De recente aankondiging van president Trump over meerjarige miljardendeals in kunstmatige intelligentie (AI) tussen Amerikaanse technologiebedrijven en Golfstaten heeft aanzienlijke bezorgdheid gewekt onder beleidsmakers en veiligheidsdeskundigen in Washington. Terwijl sommigen deze overeenkomsten zien als versterking van Amerika’s wereldwijde leiderschap op het gebied van AI, waarschuwt een groeiende bipartijdroepen van China-hawkisten dat gevoelige Amerikaanse technologie mogelijk indirect ten goede komt aan Chinese belangen. Centraal in deze zorgen staan de betrokken Golfstaten—vooral Saoedi-Arabië en de VAE—die al langdurige handels- en diplomatieke banden met China onderhouden, wat het risico vergroot dat geëxporteerde AI-technologieën en geavanceerde componenten kunnen worden doorverkocht of geïntroduceerd bij Chinese entiteiten. Dit risico wordt verder versterkt door de complexe geopolitieke gevoeligheid van de technologie, gezien de voortdurende spanningen tussen de VS en China over technologische dominantie en nationale veiligheid. Een bijzonder controversieel punt is het voorstel om meer dan een miljoen geavanceerde AI-chips te exporteren naar de VAE, dat momenteel ernstig wordt overwogen door Amerikaanse functionarissen. Deze geavanceerde chips drijven complexe AI-systemen aan, en het overdragen ervan buiten directe Amerikaanse controle roept de vrees op dat ze kunnen worden misbruikt of zonder toestemming kunnen worden overgedragen, wat de Amerikaanse nationale veiligheid in gevaar kan brengen. Critici stellen dat de huidige Amerikaanse regelgeving niet voldoende beschermingsmaatregelen bevat om dergelijke scenario’s te voorkomen. Als reactie heeft het House Select Committee on the Chinese Communist Party wetgeving geïntroduceerd om de exportcontrole op AI-chips en gerelateerde technologieën aan te scherpen, met als doel het toezicht te verbeteren en mogelijke infiltratie van Amerikaanse AI-technologie in Chinese netwerken via derden te blokkeren.

Dit weerspiegelt een bredere inspanning van het Congres om kwetsbaarheden in de geglobaliseerde technologische toeleveringsketens aan te pakken, waar zowel handelsbelangen als veiligheidsbelangen samenkomen. Daarnaast maken recente beleidswijzigingen op het gebied van Amerikaanse exportcontrole het zorgenbarend dat nu expliciete goedkeuring nodig is voordat geavanceerde AI-technologieën worden geëxporteerd. Dit markeert een verschuiving ten opzichte van de eerdere, minder strikte regelgeving onder de Biden-administratie. De verandering erkent de verhoogde risico’s van onbeperkte verspreiding van AI-technologieën, vooral naar regio’s met ondoorzichtige regelgeving of nauwe banden met geopolitieke rivalen. Naast exportcontrole maken sommige Amerikaanse beleidsmakers zich zorgen over het verplaatsen van AI-infrastructuur naar de Golf, mede aangetrokken door overheidssteun en strategische allianties. Hoewel dergelijke verhuizingen groeimogelijkheden bieden voor techbedrijven, kan het ook de binnenlandse AI-onderzoeken ondermijnen en de Amerikaanse controle over opkomende technologieën verminderen. Deze verweven factoren vormen een belangrijke uitdaging voor het Amerikaanse beleid: het vinden van een goede balans tussen de commerciële en diplomatieke voordelen van AI-samenwerking met Golfstaten en de noodzaak om gevoelige technologieën af te schermen tegen vijandige landen. De inspanningen van de Trump-regering om Amerikaanse technologie in het buitenland uit te breiden weerspiegelen een streven om competitief te blijven in een snel veranderend technologisch landschap, maar zonder strenge waarborgen kunnen cruciale technologieën indirect worden gebruikt om rivalen zoals China te versterken. De situatie onderstreept het veranderende landschap van wereldwijde technologische governance, waar versnelde innovatie en complexe geopolitieke relaties—zoals die tussen Golfstaten en China—een genuanceerd beleidsantwoord en verbeterde internationale samenwerking vereisen. Vooruitkijkend moeten zowel het Congres als de uitvoerende macht deze uitdagingen aanpakken door het reguleren van exporten, het afdwingen van ethische normen en naleving bij Amerikaanse AI-bedrijven in het buitenland, en het behouden van een krachtig binnenlands AI-ecosysteem dat essentieel is voor het behoud van Amerika’s technologische leiderschap en nationale veiligheid. Samenvattend laten de zich ontvouwende Amerikaanse-Golf AI-deals duidelijke tegenstrijdige prioriteiten zien in het Amerikaanse buitenlands en technologisch beleid: de wens om wereldwijd leiderschap in AI te bereiken versus de noodzaak om gevoelige technologieën niet te laten versterken door geopolitieke tegenstanders. Hoe Washington hierop reageert zal een grote invloed hebben op zowel de nationale veiligheid van de VS als op de wereldwijde machtsbalans op het gebied van technologie en innovatie.