मुक्त स्रोत व गोपनीयता: ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानात पारदर्शकता व गोपनीयतेचा समतोल

परंपरेनुसार, विश्वसनीयता किंवा विश्वास केंद्रित संस्थांवर होता, जसे की बँका, पेमेंट नेटवर्क्स, आणि क्लिअरिंग हाऊसेस — हे बंद प्रणाली आहेत जिथे वापरकर्ते बाह्य तपासण्या, सरकारी नियम व दीर्घकालीन अनुपालन अभिलेखांवर अवलंबून असतात, सुरक्षा वाटावी म्हणून. जरी ही पद्धत कार्यक्षम असली तरी, त्यामध्ये अस्पष्टता, केंद्रीकरण, आणि नवकल्पनांची मर्यादा यांसारखे तोटे आहेत. आता एक नवीन भरोसा मॉडेल उभे राहिले आहे, जे ब्लॉकचेन आणि डीसेंट्रलाइज्ड ॲप्लिकेशन्स (dApps) यांच्यावर आधारित आहे, जे संस्थांवर नव्हे तर बेस कोडवर अवलंबून असतात. ही बदलाची कल्पना ओपन सोर्सवर आधारित आहे, जी ब्लॉकचेनमध्ये अनिवार्य आहे. ओपन सोर्समुळे कोणालाही प्रोटोकॉल तपासता येतात, स्मार्ट कॉन्ट्रॅक्ट्सची ऑडिट करता येतात, आणि प्रणालीचे वर्तन सत्यापित करता येते; त्याशिवाय वापरकर्ते खरंच काय गुंतले आहेत हे समजू शकत नाही. प्रथम दृष्टिक्षेपात, ओपन सोर्स आणि गोपनीयता ही भिंत विरुद्ध वाटू शकते: जर कोड सार्वजनिक असेल तर गोपनीयता कशी राखली जाते?जसे जसे ब्लॉकचेनचा वापर वाढत आहे, ता وفा पारदर्शकता आणि गोपनीयतेला सन्तुलित करणे ही एक महत्त्वाची आणि अनेकदा चुकीची समज असलेली आव्हान आहे. ओपन सोर्समुळे मध्यस्थांशिवाय विश्वास निर्माण होतो आणि डीसेंट्रलायझेशनला बळ मिळते. सार्वजनिक कोडबेस सतत विकसक आणि सुरक्षाविशेषज्ञांकडून तपासले जातात, ज्यामुळे मजबूत, सुरक्षित प्रणाली तयार होतात, जसे की OpenSSL, Linux, आणि Bitcoin, ज्यांची सुरक्षा काळानुसार वाढते. हा दृष्टिकोन १९व्या शतकातील क्रिप्टोग्राफर ऑगस्टा केरखॉफ्सकडे परत जातो, ज्यांनी सांगितले की, जर प्रणालीची रचना सार्वजनिक असेल आणि तिचा गुपित की गोपनीय ठेवली गेली, तर ती सुरक्षित राहील — हाच केरखॉफ्सच्या तत्त्वाचा (Kerckhoffs’ Principle) आधार आहे, जो आधुनिक क्रिप्टोग्राफीचा पाया आहे. ओपन सोर्सने हे सिद्ध केले की, कोड सार्वजनिक करून स्वतंत्र पडताळणी करता येते, जे डेटा पारदर्शकतेपेक्षा वेगळे आहे. प्रोटोकॉल ओपन सोर्स असू शकतात, तरीही वापरकर्त्यांची गुपितता राखू शकतात; आणि हीच आजच्या ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानाची दिशा आहे. सुरूवातीला, ब्लॉकचेनने पारदर्शकता प्राधान्य दिले, जसे की सर्व व्यवहार सार्वजनिक दिसत होते — ही अनिवार्य भूमिका होती, कारण तेव्हा गोपनीयता राखण्याची तांत्रिक क्षमता नव्हती, जसे वेबचा आरंभिक काळात HTTP ट्रॅफिक अनसंक्रिप्टेड होते, जोपर्यंत TLS २००६ मध्ये आले.
आज, जसे पगार किंवा वैयक्तिक आर्थिक माहिती जाहीर करणे अशोभनीय आहे, तसेच गोपनीयता पुनर्संचयित करणे ही गरज झाली आहे, हे करून घ्यायला हवे, पण ऑडिटबिलिटीचीही बंधने मोडावी. गोपनीयता राखणाऱ्या तंत्रज्ञाने (PETs) या समस्येवर उपाय करतात. जरी काही PETs, जसे ट्रस्टेड एक्सीक्यूशन एनव्हायरनमेंट्स (TEEs), ओपन सोर्स नसले तरी, ब्लॉकचेनमध्ये वापरलेली सर्व क्रिप्टोग्राफिक PETs ही ओपन सोर्स आहेत. उदाहरणार्थ, झिरो नॉलेज प्रुफ्स (ZKPs) खरेपणाचा पुरावा देतात, पण तपशील गुप्त ठेवतात, ज्यामुळे ऑन-चेन खोटी व्यवहार व ओळख सत्यापन शक्य होते. आधुनिक ZK प्रणाल्या जसे PlonK, Groth16, आणि STARKs हे हेही ओपन सोर्स असून जागतिक स्तरावर तपासले जातात. पूर्ण Homomorphic Encryption (FHE) परवानगी देते की, encrypted डेटा वरचाप गणना केली जाऊ शकते, ज्यामुळे स्मार्ट कॉन्ट्रॅक्ट्स इनपुट्स डिक्रिप्ट न करता चालतात; त्याची क्रिप्टोग्राफिक लायब्ररी, जसे TFHE-rs, देखील ओपन सोर्स आहेत. सिक्योर मल्टी-पार्टी कॉम्प्युटेशन (MPC) अनेक पक्षांना एकत्रितपणे परिणाम गणना करण्याची परवानगी देते, इनपुट्स उघड न करता, आणि अनेक MPC प्रोटोकॉल, जसे थ्रेशोल्ड स्वाक्षऱ्या आणि डिस्ट्रीब्युटेड की जनरेशन (DKG), हेही ओपन सोर्स आहेत — कारण विश्वासाची गरज प्रणालींच्या पारदर्शकतेवर आहे. शेवटी, ऑन-चेन गोपनीयता साध्य करण्यासाठी सुरुहोते कोडच्या पारदर्शकतेपासून. ओपन सोर्स ही गोपनीयतेची धमकी नाही, तर विश्वासार्ह, गोपनीय प्रणाली योग्यरित्या काम करत राहतील यासाठी अनिवार्य आहे, कुठलेही गोपनीय दोष किंवा बॅकडोर नसायला पाहिजेत, आणि समुदायाच्या सुधारणांसाठी खुले असावेत. ब्लॉकचेन आणि डीसेंट्रलाइज्ड फायनान्सचे भविष्य, गोपनीयतेबरोबरच ऑडिटबिलिटीची संतुलित पूर्तता करणे, हेच आहे, प्रणालीचे कार्यप्रणाली उघड करणे आणि काटेकोरपणे तपासणे. हाच मार्ग ओपन सोर्सचा आहे, आणि आमच्या दृष्टीने, एकमेव योग्य मार्ग आहे.
Brief news summary
आर्थिक विश्वास पारंपरिकपणे बँकांसारख्या केंद्रीकृत संस्थांवर अवलंबून आहे, ज्या ऑडिट्स आणि नियमांवर अवलंबून असतात, पण त्यांना काही आव्हाने देखील आहेत जसे की मर्यादित पारदर्शकता, शक्तीचे केंद्रीकरण, आणि नवकल्पनांना गुंतवणूक न करणे. ब्लॉकचेन तंत्रज्ञान एक नवीन विश्वासाचा मॉडेल देते, जे खुले-स्रोत कोडवर आधारित आहे, ज्यामुळे कोणत्याही व्यक्तीला प्रोटोकॉल आणि स्मार्ट कॉन्ट्रॅक्ट्स तपासणे आणि सत्यापित करणे शक्य होते. ही खुलेपणness मधील वाढ कमी करतो आणि केंद्रीकरणाला प्रोत्साहन देतो. महत्त्वाचे म्हणजे, खुले स्रोत आणि गोपनीयता हे विरोधाभासी नाहीत; खुले-स्रोत चौकट सुरक्षित आणि खाजगी प्रणाली विकसित करण्यासाठी महत्त्वाची आहे. जरी सुरुवातीचे ब्लॉकचेन सर्व व्यवहार सार्वजानिक करून पूर्ण पारदर्शकतेवर लक्ष केंद्रित करत होते, तरी व्यापक स्वीकारासाठी गोपनीयता आणि ऑडिट करण्यायोग्यतेमध्ये संतुलन आवश्यक आहे. गोपनीयता वाढवण्याचे तंत्रज्ञान—जसे की झिरो-नॉलेज पुरावे, पूर्ण होमॉर्फिक एन्क्रिप्शन, आणि सुरक्षित मल्टी-पार्टी संगणना—प्रामुख्याने खुले स्रोत टूल्स आहेत, जे खासगी पण सत्यापित करण्यायोग्य ब्लॉकचेन गतिविधीला समर्थन देतात. खरी ऑन-चेन गोपनीयता अवलंबून असते पारदर्शक कोडवर, जे सिस्टमची अखंडता राखते, त्रुटी ओळखते, आणि नवकल्पना प्रोत्साहित करते. ब्लॉकचेन आणि विकेंद्रीकृत आर्थिकतेचे भवितव्य पूर्णपणे गोपनीयता आणि पारदर्शकता यांचं संमिश्रण असलेल्या खुले स्रोताद्वारे खरे आणि दीर्घकालीन विश्वास स्थापण्यावर अवलंबून आहे.
AI-powered Lead Generation in Social Media
and Search Engines
Let AI take control and automatically generate leads for you!

I'm your Content Manager, ready to handle your first test assignment
Learn how AI can help your business.
Let’s talk!

खुद्रा व्यवसायात कृत्रिम बुद्धिमत्ता: ग्राहक अनुभव सुधा…
कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) retail उद्योगामध्ये मूलभूत बदल घडवत आहे, ज्यामुळे व्यवसाय कसे ग्राहकांशी संवाद साधतात आणि त्यांचे कार्य कसे हाताळतात यावर मोठा परिणाम होतो.

टेलिग्राम बाँड्स ब्लॉकचेनमध्ये प्रस्थापित, ५०० मिलियन ड…
टेलीग्राम, त्याच्या एन्क्रिप्टेड मेसेजिंग प्लॅटफॉर्मसाठी प्रसिद्ध, आर्थिक क्षेत्रात एक पायोनियर म्हणून ५०० मिलियन डॉलर्सचा टोकनाइज्ड बाँड फंड लाँच करून पुढील पायरी गाठली आहे.

शिक्षणात कृत्रिम बुद्धिमत्ता: मोठ्या प्रमाणावर वैयक्तिकृ…
कृत्रिम बुद्धिमत्ता शिक्षण क्षेत्रात क्रांती घडवत आहे ज्यामुळे प्रत्येक विद्यार्थीच्या अनन्य गरजेनुसार वैयक्तिक_learning अनुभव प्रदान होत आहेत.

एआय-शक्त असलेल्या औषध संशोधन: वैयक्तिकृत औषधात एक नव…
आरोग्यसेवेतील एक क्रांतिकारी प्रगती म्हणून, शास्त्रज्ञांनी एक प्रगत कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआय) प्रणाली विकसित केली आहे जी औषध संयुगांच्या कार्यक्षमता भविष्यवाणी करू शकते ती देखील अत्यंत अचूकतेने.

एआय रोजगारात कपताव वाढल्याच आधीच घोषणांनी वेग घेतला
अनेक कंपन्या लवकरच मानवी कर्मचार्यांना कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) ने बदलण्याचा विचार करत आहेत, लवकर layoffsला समर्थन देण्यासाठी तांत्रिक प्रगतीवर विश्वास ठेवत आहेत.

AI-शक्त औषध शोध: आरोग्यसेवेतील एक नवा क्रांतिकारक बद…
कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) वेगाने फार्मास्युटिकल उद्योगात क्रांती घडवत आहे, विशेषतः औषध शोधणीत.

कृत्रिम बुद्धिमत्ता कला क्षेत्रात: सर्जनशील कामांची निर्…
कृत्रिम बुद्धिमत्ता वाढत्या प्रमाणावर कला विश्वावर परिणाम करत असून चित्रे, संगीत आणि साहित्य निर्माण करीत आहे ज्या मानवी कलाकारांच्या कलेशी तुलना करता येतील या प्रगतीमुळे त्यामध्ये नव्या दृश्यांना प्रोत्साहन मिळत आहे.