Jeneratif yapay zekanın (YZ) hızla yükselişi, özellikle sohbet robotları ve Google’ın YZ Özetleri gibi YZ tabanlı özet araçları, geleneksel yayıncılık ve gazeteciliği önemli ölçüde sekteye uğratmıştır. Bu teknolojiler, haber ve çeşitli içeriklerin özlü özetlerini üreterek kullanıcıların orijinal yayıncı sitelerini ziyaret etmeden bilgiyi hızlıca erişmesini sağlamaktadır. Sonuç olarak, birçok haber sitesinde %34’ü aşan trafik kaybı yaşanmış, bu da doğrudan yayıncıların ana gelir kaynakları olan reklam ve abonelikleri tehlikeye sokmaktadır. Bu trend, arama motoru trafiğine bağımlı medya kuruluşlarına büyük finansal yük bindirmiş, buna bağlı olarak sık sık haber odası personelinden tasarruf edilmekte ve geleneksel gazeteciliğin önemi azalmaktadır. Yayıncılar, YZ şirketlerinin daha kaliteli trafik sağladığı yönündeki iddialarına şüpheyle yaklaşmakta, destekleyici güvenilir kanıtların bulunmadığını savunmaktadırlar. Bu zorlukları aşmak ve fikri mülkiyetlerini korumak amacıyla, yayıncılar, telif hakkıyla korunan içeriklerin izinsiz kullanımına ilişkin ondan fazla davalık olmuş ve bu tür kullanımı monetize etmek için yetmişten fazla lisans anlaşmasına imza atmıştır. Ancak, bu anlaşmalar genellikle sınırlı finansal getiri sağlamakta ve yayıncıların pazarlık gücü zayıf kalmaktadır; bu da teknoloji şirketlerinin giderek artan hakimiyetini ortaya koymaktadır. İşi daha da karmaşık hale getiren başka bir faktör ise, YZ geliştiricilerinin, telif hakkıyla korunan içerikleri açık izin olmadan eğitim veri setlerine dahil etmek için “adil kullanım” ilkelerine dayanmasıdır. Adil kullanımın YZ bağlamındaki yasal sınırlarının belirsizliği, yayıncıların haklarını etkin biçimde savunmasını zorlaştırmaktadır.

Bu hukuki belirsizlik, sürdürülebilir gelir modelleri olmadan haber kuruluşlarının araştırmacı gazetecilik ve yüksek kaliteli raporlamayı önemli ölçüde azaltma riskini artırmakta, böylece gazeteciliğin kamuoyunu bilgilendirme, hesap verebilirliği sağlama ve demokratik söylemleri destekleme gibi hayati fonksiyonlarını zayıflatmaktadır. YZ liderlerinin içerik üreticilerine yönelik adil tazminat ödemeleri konusunda yaptığı güvencelere rağmen, sektörün mevcut uygulamaları, orijinal gazeteciler ve yaratıcıların adil şekilde ödüllendirilmesine yönelik az çaba göstermektedir. Bu durum, yeniliklerin geleneksel kurumlar ve iş modellerini bozmaya devam ettiği geniş teknoloji sektöründeki daha genel bir örüntüyü yansıtmaktadır; genellikle bu yenilikler, geleneksel paydaşları dezavantajlı duruma sokmaktadır. Etkiler ekonomik olmanın ötesine geçerek, bilgi üretim, paylaşım ve tüketim şekillerinde köklü bir değişimi işaret etmektedir. Yapay zeka ilerledikçe, yayıncıların ortadan kalkma tehdidi artmakta ve gazeteciler, yeni uyum ve direnç geliştirmeyi gerektiren belirsiz bir gelecekle yüzleşmektedir. Özetle, jeneratif yapay zeka etkileyici yetenekler ve bilgiye erişimi kolaylaştırma potansiyeli sunsa da, şu anki gazetecilik üzerindeki etkisi son derece endişe vericidir. Yayıncıların site trafiğinde yaşanan keskin düşüşler, azalan gelirler, devam eden hukuki çatışmalar ve telif haklı materyallerin uygunsuz kullanımı, gazeteciliğin canlılığını tehdit etmektedir. İçerik kullanımı ve ücretlendirme konusunda adil çerçeveler oluşturmak için yapılacak koordineli çalışmalar olmadan, gazeteciliğin temel toplumsal rolü zayıflama riski taşımakta, bu da halkın bilgi edinme hakkı ve demokratik süreçler üzerinde önemli sonuçlar doğurmaktadır.