Chỉ vài ngày sau khi trở thành người đứng đầu Giáo hội Công giáo, Đức Giáo hoàng Leo XIV đã ngay lập tức lên tiếng về trí tuệ nhân tạo (AI). Trong bài phát biểu báo chí đầu tiên của mình, ngài đã thừa nhận "tiềm năng to lớn" của AI nhưng nhấn mạnh cần đảm bảo công nghệ này mang lại lợi ích cho tất cả mọi người. Trong bài phát biểu đầu tiên với các hồng y, ngài giải thích lý do chọn tên Leo XIV, lấy cảm hứng từ Đức Giáo hoàng Leo XIII của cuối thế kỷ 19. Leo XIII đã đối mặt với các thách thức do Cách mạng Công nghiệp gây ra, vận động bảo vệ quyền lợi của người lao động giữa lúc nền tư bản ngày càng phát triển và công nghệ mới xuất hiện. Tương tự, Leo XIV gợi ý rằng Giáo hội một lần nữa phải bảo vệ nhân phẩm, công lý và người lao động trong cuộc cách mạng dựa trên AI ngày nay. Nhìn thoáng qua, AI và Công giáo có vẻ là hai phạm trù khó liên kết—Silicon Valley không nổi tiếng trong việc theo chỉ đạo của Vatican. Tuy nhiên, quan điểm lịch sử cho thấy Giáo hội đã lâu nay tích cực tương tác với công nghệ, hỗ trợ đổi mới sáng tạo đồng thời phê phán những tiến bộ có thể gây hại. AI đặt ra những câu hỏi sâu sắc về ý nghĩa cuộc sống con người, khiến cho các sự hiểu biết về tâm linh trở nên cần thiết bên cạnh kiến thức kỹ thuật. Trong thời Trung cổ, Giáo hội Công giáo từng là trung tâm của sự tiến bộ kỹ thuật, thúc đẩy ý tưởng rằng công nghệ có thể khôi phục sự hoàn hảo nguyên thủy của nhân loại. Các tu viện đã đề cao phương châm “ora et labora” (cầu nguyện và làm việc), tạo ra nhiều sáng kiến như bánh xe nước thủy triều, khai thác kim loại, xây dựng cối xay, đồng hồ và in ấn. Ngay cả ngày nay, Công giáo vẫn tôn vinh bốn thánh bảo trợ của kỹ sư.

Như nhà đạo đức Công giáo Brian Green nhận xét, Giáo hội đã có lịch sử tích cực đón nhận công nghệ, nhưng cũng phản đối các sáng kiến được cho là đe dọa cuộc sống con người, như kiểm soát sinh sản hay vũ khí hạt nhân. Đức Giáo hoàng Phanxicô đã giúp hiện đại hóa cách tiếp cận của Giáo hội đối với công nghệ. Nhận thức rõ nguy cơ bị tháo rời khỏi cộng đồng, ngài đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo công nghệ như Mark Zuckerberg và Tim Cook, tổ chức các cuộc thi lập trình (hackathon) tại Vatican, và ca ngợi tiến bộ công nghệ có trách nhiệm trong thông điệp Laudato Si năm 2015. Tuy nhiên, ngài cảnh báo việc phát triển AI không được kiểm soát có thể làm giàu cho một số ít người trong khi bỏ qua nhu cầu của nhân loại. Ngài phản đối việc xem AI như một quyền lực tối thượng, gần như thần thánh, và kêu gọi tôn trọng lại vai trò của con người. Ngài còn kêu gọi một “chủ nghĩa nhân đạo Kitô giáo mới, ” cân bằng lý trí con người và hướng dẫn của tôn giáo. Sự tham gia của Giáo hội vào cuộc tranh luận về AI là vô cùng quan trọng vì sự bùng nổ của AI đặt ra nhiều vấn đề đạo đức và tâm linh cấp bách: ngăn chặn sự tập trung quyền lực, đảm bảo công bằng kinh tế, quyết định công việc nào có thể giao phó cho AI và công việc nào cần giữ lại để duy trì phẩm giá con người, thậm chí đặt câu hỏi về vai trò của AI trong sáng tạo nghệ thuật. Những câu hỏi này phù hợp với các mối quan tâm cơ bản của nhân loại theo tôn giáo. Các hiểu biết tôn giáo có thể làm kim chỉ nam đạo đức trong thời kỳ chuyển đổi này, mặc dù tôn giáo không tuyên bố có tất cả câu trả lời. Trong lịch sử, Đức Giáo hoàng Leo XIII đã minh họa rõ quan điểm này trong thông điệp Rerum Novarum năm 1891, bảo vệ quyền lợi người lao động trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp và khẳng định nền tảng tôn giáo cho ngày nghỉ để ngăn con người trở thành hàng hóa. Giờ đây, Đức Giáo hoàng Leo XIV có cơ hội đặc biệt để cập nhật và áp dụng những nguyên tắc này nhằm đối phó với các thách thức do AI đặt ra trong thế kỷ 21.