Брзиот раст на генеративната вештачка интелигенција (ВИ), особено на чатботите и алатките за сумирање базирани на ВИ како Google's AI Overviews, значително ја нарушија традиционалната публикација и новинарство. Овие технологии произведуваат концизни сумиранија на вести и различен контент, што им овозможува на корисниците брзо да ја добијат информацијата без да ја посетат оригиналната страница на публикувачите. вследствие на тоа, многу веб-сайтови со вести забележале пад на сообраќајот над 34%, директно зафатени од главните извори на приходи за публикувачите – онлајн рекламирањето и претплатите. Овој тренд предизвика значителен финансиски притисок врз медиумските организации зависни од сообраќајот од пребарувачите, што доведе до чести отпуштања во редакциите и намалување на релевантноста на традиционалното новинарство како ВИ алтернативите растат. Публикацијата останува скептична околу тврдењата на компаниите за ВИ дека нивните алатки доведуваат до повисок квалитет на сообраќајот, нагласувајќи дека недостасуваат веродостојни докази за тоа. За да се справат со овие предизвици и да ја заштитат својата интелектуална сопственост, публикувачите поднеле повеќе од дванаесет судски судења против фирмите за ВИ поради неовластено користење на заштитени авторски права содржини, а склучиле и повеќе од седумдесет лиценцни договори за монетизација на таквата употреба. Сепак, овие договори често нудат ограничени финансиски приходи и слаба преговарачка моќ за публикувачите, нагласувајќи се поголемата доминација на технолошките компании. Компликации додава и зависноста на програмерите на ВИ од концептот на "праведна употреба" (fair use) за вклучување на заштитени авторски содржини во обучувачките бази без јасна дозвола. Нејасните правни граници за праведна употреба во контекст на ВИ го отежнуваат ефикасното спроведување на правата за публикациите.

Оваа правна неизвесност ја засилува опасноста дека без одржливи модели за приходи што ќе ги компенсираат новинарските организации, истражувачкото новинарство и висококвалитетното известување можат да паднат значително, слабеејќи ја виталната улога на новинарството во информирањето на јавноста, обезбедувањето одговорност и поддршката на демократските процеси. И покрај уверувањата на лидерите во ВИ за идно фер наградување за творците на содржини, сегашната индустриска пракса покажува минимални напори за фер наградување на оригиналните новинари и креативци. Оваот тренд одразува поширока шема во технолошкиот сектор каде што иновациите ги нарушуваат постојните институции и деловните модели, често со негативни последици за традиционалните интереси. Влијанието надвор од економијата укажува на фундаментална промена во начинот на создавање, споделување и потрошувачка на информации. Со напредокот на ВИ, расте и заканата од своевидна отстранетост на публикувачките компании, оставајќи ги новинарите да се борат со непозната иднина што бара нова прилагодливост и отпорност. Во заклучок, додека генеративната ВИ претставува импресивни можности и потенцијални придобивки за пристапот до информации, нејзиниот сегашен ефект врз новинарството е длабоко загрижувачки. Резкиот пад во сообраќајот на страниците на публикувачите, намалувањето на приходите, тековните правни конфликти и неовластената употреба на заштитени материјали без соодветна надоместок сè заедно го загрозуваат виталитетот на печатот. Без координирани напори за креирање фер рамки за користење и наградување на содржините, суштинската улога на новинарството во општеството ризикува да се намали, што ќе има сериозни последици за јавноста, знаењето и демократијата.