Auteurs Stephanie Susnjara Ian Smalley, Senior Editorial Strategist Wat is blockchain? Blockchain is een gedeeld, onveranderlijk digitaal grootboek dat transacties vastlegt en activa binnen een bedrijfsnetwerk volgt, waardoor één bron van waarheid ontstaat. Het functioneert als een gedecentraliseerde gedistribueerde database waarin gegevens op meerdere computers zijn opgeslagen, wat het bestand maakt tegen tampering. Transacties worden gevalideerd via consensusmechanismen die de overeenstemming binnen het netwerk garanderen. Transacties worden gegroepeerd in blokken die aan elkaar gekoppeld zijn, waardoor een veilige, transparante keten ontstaat die gegevensintegriteit en een onvervalsbaar record garandeert. Dit maakt blockchain ideaal voor cryptocurrencies en supply chain management. Belangrijke voordelen zijn onder andere veiligheid, transparantie en vertrouwen zonder te vertrouwen op traditionele tussenpersonen, wat fraude en fouten vermindert—bijzonder waardevol in financiën en gezondheidszorg. Blockchain verbetert ook de efficiëntie en verlaagt de kosten door processen te stroomlijnen en verantwoordelijkheden te verhogen. De evolutie van blockchain Blockchaintechnologie begon met Bitcoin in 2008, gecreëerd door de anonieme Satoshi Nakamoto als een gedecentraliseerde digitale valuta waarmee peer-to-peer transfers zonder vertrouwde tussenpersonen konden worden uitgevoerd. Het blockchain diende als een openbaar grootboek dat dubbele uitgaven voorkwam. In 2015 introduceerde Ethereum slimme contracten—zelfuitvoerende contracten op de blockchain die automatisch worden geactiveerd door voorwaarden. Dit breidde blockchaintoepassingen uit naar onroerend goed, financiën, toeleveringsketens, gezondheidszorg, stemmingen, gedecentraliseerde financiën (DeFi) en NFT’s. Lopende ontwikkelingen richten zich op het verbeteren van schaalbaarheid, privacy en integratie met AI en Internet of Things (IoT). Volgens Statista wordt verwacht dat blockchain tegen 2032 bijna 1 biljoen dollar waard is, met een samengesteld jaarlijks groeipercentage van 56, 1% sinds 2021. Voordelen van blockchain Blockchain transformeert bedrijfsvoering door vertrouwen, veiligheid, traceerbaarheid en efficiëntie te verbeteren in diverse sectoren. Belangrijke voordelen zijn: - Meer vertrouwen: Beveiligd, members-only netwerk dat gemachtigde toegang mogelijk maakt en end-to-end zichtbaarheid biedt. - Verbeterde veiligheid: Consensusvalidatie en onveranderlijk groteboek zorgen ervoor dat transacties niet kunnen worden verwijderd of gewijzigd. - Betere traceerbaarheid: Transparante audit trails bieden directe herkomstgegevens, ondersteunen duurzaamheid en tonen inefficiënties in de supply chain aan. - Verhoogde efficiëntie: Gedistribueerde grootboeken elimineren reconciliatie van records; slimme contracten automatiseren en versnellen processen. - Geautomatiseerde transacties: Slimme contracten activeren zelfstandig vervolgstappen wanneer aan voorwaarden wordt voldaan, waardoor handmatige tussenkomst wordt geminimaliseerd. Belangrijkste kenmerken van blockchaintechnologie - Distributed ledger technology: Gedeeld grootboek dat toegankelijk is voor alle deelnemers, transacties één keer vastlegt en duplicatie voorkomt. - Onveranderlijke records: Transacties kunnen niet worden gewijzigd nadat ze zijn vastgelegd; fouten vereisen nieuwe transacties die wel zichtbaar blijven. - Slimme contracten: Op code gebaseerde zelfuitvoerende overeenkomsten die processen automatiseren, transparantie verbeteren, tussenpersonen verminderen en transacties versnellen. - Public key cryptography: Maakt gebruik van paar public en private keys om transacties te beveiligen, eigendom te verifiëren en toegang binnen het netwerk te controleren. Hoe werkt blockchain? 1. Vastleggen van transacties als blokken: Elke transactie wordt een blok dat details bevat zoals partijen, timestamps, bedragen, voorwaarden en activazaken. 2. Verbinden van blokken: Blokken worden gekoppeld met cryptografische hashes die verwijzen naar eerdere blokken, waardoor een volgorde en weerstand tegen manipulatie ontstaat.

3. Opbouwen van een onomkeerbare blockchain: Blokken vormen een keten die wordt beveiligd en gevalideerd door nodes via consensusalgoritmen (bijvoorbeeld Proof of Work, Proof of Stake), waardoor het grootboek tamper-evident wordt. 4. Zorgen voor vertrouwen en onveranderlijkheid: Met elk toegevoegd blok neemt de beveiliging van de keten toe, waardoor het bijna onmogelijk wordt om eerdere transacties te wijzigen en het een betrouwbaar, transparant grootboek vormt. Typen blockchain-netwerken - Openbare blockchains: Voor iedereen toegankelijk (bijv. Bitcoin), gedecentraliseerd maar vaak resource-intensief, minder privacy en soms zwakkere beveiliging—belangrijke overwegingen voor zakelijk gebruik. - Privé blockchains: Geregeerd door een enkele organisatie die participatie, consensus en onderhoud van het grootboek controleert, vaak achter bedrijfsfirewalls en geschikt voor gecontroleerde omgevingen. - Permissioned blockchains: Meestal privé, beperken wie lid mag worden en transacties mag indienen; openbare blockchains kunnen ook permissioned zijn. Participatie vereist uitnodigingen of toestemming. - Consortium blockchains: Beheerd door een groep organisaties die onderhoudstaken delen en toegang regelen, ideaal voor sectoren zoals energie waar samenwerking en gedeelde datatoegang nodig zijn. Blockchain-protocollen en platforms Blockchain-protocollen definiëren de regels voor het vastleggen, delen en beveiligen van gegevens, terwijl blockchain-platforms voortbouwen op deze protocollen om tools en omgevingen te bieden voor het ontwikkelen en interacteren met gedecentraliseerde applicaties (dApps). Protocols en platforms overlappen vaak. Voorbeelden zijn onder andere: - Hyperledger Fabric: Open-source modulair framework van de Linux Foundation, breed toegepast voor zakelijke toepassingen, met aanpasbare plug-and-play componenten. - Ethereum: Gedecentraliseerd platform voor slimme contracten en dApps; Ethereum Enterprise richt zich op zakelijke toepassingen. - Corda: Gedistribueerd grootboek voor veilige, private transacties op permissioned netwerken, ideaal voor financiën, gezondheidszorg en supply chains waar privacy en naleving belangrijk zijn. - Quorum: Permissioned blockchain gebaseerd op Ethereum, biedt privacy, schaalbaarheid en snellere consensus, vooral gebruikt door financiële instellingen die vertrouwelijkheid vereisen. Blockchain en beveiliging Het ontwikkelen van enterprise blockchain-toepassingen vereist een robuuste beveiligingsstrategie inclusief cyberbeveiligingskaders, waarborgdiensten en best practices gericht op identity en access management, sterke encryptie en veilige consensusmechanismen die bestand zijn tegen aanvallen. Andere beveiligingsverplichtingen zijn: - Regelmatige auditing en testen van slimme contracten om kwetsbaarheden te vermijden. - Naleving van regelgeving zoals GDPR, via privacyversterkende technologieën zoals zero-knowledge proofs. - Veilige berichtprotocollen om vertrouwelijkheid en onkraakbare communicatie binnen het netwerk te waarborgen. - Continue monitoring en een duidelijk incident response-plan om beveiligingsproblemen snel te detecteren en te beperken. Verschil tussen blockchain en Bitcoin (hoewel niet in detail hier beschreven, is blockchain de onderliggende technologie die Bitcoin mogelijk maakt, welke een cryptocurrency is. ) Blockchain en AI De integratie van blockchain met AI ontsluit nieuwe zakelijke kansen door de onveranderlijke, gedecentraliseerde grootboek met AI’s datanalyse en automatiseringsmogelijkheden te combineren. Bijvoorbeeld, in supply chains garandeert blockchain productatraciteit terwijl AI de vraag voorspelt en logistiek optimaliseert. In financiën automatiseert AI risicobeoordelingen ondersteund door blockchain-beveiligde, conforme transacties. De gezondheidszorg profiteert van AI-gedreven gepersonaliseerde behandelingen, terwijl blockchain privacy en beveiliging van medische gegevens waarborgt. Samen verbeteren deze technologieën vertrouwen, efficiëntie en automatisering voor snellere, betrouwbaardere bedrijfsvoering in diverse sectoren. IBM Blockchain Services: Succes door design IBM werkt samen met klanten om hun blockchain-visionen te realiseren, door het mede- creëren van groeiende zakelijke netwerken en het leveren van op maat gemaakte blockchain-oplossingen. Voor meer AI-nieuws en inzichten, abonneer u op de wekelijkse Think Nieuwsbrief.