Chuyến thăm gần đây của Tổng thống Donald Trump tới Trung Đông đã đánh dấu một sự chuyển đổi đáng kể trong chính sách của Mỹ về việc xuất khẩu các chip trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến. Chuyến đi này như một sự thoát khỏi các hạn chế trước đây nhằm kiểm soát sự lan truyền của các công nghệ nhạy cảm. Trong chuyến thăm, Trump đã phê duyệt các thoả thuận lớn về chip AI với các quốc gia vùng Vịnh chủ chốt, đặc biệt là Các Tiểu vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) và Ả Rập Xê Út. Các thỏa thuận này bao gồm sự hợp tác rộng rãi giữa các doanh nghiệp công nghệ hàng đầu của Mỹ như Nvidia, AMD và OpenAI với các đối tác tại Vùng Vịnh. Thay đổi chính sách này là một phần của chiến lược rộng lớn hơn của Mỹ, liên kết việc tiếp cận công nghệ chip AI tiên tiến với các cuộc đàm phán thương mại toàn diện. Cách tiếp cận này khác xa so với các kiểm soát xuất khẩu trước đây do chính quyền của Tổng thống Joe Biden thực hiện, nhằm ngăn chặn chuyển giao công nghệ nhạy cảm sang các quốc gia có liên hệ với Trung Quốc. Bằng cách điều chỉnh khung chính sách, hiện nay Mỹ mở ra cơ hội cho các quốc gia đồng minh tại Vùng Vịnh để tiếp cận các công nghệ AI tiên tiến trong khuôn khổ các thỏa thuận thương mại, qua đó tăng cường mối quan hệ về kinh tế và công nghệ. Một kết quả cụ thể của cách tiếp cận mới này là cam kết của Ả Rập Xê Út sẽ đầu tư khoảng 600 tỷ USD vào Mỹ. Khoản đầu tư lớn này làm nổi bật mức độ gắn kết kinh tế giữa Mỹ và các quốc gia Vùng Vịnh sau các thỏa thuận gần đây. Ngoài ra, nhiều công ty ngoài lĩnh vực sản xuất chip AI cũng đang mở rộng nhanh chóng tại khu vực này.

Đặc biệt, các doanh nghiệp như Scale AI, Google và các tập đoàn công nghệ lớn khác đang thúc đẩy sự hiện diện ngày càng tăng của họ ở Trung Đông, thu hút bởi môi trường kinh doanh thuận lợi và các cơ hội chiến lược mà các mối quan hệ đối tác này mang lại. Tuy nhiên, sự thay đổi chính sách này đã gây ra những lo ngại trong giới chuyên gia an ninh quốc gia. Các nhà phê bình cảnh báo rằng việc xuất khẩu rộng rãi các chip AI tiên tiến cho các quốc gia Vùng Vịnh có thể gây rủi ro làm suy yếu vị trí dẫn đầu của Mỹ trong phát triển AI dài hạn. Họ lo ngại rằng công nghệ này vô tình có thể giúp các chế độ độc tài, một số có liên hệ với Trung Quốc, tăng cường khả năng tiếp cận các công nghệ AI nhạy cảm, từ đó tạo điều kiện cho các lực lượng đối nghịch có thể tiếp cận. Các đối thủ còn lập luận rằng chiến lược này trái ngược với chính sách lâu dài "Nước Mỹ Trước" của Trump. Họ cho rằng việc thúc đẩy phát triển các công nghệ AI cốt lõi ngoài nước có thể đe dọa đến đổi mới trong nước và giảm khả năng kiểm soát của Mỹ đối với các tiến bộ công nghệ then chốt. Điều này có thể làm suy yếu khả năng của Mỹ trong việc định hình hướng đi và cách áp dụng AI trong tương lai. Các mối lo ngại cụ thể bao gồm việc các quốc gia nước ngoài có thể lợi dụng các mô hình AI cực kỳ mạnh mẽ này để phục vụ các mục đích như giám sát và các hoạt động mạng. Ngoài ra, còn có sự lo ngại về sự phụ thuộc chiến lược ngày càng tăng giữa Mỹ và các quốc gia Vùng Vịnh, điều có thể gây phức tạp cho các quyết định về kinh tế và đối ngoại trong tương lai. Tổng thể, chuyến thăm Trung Đông của Tổng thống Trump đã kích hoạt một sự điều chỉnh đáng chú ý trong chính sách xuất khẩu AI của Mỹ, ưu tiên hợp tác công nghệ chặt chẽ hơn với các đối tác Vùng Vịnh trong khi nới lỏng các hạn chế xuất khẩu trước đó. Dù mang lại những lợi ích kinh tế lớn và thúc đẩy quan hệ thương mại mạnh mẽ hơn, nhưng đồng thời chính sách này cũng đặt ra những câu hỏi quan trọng về an ninh quốc gia, vị trí vượt trội về công nghệ và chiều hướng của chính sách đối ngoại của Mỹ. Tình hình đang phát triển đòi hỏi sự giám sát cẩn thận khi mà cân bằng giữa lợi ích kinh tế và việc bảo vệ vị thế dẫn đầu công nghệ vẫn còn rất mong manh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gia tăng.