain စနစ်များအတွက် မည်သူမဆို လေ့လာစေနိုင်စေသည်။ Bitcoin ၌ node များသည် လက်မှတ်ရေးထိုးမှုနှင့် miners ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များကို အတည်ပြုပေးကြသည်။ SNARKs မှာ ယင်းစနစ်ကို တစ်ဆင့်မြှင့်တင်၍ မျှဝေသည့် cryptographic proof များကို မိတ်ဆက်ပေးပြီး ထိုအချက်အလက်ကို မဝင်ရှင်းနိုင်ဘဲ အတည်ပြုနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ AI ကိုယ်စားလှယ်များ ပိုမိုလွန်ကဲလာလျှင်၊ မြင်သာသောလုပ်ငန်းစဉ်များကို အော့ပေးလျှက်ပေးအပ်နိုင်မှုကို လုပ်နိုင်ရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါသည်။ အသုံးပြုသူများထံက သိဆေးခြင်း၊ ကာကွယ်မှုနှင့် လုံခြုံရေးစိုးရိမ်မှုကြောင့် OpenAI ကဲ့သည့် ပလက်ဖောင်းများသို့ အချက်အလက်အကြီးကြီးများကို တင်ကြသောကြောင့်။ ဤအရာကို privacy-preserving verification ဟု ခေါ်ပါသည်။ ဤနည်းလမ်းသည် AI ကို ပုံမှန်အချက်အလက် မဖော်ပြဘဲ သိရှိနိုင်ညီစွာ သက်သက်မဲ့နိုင်ရန် အတွက် ဖြစ်သည်။ ဤနည်းပညာသည် ကျန်းမာရေး၊တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် ငွေကြေးစနစ်များတွင် သုံးနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ယခုကာလအတွင်း လုပ်ငန်းများစွာကို တိုးတက်စေမည့်အခွင့်အလမ်းဖြစ်လာမည်ဟု မြင်တွေးကြသည်။ ထိုအပေါ်က အကြံကို blockchain စနစ်များမှ တီထွင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး Boneh က ún နူလာမှတ်ချက်အနေနဲ့Bitcoin မှာ ထွန်းလင်းလာခဲ့၏။ ၎င်းက AI ၌ အသုံးပြုနိုင်မည့် တစ်ကြိမ်တည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ အနာဂတ်တွင် ဂုဏ်ပြုပါက ကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်ခံအစည်းအဝေးများတွင် Bitcoin ၏ ထည့်သွင်းထားမှုများပိုမိုတိုးမြှင့်လာမည်။ ဥပမာအားဖြင့် BitVM သည် zero-knowledge proof များကိုအခြေခံပြီး Bitcoin နှင့် Layer 2 protocol အသစ်များကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ၎င်းကြောင့် AI ကိုယ်စားလှယ်များသည် Bitcoin ၏စီးပွားရေးစနစ်များနှင့် တိုက်ရိုက်အလုပ်လုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။