Cumhurbaşkanı Donald Trump’ın Orta Doğu’ya son ziyareti, ABD’nin gelişmiş yapay zeka (AI) çiplerinin ihracatıyla ilgili politikasında önemli bir dönüşüm olduğunu gösterdi. Bu ziyaret, hassas teknolojilerin yayılmasını kontrol altına almak amacıyla getirilmiş eski sınırlamalardan bir kopuşu temsil etti. Ziyaret sırasında Trump, Körfez bölgesindeki kilit ülkelerle, özellikle Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan ile büyük AI çip anlaşmalarını onayladı. Bu anlaşmalar, Nvidia, AMD ve OpenAI gibi önde gelen ABD teknoloji şirketleri ile Körfez ülkeleri arasında kapsamlı işbirliklerini içeriyordu. Bu politika değişikliği, gelişmiş AI çip teknolojisine erişimi, kapsamlı ticaret müzakereleriyle ilişkilendiren daha geniş bir ABD stratejisinin parçasıdır. Bu yaklaşım, Başkan Joe Biden yönetimi döneminde yürürlüğe konmuş olan, hassas teknolojilerin Çin ile bağlantılı ülkelerle transferini engellemeye yönelik ihracat kontrollerinden farklıdır. Çerçeveyi yeniden düzenleyerek, mevcut politika müttefik Körfez ülkelerinin ticaret anlaşmaları kapsamında gelişmiş AI teknolojilerini edinmelerine kapı açmakta, böylece ekonomik ve teknolojik bağları güçlendirmektedir. Bu yeni yaklaşımın somut bir sonucu olarak Suudi Arabistan’ın ABD’de yaklaşık 600 milyar dolar yatırım yapma taahhüdü ortaya çıktı. Bu büyük yatırım, son anlaşmalardan kaynaklanan ABD ile Körfez ülkeleri arasındaki ekonomik işbirliği derinliğini ortaya koyuyor.

Ayrıca, AI çip üreticileri dışında birçok farklı şirket de bölgede hızla büyüyor. Özellikle Scale AI, Google ve diğer büyük teknoloji şirketleri, bu ortaklıkların sağladığı uygun iş ortamları ve stratejik fırsatlarla Orta Doğu’daki varlıklarını artırmaya devam ediyor. Bununla birlikte, bu politika değişikliği ulusal güvenlik uzmanlarında endişelere yol açtı. Eleştirmenler, gelişmiş AI çiplerinin geniş çapta Körfez ülkelerine ihraç edilmesinin uzun vadede ABD’nin AI geliştirme liderliğini zayıflatabileceği konusunda uyarıyor. Bu teknolojilerin, bazıları Çin’le bağlantılı otoriter rejimleri güçlendirebileceğinden, potansiyel olarak düşman güçlerin hassas AI yetenekleri kazanmasına olanak sağlayabileceği düşünülüyor. Muhtemel tehlikeler arasında, bu teknolojiyle donatılmış yabancı hükümetlerin ultra güçlü AI modellerini uygunsuz biçimde kullanması ve bunun gözetim, siber operasyonlar gibi alanlarda olumsuz etkileri yer alıyor. Ayrıca, ABD ile Körfez ülkeleri arasında stratejik bağımlılıkların artması, gelecekteki ekonomik ve dış politika kararlarını karmaşıklaştırabilir endişesi de bulunuyor. Özetle, Başkan Trump’ın Orta Doğu ziyareti, ABD’nin AI ihracatı politikasında önemli bir yeniden yapılanmayı tetikledi; Körfez ortaklarıyla daha yakın teknolojik işbirliğine giderken, önceki ihracat kısıtlamalarını gevşetti. Bu girişim, önemli ekonomik yatırımlar ve güçlenen ticari ilişkiler vaat etse de, aynı zamanda ulusal güvenlik, teknolojik üstünlük ve ABD dış politikasının geleceğiyle ilgili temel soruları gündeme getiriyor. Değişen bu durum, ekonomik faydalar ile teknolojik liderliği koruma arasındaki dengeyi sağlama konusunda dikkatli bir gözetim ve değerlendirme gerektirmekte; rekabet artarken, bu denge oldukça kırılgan kalmaktadır.