Tradycyjnie zaufanie pokładano w scentralizowanych instytucjach, takich jak banki, sieci płatnicze i centra rozliczeniowe — zamknięte systemy, w których użytkownicy polegali na zewnętrznych audytach, regulacjach rządowych i długiej historii zgodności, aby czuć się bezpiecznie. Choć ten model był skuteczny, wiązał się z kompromisami takimi jak brak przejrzystości, skoncentrowana władza i ograniczona innowacyjność. Pojawił się nowy model zaufania z blockchainami i zdecentralizowanymi aplikacjami (dApps), które nie opierają się na instytucjach, lecz na samym kodzie źródłowym. Ta zmiana opiera się na zasadzie open source, która jest obowiązkowa w technologii blockchain. Open source umożliwia każdemu inspekcję protokołów, audyt smart kontraktów oraz weryfikację zachowania systemu; bez tego użytkownicy nie mogą mieć naprawdę pewności, z czym mają do czynienia. Na pierwszy rzut oka, open source i prywatność mogą się wydawać sprzeczne: jeśli kod jest publiczny, jak można utrzymać poufność?W miarę rosnącego przyjęcia blockchainów, równowaga między przejrzystością a prywatnością stała się kluczowym i często źle rozumianym wyzwaniem. Open source buduje zaufanie bez pośredników i leży u podstaw decentralizacji. Publiczne bazy kodu są ciągle przeglądane przez deweloperów i specjalistów ds. bezpieczeństwa, co prowadzi do solidnych, bezpiecznych systemów, takich jak OpenSSL, Linux czy Bitcoin, których bezpieczeństwo wzrasta z czasem. To podejście sięga początków XIX wieku, kiedy kryptograf Auguste Kerckhoffs stwierdził, że system pozostaje bezpieczny, jeśli jego projekt jest publiczny, a tajny jest tylko klucz — to zasada Kerckhoffs’a, stanowiąca fundament nowoczesnej kryptografii. Open source wdraża to poprzez udostępnienie kodu do niezależnej weryfikacji, różniąc się od transparentności danych. Protokoły mogą być open source i jednocześnie chronić poufność użytkowników, co jest obecnym kierunkiem w technologii blockchain. Na początku blockchainy kładły nacisk na przejrzystość, z transakcjami widocznymi publicznie — był to konieczny kompromis zanim pojawiły się technologie chroniące prywatność, podobnie jak ruch wczesnego internetu, gdy HTTP był niezaszyfrowany do czasu pojawienia się TLS w 2006 roku.

Obecnie ujawnianie wrażliwych danych, takich jak pensje czy finanse osobiste, jest nie do przyjęcia, więc wyzwaniem jest przywrócenie prywatności bez utraty możliwości audytu. Technologie chroniące prywatność (PETs) rozwiązują ten problem. Chociaż niektóre PETs, takie jak zaufane środowiska wykonawcze (TEEs), nie są open source, wszystkie kryptograficzne PETs stosowane w blockchainach są dostępne publicznie. Przykładowo, dowody zerowej wiedzy (ZKPs) pozwalają na udowodnienie prawdy bez ujawniania szczegółów, umożliwiając prywatne transakcje na blockchainie i weryfikację tożsamości. Nowoczesne systemy ZK, takie jak PlonK, Groth16 i STARKs, są open source i podlegają międzynarodowym recenzjom. W pełni homomorficzne szyfrowanie (FHE) pozwala na obliczenia na zaszyfrowanych danych, umożliwiając działanie smart kontraktów bez odszyfrowywania wejść; jego biblioteki kryptograficzne, takie jak TFHE-rs, są również dostępne publicznie. Bezpieczne obliczenia wieloparciowe (MPC) pozwalają wielu stronom wspólnie obliczać wyniki bez ujawniania poszczególnych danych, a wiele protokołów MPC, w tym podpisy progowe i rozproszone generowanie kluczy (DKG), jest równie dostępnych publicznie — ponieważ zaufanie wymaga przejrzystości mechanizmów. Ostatecznie, osiągnięcie prywatności na blockchainie zaczyna się od transparentności kodu. Open source nie jest zagrożeniem dla prywatności; wręcz przeciwnie, jest niezbędne do zapewnienia, że poufne systemy działają poprawnie, wolne od ukrytych błędów czy backdoorów, oraz otwarte na ulepszenia społeczności. Przyszłość blockchainów i zdecentralizowanych finansów zależy od znalezienia równowagi między prywatnością a możliwością audytu poprzez jawne ujawnianie działania systemów i umożliwienie ich rzetelnej weryfikacji. To jest cel open source i, naszym zdaniem, jedyna realna droga naprzód.