Szybki wzrost sztucznej inteligencji generującej (AI), szczególnie chatbotów i narzędzi do tworzenia streszczeń opartych na AI, takich jak Google AI Overviews, znacząco zakłócił tradycyjne wydawnictwa i dziennikarstwo. Te technologie tworzą zwięzłe podsumowania wiadomości i różnorodnych treści, umożliwiając użytkownikom szybki dostęp do informacji bez konieczności odwiedzania witryn oryginalnych wydawców. W efekcie wiele stron informacyjnych odnotowało spadki ruchu przekraczające 34%, co bezpośrednio zagraża głównym źródłom dochodu wydawców – reklamom i subskrypcjom. Ten trend wywołał znaczne naciski finansowe na media zależne od ruchu z wyszukiwarek, co często skutkuje zwolnieniami w newsroomach i osłabieniem roli tradycyjnego dziennikarstwa w miarę rosnącej popularności AI jako alternatywy. Wydawcy pozostają sceptyczni wobec twierdzeń firm AI, że ich narzędzia przyciągają ruch wyższej jakości, wskazując na brak wiarygodnych dowodów wspierających te twierdzenia. Aby przeciwdziałać tym wyzwaniom i chronić swoje własności intelektualne, wydawcy złożyli ponad dziesięć pozwów przeciwko firmom AI za nieautoryzowane korzystanie z chronionych prawem treści i zawarli ponad siedemdziesiąt umów licensingowych, by monetyzować takie wykorzystanie. Jednak często te umowy oferują ograniczone zyski finansowe i słabą pozycję negocjacyjną dla wydawców, co podkreśla coraz większą dominację firm technologicznych. Dodatkowo komplikacje sprawia fakt, że deweloperzy AI polegają na doktrynie "fair use" (dozwolonego użytku) w celu włączenia chronionych prawem treści do baz treningowych bez wyraźnej zgody. Niejasne granice prawne fair use w kontekście AI utrudniają wydawcom skuteczniejsze egzekwowanie swoich praw.

Ta niepewność prawna zwiększa ryzyko, że bez zrównoważonych modeli dochodowych rekompensujących działalność mediów, dziennikarstwo śledcze i wysokiej jakości raportowanie mogą ulec drastycznemu osłabieniu, co osłabi kluczową rolę dziennikarstwa w informowaniu społeczeństwa, zapewnianiu odpowiedzialności i wspieraniu demokratycznych procesów. Pomimo zapewnień liderów branży AI o przyszłym uczciwym wynagrodzeniu dla twórców treści, obecne praktyki w branży pokazują minimalne starania o sprawiedliwe nagradzanie oryginalnych dziennikarzy i twórców. Odzwierciedla to szerszy wzorzec sektora technologicznego, w którym innowacje zakłócają ustalone instytucje i modele biznesowe, często niekorzystnie wpływając na tradycyjne podmioty. Wpływ wykracza poza aspekty ekonomiczne, sygnalizując fundamentalną zmianę w sposobie produkcji, dzielenia się i korzystania z informacji. W miarę postępu AI rośnie zagrożenie, że wydawcy staną się niepotrzebni, pozostawiając dziennikarzy do stawienia czoła niepewnej przyszłości, wymagającej nowej adaptacji i odporności. Podsumowując, choć generatywna sztuczna inteligencja wykazuje imponujące możliwości i potencjalne korzyści dla dostępności informacji, jej obecny wpływ na dziennikarstwo jest głęboko niepokojący. Drastyczne spadki ruchu na stronach wydawców, malejące przychody, trwające konflikty prawne i nieautoryzowane wykorzystywanie chronionych materiałów bez odpowiedniego wynagrodzenia razem zagrażają żywotności prasy. Bez skoordynowanych działań na rzecz stworzenia uczciwych ram prawnych dla korzystania z treści i wynagradzania twórców, podstawowa rola dziennikarstwa w społeczeństwie może ulec erozji, co będzie miało poważne konsekwencje dla wiedzy publicznej i procesów demokratycznych.