Zaledwie kilka dni po objęciu przez niego stanowiska głowy Kościoła katolickiego, papież Leon XIV od razu zajął się sztuczną inteligencją (SI). W swoim inaugurującym przemówieniu prasowym uznał potencjał SI za „ogromny”, ale podkreślił konieczność zapewnienia, by korzystała ona dla dobra wszystkich. Podczas pierwszego przemówienia do kardynałów wyjaśnił wybór imienia Leo XIV, inspirowanego papieżem Leona XIII z końca XIX wieku. Leon XIII stawił czoła wyzwaniom wywołanym przez rewolucję przemysłową, brońąc praw pracowniczych w obliczu rosnącego kapitalizmu i nowych technologii. Podobnie, Leo XIV zasugerował, że Kościół ponownie musi chronić godność człowieka, sprawiedliwość i pracę w obliczu dzisiejszej rewolucji napędzanej przez SI. Na pierwszy rzut oka, sztuczna inteligencja i katolicyzm mogą wydawać się nieprawdopodobnym połączeniem — Silicon Valley nie słynie z posłuszeństwa wobec zielonych światła z Watykanu. Jednak z perspektywy historycznej widać, że Kościół od dawna aktywnie angażuje się w technologie, wspierając innowacje, jednocześnie krytykując te zagrożenia, które mogą ranić moralność i życie ludzkie. SI stawia głębokie pytania o sens ludzkiego życia, dlatego duchowe spojrzenie jest równie niezbędne jak wiedza techniczna. W średniowieczu Kościół katolicki był centrum postępu technicznego, wspierając idee, że technologia może przywrócić pierwotny doskonałość człowieka. Klasztory propagowały motyw „ora et labora” (modlitwa i praca), produkowały wynalazki takie jak koła wodne napędzające pływy, pionierzy metalurgii, młyny, zegary czy druk. Nawet dzisiaj katolicy czczą czterech patronów inżynierów.

Jak zauważa Brian Green, katolicki etyk, Kościół od dawna pozytywnie korzystał z technologii, ale odrzucał innowacje postrzegane jako zagrożenie dla życia ludzkiego, takie jak kontrola urodzeń czy broń nuklearna. Papież Franciszek pomógł zmodernizować podejście Kościoła do technologii. Zdając sobie sprawę z ryzyka alienacji, nawiązał kontakty z liderami branży technologicznej, takimi jak Mark Zuckerberg i Tim Cook, zorganizował hackathony w Watykanie i chwalił odpowiedzialny postęp technologiczny w swoim encale Laudato Si z 2015 roku. Jednocześnie ostrzegał przed niekontrolowanym rozwojem SI, który może wzbogacić nielicznych, zaniedbując potrzeby ludzkości. Sprzeciwiał się traktowaniu SI jako doskonałej, boskiej władzy, opowiadając się raczej za odnowionym szacunkiem dla ludzkiej inicjatywy. Franciszek wezwał też do „nowego chrześcijańskiego humanizmu”, równoważącego rozum człowieka z przewodnictwem religijnym. Zaangażowanie Kościoła w debatę na temat SI jest kluczowe, ponieważ jej rozwój stawia pilne kwestie moralne i duchowe: zapobieganie koncentracji władzy, zapewnienie sprawiedliwości ekonomicznej, decyzje o tym, które zadania powierzyć SI, a które zachować dla ludzkiej godności, a także pytania o rolę SI w sztuce. Te zagadnienia są zgodne z naciskiem religii na fundamentalne ludzkie wartości. Duchowe spojrzenie może służyć jako moralny kompas w tym przełomowym okresie, choć religia nie rości sobie pretensji do posiadania wszystkich odpowiedzi. Historycznie papież Leon XIII ukazał ten sposób myślenia w swojej encyklice Rerum Novarum z 1891 roku, broniąc praw pracowników w czasach rewolucji przemysłowej i ustanawiając podstawy religijne dla dnia wolnego od pracy, aby ludzie nie stali się wyłącznie towarem. Papież Leon XIV ma teraz unikalną okazję do zaktualizowania i zastosowania tych zasad wobec wyzwań, jakie stawia sztuczna inteligencja w XXI wieku.